Kleine geschiedenis Nederland en de tijdzone

N.a.v. het verhaal dat Noord Korea een eigen tijdzone in gaat stellen …

Hier hoe het tot nog niet al te lang geleden in nederland aan toe ging kwa tijdsindeling:

Tot ver in de 20e eeuw was er geen eenduidige tijdsaanduiding in Nederland. Bij wet kwam daar pas op 1 mei 1909 verandering in. De meridiaan van de Westerkerk te Amsterdam werd gekozen als ijkpunt voor de Amsterdamse Tijd. Vanaf dat moment was er een tijdsverschil van 19m28s met Greenwich. In de nacht van 30 juni op 1 juli 1937 werd een kleine correctie doorgevoerd. Het tijdsverschil werd nu 20m00s en gold als Nederlandse Tijd.

Nederland was met deze actie weer eens Roomser dan de Paus. Ging vrijwel geheel Europa na de conventie van 1881 over op het systeem van 24 tijdzones op de aardbol. Nederland ging als één van de weinige landen in Europa dwars liggen met een geheel tijd. In Hemel en Dampkring van 1913/14 verzucht J. de Kater: “Nederland heeft bij zijne laatste desbetreffende wet gemeend niet tot die eenheidsbeweging te moeten toetreden. Het heeft gemeend een ‘tijd op eigen houtje’ erop te mogen nahouden, den tijd van den toren der Westerkerk te Amsterdam, de beweging naar eene eenheid van tijd daarin te moeten tegenwerken, de gedachten ook tot een grooter systeem van eenheid van tijd te moeten tegenhouden, en ons vreemd te houden van een streven in die richting. Wij mogen die raadgevers wel dankbaar zijn, die ons op zoo’n achterlijk standpunt hebben gehouden”.

Veel mensen zien de Duitse bezetter als oorzaak dat we in Nederland tegenwoordig de Midden Europese Tijd voeren. Maar wat de bezetter gedaan heeft in in feite niets anders dan de eigenaardige Nederlandse Tijd vervangen door de al veel langer bestaande Midden Europese Tijd die in de ons omringende landen gevoerd werd. MET bestond al lang voordat Hitler in Duitsland aan de macht kwam en was al bedacht op de genoemde conferentie van 1884. Op 16 mei 1940 24h NT werd zowel de Midden Europese Tijd ingevoerd, alsook nog eens de geldende zomertijd. De klok ging toen maar liefst 1h40m vooruit! Merk op dat de NT 20 minuten vóór liep op GMT (Greenwich Mean Time), maar 40 minuten achter op MET. Nederland ligt tussen 0° en 7,5° Oost en zou feitelijk in de GMT zone moeten vallen. Maar we voeren MET. Concreet betekent dit dat wij altijd één uur voor lopen op de werkelijke tijd waar wij in Nederland recht op hebben. Een vorm van permanente zomertijd. En daar komt dan ook nog eens de zomertijd overheen: dubbelop!

Hier een gedeelte van een kaart uit 1937, waar nederland nog de eigen tijdzone heeft:

Hier de kaart met de huidige tijzone-indeling:

17 likes

Leuk om te weten, bedankt :+1:

2 likes

Leuk verhaal, wist ik niet.

Maar het was dus weldegelijk de Duitse Bezetter die de tijdzone veranderd heeft.

1 like

Haha leuk :smiley:
Een stukje historie wat mij nog niet bekend was !
Thanks for sharing .!

Pieter.

1 like

yups! evenals het feit dat rechts voorrang heeft overal, nu is dat nog zo maar voor een hoop wegen toch weer anders…

Serieus? Weer wat geleerd. En dat op het horlogeforum. Lachu!

1 like

jawohl :slight_smile: het legerverkeer als tanks en vrachtwagens mocht eens vast komen te staan he … daarom :slight_smile:

Interessant, we zijn helemaal niet eigenwijs in Nederland hè?

2 likes

Dank voor het delen van de informatie!

1 like

Meestel kan ik het wel waarderen als je niet achter de kudde aanloopt…maar dit was wel een beetje dom! :blush:

1 like

Leuk, bedankt voor het delen! Voor de standaard Amsterdamse tijd had je overal in Nederland een eigen tijdzone, die kon verschillen van een paar seconden tot meerdere minuten. Voor de spoorwegen niet erg handig, wat heeft bijgedragen aan het ontstaan van een centrale tijd. Een tijdje hielden de spoorwegen Greenwich aan, maar toen steeds meer plaatsen overgingen op de Amsterdamse tijd was dit verschil van ruim 19 minuten nogal onhandig.

1 like

Helemaal nieuw voor mij; leuk om te lezen. Ik pleit ervoor om weer terug te gaan naar NT! :wink:

2 likes

haha jah zo eigenwijs ben ik ook :slight_smile: :slight_smile:

Ik zet m’n horloge vast 40 minuten achteruit!

1 like

haha ik loop al jaren achter dus… :slight_smile:

Als ik het kaartje uit 1937 bekijk was dat alleen Duitsland, België voerde GMT. Tenzij dat voor de oorlog nog is gewijzigd.

"… Op 16 mei 1940 24h NT werd zowel de Midden Europese Tijd ingevoerd … "

Het kaartje is uit 1937 … :slight_smile:

Tijdens de bezetting gedurende de Tweede Wereldoorlog voerden de Duitsers op 16 mei 1940 de Duitse Tijd (UTC+1) in Nederland in. Bovendien werd op die dag ook nog eens de zomertijd van kracht, waardoor alle klokken dus één uur en veertig minuten vooruit dienden te worden gezet.[1] Na de capitulatie van de Duitsers in 1945 is de klok niet teruggezet naar de Amsterdamse tijd en bleef UTC+1 gehandhaafd.

Spanje gebruikt de MET sinds 1946.

Hier een tijdzonekaart uit 1947:

Lastig uit te vogelen wanneer welk land nu daadwerkelijk in de huizige tijdzones ingetreden zijn… en of dat officëel is of officieus, aanvaard ed. … :slight_smile:

Laatste nieuws bv. : zie het Noord Koreaanse plan een half uur terug te gaan… en dit:

en zo gaat het maar door :slight_smile:

1 like

Dat is zo, maar niet mijn punt. Je schrijft " de ons omringende landen". De laatste keer dat ik keek hoorde België daarbij, ook in 1937 en 1940.

Ook België is in 1940 omgezet. Even een quote van de Engelstalige Wikipedia:

1 like

Ah kijk! geweldig, daar was ik naar op zoek, niet goed genoeg gekeken :confused:

Dank voor deze aanvulling!!!

1 like

De term “recht hebben” klinkt erg grappig.

Rond de (zomerse) zonnewende is het volgens het KNMI:
zon op: ca 5:19u
zon onder: ca 22:02u

Het begint dan bij een beetje helder weer om 3:45 a 3u50 te lichten. (sterren nog zichtbaar, “nautical dawn”). Dat verschijnsel zouden we 2 uur vroeger dus om 1:45 a 1u50 hebben… Rechstreekse zonnestralen om 3:19.

Dat klopt ook wel natuurlijk van oorsprong noemen we het hoogste punt van de zon om 12 uur. Zonsondergang en zonsopgang zouden dan altijd precies even ver van middernacht af moeten liggen.

1 like