Een pic-heavy, lang en uitvoerig verhaal over een NA-projectje.
Het zaadje voor dit horloge werd geplant toen ik een bepaald horloge bij @paulus zag. Wij waren daar om eens aan horloges te klussen en deze lag daar. Dit was meer dan een jaar geleden.
Zoals dat vaker met zaadjes gebeurt. Deze moeten eerst goed weken om te bezien of het een goed zaadje is. Later zag ik eenzelfde horloge in 3 verschillende uitvoeringen bij @lassale en dat maakte dat dit eerder geplante zaadje toch echt wortel begon te schieten, de jacht was geopend en de prooi uiteindelijk gevonden.
In dat kader een muziekje ter introductie en daarna een serviceverslag.
Allereerst, wat kreeg ik in de bus? Een slecht werkende Certina Argonaut 280. Liep slecht, heel even en viel dan vanzelf stil, bekrast glas, beetje mishandelde kast.
Maar als je hem vast had en wat bewoog deed deze toch wel iets voor de zintuigen. Niet in de eerste zin voor het zintuig “zien”, maar met name voor het zintuig horen.
Zijn vorige duitse eigenaar vertelde dat deze aus eine nachlass kwam. Aan de rookgeur die van de band en kast afkwam te ruiken kan ik wel aannemelijk maken waaraan de vorige eigenaar is komen te overlijden. De bijgeleverde leren band was best goed, maar daar zat meer teer in gerookt dan dat er bij de verbreding van de A20 benodigd is.
Na openmaken bleek het rubber flink vergaan en was er redelijk wat roest-aanslag op de opwindstift en bij de schroeven die het uurwerk in de kast fixeren. Dat belooft mogelijk niet veel goeds.
Ik wil jullie meenemen in een serviceverslag met veel beeld en uitleg wat ik gedaan heb. Stap voor stap jullie meenemen in het demonteren van het uurwerk en de reparaties nadien. Hopelijk veel lees en kijkplezier.
In de kast rust een Certina 2566 handwinder.
Allereerst halen we de balansveer eruit. Deze is het meest kwetsbaar dus wegleggen zodat schade voorkomen wordt.
Na de kastschroeven verwijderd te hebben kan het uurwerk uit de kast. De wijzers zijn zo gepositioneerd dat met een bescherming van de wijzerplaat, de wijzers eraf gehaald kunnen worden.
Aan de zijkant zitten 2 schroefjes die ervoor zorgen dat de (eveneens zeer kwatsbare wijzerplaat) eraf gehaald kan worden. Deze wordt ook goed opgeborgen om schade te voorkomen, samen met de wijzers. Daarna kan het plexiglas uit de kast voor later opknapwerkzaamheden.
Dan gaan we aan de slag met het uurwerk, allereerst halen we de spanning van de opwindveer eraf om vervolgens de ankerbrug met het anker te verwijderen. Bij het verwijderen van het anker bleek echter dat de opwindveer ergens (wellicht door missende smering) nog niet helemaal ontspannen was. Ze begon dus onverwachts even flink uit te draaien nadat het anker verwijderd was. Gelukkig nam ik het anker dusdanig weg dat deze geen optater kreeg van het anker, want dat had schade kunnen veroorzaken aan ankersteen of ankerrad.
Na het anker is het opwindrad en het veertonrad verwijderd, daarbij erg opletten op het veertje onder het veertonrad dat terugdraaien van de veerton voorkomt. Rodico voorkomt wegspringen van deze kleine, irritante maar broodnodige huftertjes. Als ze eenmaal het luchtruim verkiezen zullen ze ook wegblijven.
Daarna de veertonbrug eraf en de veerton eruit. Goed kijken waar het dekseltje in de veerton zit om te bezien hoe deze open moet. Ook de veer moet schoongemaakt worden.
Let na het opmaken goed op dat de arbor (as in de veerton) niet wegspringt en maak een foto van de richting waarin de veer in de veerton zit. Verkeerd om terugplaatsen maakt dat het uurwerk het niet zal doen.
Dan gaat de treinbrug eraf. Onder de treinbrug zit de radertrein. Het minutenrad zit hier nog onder vast met een extra kleinere brug. Deze kan nog niet eruit aangezien het minutenrad aan de voorzijde nog gefixeerd zit door de minutenpijp. Deze pijp zit aan de voorzijde op het minutenrad geklemt.
Dus draaien we het uurwerk om. Hier zien we eerst het urenrad met een dialwasher op het rad. Het urenrad ligt los op het uurwerk en de dialwasher (een klein koperen plat plaatje) voorkomt dat het urenrad loskomt tussen het uurwerk en de wijzerplaat. Eerste gaat het urenrad eraf en de plaat eraf die de overbrengingswielen op zijn plek houdt, en daarna met de wijzerafnemer de minutenpijp eraf halen.
Daarna draaien we eer om en kunnen we hier het laatste tandwiel veilig verwijderen.
En we hebben een lege achterzijde.
