Afgelopen weekend even een griepje te pakken dus ik moest noodgedwongen wat rustig aan doen en in de buurt van de WC blijven. Nu is stilzitten niet mijn sterkste kant dus maar even een rustig klusje bedacht; een horlogeklusje dus. Nu heb ik wel wat horlogeprojecten onder handen maar daarvoor had ik nog weer nieuw gereedschap nodig, dus even een overzichtelijk klusje aangepakt. Ik had nog steeds de “gouden” PR516 liggen die ik als oefenprojectje uiterlijk al eens had aangepakt, maar het uurwerk was ik nog nooit aan toegekomen. (zie dit topic).
Een redelijk overzichtelijk klusje, ideaal voor deze omstandigheden. Dus die klok weer even voor de dag gehaald. Hij ziet er een jaar later nog steeds prachtig uit, al is er hier en daar wel weer een klein beetje aanslag te zien op de vergulde kast. Een beetje een euvel van vergulde messing kasten denk ik, maar dat is er zo weer afgepoetst.
Het uurwerk dus; het heeft een paar problemen; de urenwijzer draait niet mee en de opwindstift kan niet meer vastgezet worden. Dat laatste is waarschijnlijk alleen een klem zittende tirette, maar die urenwijzer verraadt een tandwiel zonder tanden. Ik hoop het wisselrad; die heb ik namelijk op reserve; het juiste urenrad helaas niet.
We beginnen met het openen van de kast.
Verwijderen van de rotor.
En het uurwerk op de klem zetten. Na het verwijderen van de wijzers en wijzerplaat komt het datumsysteem voor de dag. De dagschijf ligt er los op dus die kunnen we eraf rapen.
Daaronder Het uurrad, dat gelukkig nog heel is; na het verwijderen van het uurrad komt het probleem tevoorschijn; het wisselrad mist de nodige tanden.
De minuutpijp heeft een tand extra, maar vertoont verder geen schade.
Na het verwijderen van de opsluitplaatjes van de datumring blijkt het wisselrad nog meer tanden te missen. Wat me ook gauw opvalt is dat het rondsel ondersteboven ligt; de afgeschuinde kant hoort naar beneden. Op deze manier grijpen de tanden maar half aan in het wisselrad. Ik weet niet of dit de oorzaak is van de gebroken tanden, maar het heeft er zeker geen goed aan gedaan. Het rondsel zelf is een graadje taaier dan het wisselrad en heeft ook geen zichtbare schade opgelopen. Ik zie overigens niet alle missende tanden liggen; er zullen er dus ook wel een paar het uurwerk in verdwenen zijn. Maar het plan was toch al een complete service, dus die spoelen er bij het schoonmaken wel uit.
We gaan verder met het verwijderen van het datumsysteem en het opwindsysteem. De tirette zit inderdaad in de verkeerde stand maar verder is daar dus niets kapot.
Uurwerk omgedraaid en de automaatbrug verwijderd.
Balans eruit.
Kloven eraf en veerton eruit, nu kunnen de raderen eruit.
Veer uit de veerton halen. Het valt op dat afgezien van het kapotte tandwiel het uurwerk er bijzonder netjes uitziet; deze veerton lijkt haast wel nieuw.
Na het demonteren van alle delen nu dus de grote schoonmaak. Ik heb geen schoonmaakmachine, dus potjes wasbenzine en elk onderdeeltje met een kwastje afsoppen. Gelijk even alle steengaten uitpennen en de schone delen onder de schone stolp. Dit is dus de puzzel die nu weer opgelost moet worden. De automaatbrug heb ik nog even in elkaar laten zitten, die haal in aan het eind nog even uit elkaar.
Nu even een donorwerkje erbij gepakt. Behalve het wisselrad vervang ik gelijk ook maar het liggend opwindrad. Blijkbaar is er toch enorm veel kracht gebruikt voordat het wisselrad het begaf, moet je zien hoe het vierkant in het linker opwindrad uitgelubberd is. Dat die stift niet gebroken is mag een wonder heten.
Ik begin even met de veer in de ton plaatsen, anders ligt die veer me de hele tijd in de weg onder die stolp. Moebius 8217 op de buitenrand van de veerton voor de juiste frictie met de automaatveer.
Veer in de winder.
En in de ton; paar druppeltjes D5 op de veer.
En de ton weer dicht.
Tonarbre ook smeren met D5.
En overtollige olie goed wegdeppen met Rodico, anders loop het het risico dat al je olie uit het lager naar de gemorste druppel toe trekt.
De veer is weer lekker opgeborgen in de ton dus die ligt me niet meer in de weg; dus lekker beginnen met een kale platine.
Opwindsysteem erin; likje vet op de draaipunten.
Omdraaien en de raderen plaatsen. Die middelste lagersteen van het centrumrad moet je nu gelijk smeren; daar kun je later niet meer bij.
En de kloof erop; zoals altijd weer even pielen voordat het ankerrad in het gaatje valt.
Veerton erin.
Veertonkloof erop, en de palveer en pal.
Palrad erop en kroonrad plaatsen; Dit kroonrad heeft eigenlijk een enorm lager, dus een paar kleine druppeltjes D5 langs de omtrek om dit goed te smeren.
Plaatsen van het anker en de ankerkloof; gelijk m’n nieuwste aanwinst op oliegebied gebruikt om de ankerpalletten te smeren. Van schrik geen foto gemaakt van het anker plaatsen.
En het moment van de waarheid; het plaatsen van de balans. Hier bleek dat er toch altijd nog wel wat te leren is. Ik had altijd het probleem dat na het plaatsen van de balans het anker naar de verkeerde kant bleek te staan omdat je ertegenaan tikt met de balans. Dus @Floris155 maar weer eens advies gevraagd en die gaf de tip of de balans en met een draaiende beweging in te plaatsen zodat je pas op het laatste moment ermee tegen het anker tikt. Dat blijkt perfect te werken, al voordat ik de balanskloof helemaal op z’n plek heb liggen begint het uurwerk al te lopen, terwijl de shocksystemen er nog niet eens in zitten.
Die shocksystemen olie geven blijft ook een uitdaging. Ik ben er inmiddels achter dat ik dat het beste 's ochtends vroeg kan doen. Dat kwam nu niet zo uit, het was ergens aan het begin van de avond. En dan moet het gewoon een paar keer opnieuw. Uiteindelijk wel goed gelukt, maar geen foto’s.
Uurwerk weer omgedraaid en nu alle mysterieuze wieltjes en palletjes van het day-date systeem plaatsen.
En vastzetten; let op de linkse schroefdraad.
En hier dus het vervangende wisselrad plaatsen. Het heeft een beetje vreemde verkleuringen maar dat mag de pret niet drukken. Draaipuntjes een drupje D5.
En mijn favoriete bezigheid; veertjes plaatsen. Gelukkig niks weggeschoten. Dit veertje drukt een palletje tegen de tanden van de dagschijf zodat hij altijd netjes gecentreerd staat.
Dat palletje moet alleen nog wel even op z’n plek, dat lukt net door dit gaatje met een dunne oliegever.
En even testen of het allemaal naar behoren werkt. De dagschijf verschiet ook om 12 uur 's middags, de dagen staan allemaal twee maal op de schijf. Je moet hem dus wel even in de goede positie leggen, anders gaat hij 's middags naar de volgende dag.
Nu nog even het automaatsysteem uit elkaar en schoonmaken.
Steengaten uitpennen.
En de brug in elkaar gezet en weer op het uurwerk plaatsen.
Rotor erop en even testen of het beide kanten op netjes werkt.
En de wijzerplaat en wijzers er weer op
Even controleren of de wijzers elkaar niet raken. De minutenwijzer hoort zo licht naar beneden gebogen te staan, anders past hij niet onder de zwevende indices door.
Nu nog even stoeien met de timegrapher. Beat error was ongeveer 1,5 ms en hij liep 45 s per dag te snel. Na een poosje frutten is dit het resultaat en daar ben ik heel tevreden mee.
Uurwerk weer in de kast en de rotor er weer op.
Nog even een nieuwe o-ring.
En klaar.
Een jaar na het opknappen van de buitenkant heb ik eindelijk deze beauty om de pols. Waar een griepje al niet goed voor is.
Allemaal bedankt voor het kijken.
Groet, Wilko