Een tijd geleden kocht ik een lotje horloges omdat ik er eentje van herkende en wou hebben. En onderin dat doosje lag ook dit.
Zo vergeeld dat het oranje werd, een Bund strap waarvan het leer al een halve eeuw vergaan was.
Dat celluloid glaasje had ook betere tijden gekend, maar… dat logo, ja, dat is Alpina. 
En de kast, helemaal zwart, is 0.800 zilver. Met een Halbmond und Reichskrone zilvermerkteken, over de AH van de zilversmid kan ik niets terugvinden. Maar het binnenwerk met mini cilindergang zag er nog heel netjes uit eigenlijk.
Het binnenwerk identificeren was wel een ander paar mouwen. Het zou de mysterieuze Alpina 543 kunnen zijn die wel op Ranfft vermeld wordt, maar enkel een foto van de nieuwere 561 heeft. Gebaseerd op een even mysterieuze Venus 65, geschatte productiejaar is 1925.
Langs de andere kant staat er een “930” merkteken in de platine geslagen. Maar daar vind ik helemaal niks over terug.
Gelijk hoe - onderdelen hiervoor vinden, vergeet het maar. Dus voorzichtig te werk 
Vooruit met de geit!
Het zilver was echt ongelofelijk smerig.
Demonteren, curieuze opbouw.
Vooral de “sokkel” van de balans vond ik speciaal. Die neemt er helemaal uit, en onderin ook een voorzichtig begin tot schokbescherming. De sokkel zelf is dus geen onderdeel van de platine, en schokken aan de platine zouden dan - mogelijk? - niet met de volle kracht richting de balansas gaan, zou de denkwijze kunnen zijn. Of misschien zit er nog iets helemaal anders achter.
Edit: ja hoor, heeft echt níks te maken met schokbeveiliging 
En toen begon de lol. De schroef van het tonrad zat stroef, en voor je 't weet… krak. 
Om een hartverzakking van te krijgen, een tonarbre vinden voor iets waarvan je niet eens weet wat het echt is klinkt als één in een miljoen.
Dus dan heb je een paar opties:
- Oplossen in aluin. Heb ik niet in huis, en kan riskant zijn als je niet weet waar de tonarbre van gemaakt is.
- Proberen uitdraaien met een speciale schroefkop met 3 “tandjes” die op het stompje hopelijk nog wat grip hebben. Kende ik niet maar werd hier onlangs vermeld en heb ik evenmin. Wel de bekende Bergeon 30209, maar daar ben je niet veel mee bij een arbre waar je langs de andere kant niet in kan. Dus:
- De draaibank bovenhalen en het stompje er proberen uitkrijgen, desnoods met geweld.
Ik had een boorinstallatie met superfijne boortjes maar die was nog nooit uitgeprobeerd. Vuurdoop! Het idee: een heel, heel fijn gaatje door het midden van het stompje boren (schroefdraad van de tonarbre!) en proberen grip te krijgen van binnenin. Als dat faalt, herhalen met een iets grotere boor tot de schroef herleid is tot wat vuil in de groeven binnenin de tonarbre. Dat vuil dan eventueel nog aanpakken met aluin als het moet, en dat zou ik dan wel bestellen.
Maar voor je zo’n boortje de draaiende tonarbre wil induwen moet die wel netjes conisch zijn, anders springt de boorkop van links naar rechts. Dus een hand-graveerder erbijgehaald, en wat proberen proper maken. Toen plots -
Even goed contact tussen stomp en punt en hopsa, eruit vloog het stuk schroef, netjes op het opvangblad eronder. Het mag soms ook wel eens meezitten.
Dus de tonarbre was gered, goddank. De oorzaak van de breuk was ook snel duidelijk: de schroef draait ook “averechts”. Ze zat al muurvast, en het beetje extra kracht die ik er op zette om los te draaien - maar die dus effectief vaster draaide - was teveel voor het schroefje van 100 jaar oud.
Rest nog een schroef vinden met tegen-draad en een voldoende grote kop. Arbre in een vijs, microscoop op 40x, een doosje van Josef erbij halen en één voor één uitproberen.
En Josef man, extra rijstpap met gouden lepeltje voor u, er zat zowaar een prima vervanger tussen. Iets kleinere kop, maar goeie schroefdraad en maat. We konden gaan schoonmaken.
Het was al laat intussen dus van de montage heb ik niet veel foto’s buiten wat microscoop shots. De balansveer was niet gewoon verkleefd, die was één plakboel.
Dus in de one-dip, en dan even kort laten drogen.
En de pal - daarvan vermoed ik dat die niet origineel is. Het tandje is aan de grote kant, en het gat ziet eruit alsof het een grotere maat was die met kracht ovaal geknepen is.
Maar goed, het is wat het is, en ze doet haar werk, al zij het een pak meer wiebelig dan ik leuk vind.
Buiten een nieuwe veer steken was er verder weinig te berichten - de veer zag er nog goed uit, maar er van uitgaande dat die 1x vervangen geweest is, is die nog altijd 50 jaar of meer oud. Ik had de juiste sterkte liggen in de voorraad, met minimaal verschillende lengte dus net iets kortere gangreserve.
Montage bijna rond (met de “nieuwe” tonradschroef):
Dan testen. En hier was ik wat verbaasd, want de Weishi wou er ab-so-luut niks mee te maken hebben. Hij kon de helft van de tijd zelfs geen tikgetal bepalen, en als die toch besliste op 18000, dan duurde het geen 5 seconden voor het weer weg was. Spelen met instellingen en gain hielp niet. Ik dacht dat Weishis met een cilindergang overweg konden - maar alvast niet met deze Alpina.
Dus dan maar de meest basic test gedaan: goed (maar niet volledig) opgewonden, juist gezet en… wachten en regelmatig kijken. Na 36 uur was er een afwijking van minder dan een minuut. Na 38 uur viel die stil. Heel erg blij mee, voor een oude dame van tegen de honderd met technologie van de 19de eeuw.
Nog snel een nieuw glaasje uit de voorraad halen. Het verschil.
En dan… poetsen, poetsen, poetsen, poetsen. Handwerk met poetsdoek want de zilver-dip van @Jenneke, die kende ik toen nog niet (ja, die wordt snel besteld nu 
). Een bandje vinden voor de vaste aansluiting was nog een dingetje - de ruimte tussen de draden is 11mm, maar die zijn bovendien gekromd. Dus toch maar op veilig gespeeld en een simpel effen zwart leren exemplaar besteld van 10mm breed.
De herrezen Alpina. Heerlijk geblauwde wijzers.
De kroon heb ik er laten op zitten, ook al is die al stevig afgesleten. Maar dat detail is erin is het waard.
Ter herinnering… hoe ik die in mijn administratie opnam.
En als kers op de taart, halfweg de herstelling kwam mevrouw eens meekijken over mijn schouder, en… “Ooh, that’s one cute little thing. Are you going to sell that one, or…?”
Tuurlijk niet. Duh.
Dank voor het lezen. Op naar de volgende
af voor je kunde!
Als er AS als ebauche maker op staat dan is mijn ervaring dat het een zekerheid is.
)
Meer van zulke verhalen graag