Ook valt nu goed op dat de zorgwekkende roest zich haast niet het uurwerk in heeft gewerkt, maar alleen op de opwindstift. De tirette kent een beetje roest maar opwindrad en staande rad zijn roestvrij. Dit is goed nieuws.
We draaien het uurwerk weer om en gaan het keylesswork met de tirette verwijderen. Volgens mij al eens benoemd maar Keyless work duidt op het opwindsysteem/tijdverzet. Vroeger moest opwinden met een sleutel. Sinds dat niet meer hoeft maar geĂŻntegreerd is in het wijzervverzetsysteem heet dit "the keyless work, aangezien er geen sleutel meer nodig is.
Ook hier zit een hele gemene boobytrap die voorzichtig verwijderd dient te worden. Dit wil nogal eens misgaan. Zichtbaar is ook dat de roestaanslag allen op het pinnetje van de tirette zit.
En het uurwerk is leeg, de balans gaat er weer opnieuw op en dan is ze klaar voor de schoonmaak in de Elma.
In de tussentijd leg ik de kast met het vele halfvergane rubber en het glas in een ultrasoon.
Het ene moment helder water, het andere moment zwart en daarna weer schoon. Ook de lucht van caballero zonder filter is er nu voorgoed vanaf.
Na alles schoon is gaan we weer controleren, monteren, repareren, oliën en vetten.
Elma krijgt met haar chemicaliën veel schoon, maar geen roest. De roestaanslag valt erg mee op de tirette en op de platine. Dit moet er echter wel zoveel als mogelijk vanaf, het moet zich niet gaan uitbreiden. De platine en de tirette maak ik roestvrij, met een kleine vijl heel kort het grove roest, daarna met glasvezelpen de roest helemaal weg borstelen. Dat ziet er alweer veel beter uit.
Onder de microscoop controleren we ook even alle stenen, of deze intakt zijn.
Het roest op de opwindstift is een ander verhaal. Wanneer we hier beginnen met wegschuren/borstelen wil ik wel voorkomen dat de opwindstift verzwakt en later afbreekt. Als dat gebeurt dan kan ik op zoek naar een nieuwe stift en nieuwe kroon, want dat stuk verroeste stift krijg ik nooit uit de kroon.
Vooralsnog doet ie het goed, is een groot deel van het roest weg. Maar nog meer durf ik niet aan. Als ik ooit een kroon en stift vind, vervang ik deze.
Daarna gaan we het uurwerk weer monteren en alle stenen oliën. Allereerst zetten we het keylesswork in elkaar, met de boobytrap en doen we een beetje smering op de plekken waar staal op staal schuurt. Daarna centrumsteen olien, het minutenrad erin leggen, deze goed ondersteunen en aan de voorzijde de minutenpijp erop persen. Wanneer je eerst de brug van het minutenrad erop zet en dan de minutenpijp erop perst aan de voorzijde, kun de steen eruit drukken aan de onderzijde (been there, done that).
Na de minutenpijp kan de brug van het minutenrad erop en de steen geolied. Daarna leggen we de radertrein en raderbrug erop, met de veerton ernaast om te kijken of alles goed draait. Ook hier kunnen dan de stenen geolied worden. Dan de veertonbrug erop en de opwindraderen.
Na goed gecontroleerd te hebben of alles goed draait en dus ook de veer goed in de veerton zit, is het tijd voor het anker. Eerst oliën we de stenen van het anker en daarna kan het anker en de ankerbrug erop.
Als laatste plaatsen we de balans en dan………begint ze te lopen. Wat onzeker, geen super amplitude, maar ze loopt en blijft lopen.
Ik kijk altijd even wat de uitslag op de timegrapher is voordat de incabloc-cen geolied zijn en erna. Na oliën wordt de uitslag al veel beter, o.1 sec/dag en een veel sterkere amplitude. Dit ziet er goed uit.
En daar ligt ze dan, klaar voor een gerenoveerd huisje. Maar die is nog niet klaar.
Allereerst de kast, de brush is wat “tegen de haren ingewreven” en de zijkanten zijn niet zo strak meer.
Met de hand poetsen en terugbrushen, de tijd nemen, goed kijken en nogmaals, en nogmaals en nogmaals verder:
Daarna is het plexiglas aan de beurt. Eerst schuren met 1000, daarna 1200 en daarna 1500. Dan kun je dus niet meer door het glas kijken. Maar daarna met een doekje en polijst aan de slag en dan is ze weer als nieuw.
en dan in de kast
Daarna voorzichtig de wijzerplaat er terug op en stofvrij maken. Wijzers netjes op 12 uur aanleggen en er opdrukken en het geheel weer in de kast leggen en schroeven.
En daarna de boel dichtdraaien, nieuwe band erop deze heeft de kleur van teer in plaats van de geur.
En ik ben er blij mee. En voor diegene die weten hoe ik met de verschillende kleuren van de Tissot pr516gl ben, deze is er ook in meerdere kleuren dus:
