Full service - Certina Jubilé dresswatch

Ik kocht onlangs een Certina Jubilé voor 2,50 euro. De dame van wie ik hem kocht dacht dat het een quartz was, dat kan ik haar moeilijk kwalijk nemen want dat is ook moeilijk te bepalen van de buitenkant want de kroon ontbrak. Ik ben echt een vintage Certina fan, en ik wou de stap gaan maken naar de betere horloges om mee te knutselen dus daar gaan we. Ik heb sinds kort een macro lensje voor mijn iPhone om sommige dingen wat beter in beeld te brengen.

Dit horloge gaan we onder handen nemen!

Alle foto’s en handelingen lees je in de reactie op dit bericht. Dat scheelt een hoop scrollwerk.

Dit is hem

De band ziet er nog redelijk uit maar de sluiting is defect, dus die moeten we straks vervangen

Het serienummer is in drie delen dus dit horloge is van na 1974, nauwkeuriger bepalen is lastig, gebruik een mesje om de pop-off caseback te verwijderen

De caseback bevat het uurwerk, en ligt er dus niet op zoals gebruikelijk. Het uurwerkje is gemarkeerd als Certina 396, dit is eigenlijk een rebadged Peseux 7001, een super plat uurwerkje dus

De wijzerplaat heeft wat patina maar is nog in redelijk goede staat

Verwijder met een presto puller de wijzers

Door de twee schroefjes langs de zijkant van het uurwerk los te draaien komt de wijzerplaat los, zet daarna het uurwerk meteen in een houder

Verwijder eerst het middelste rad en gebruik daarna weer de presto puller voor de minuutpijp, die is hol en gaat makkelijk stuk

Verwijder de tirette (knipveer) en maak altijd een foto hoe de onderliggende onderdelen in elkaar haken, in dit geval niet zo spannend maar er zit wel wat uitgelopen olie op een aantal plekken

Verwijder als eerste het veertje met een pincet terwijl je een ander punt omlaag duwt met een schroevendraaier om wegschieten te voorkomen

Zoals ik al aangaf ontbrak de kroon en de stift, het restant van de stift zat er nog in, met wat gepriegel heb ik die er uitgekregen

Verwijder rustig alle onderdelen en leg deze in een bakje van de stolp

Dan draai je het uurwerk om, en met een schroevendraaier op de veerton draai je deze een klein stukje en gebruik je een pincet om de klik los te houden. Daarna kun je de veer laten ontspannen door de schroevendraaier langzaam terug te laten draaien (kan normaal ook met de kroon maar die mist in dit geval).

Let op, als je niet eerst de kracht uit de veer haalt dan loop je de kans dat al je onderdelen door de lucht vliegen of door de kracht vervormen, vergeet dit dus niet.

Schroef de balansbrug los, en gebruik de schroevendraaier om via een inkeping in de zijkant deze een stukje op te wippen

Pak nu met een pincet de complete balans in één keer op en leg hem in de stolp

Schroef nu de ankerbrug los

Verwijder de brug en daarna ook het anker (geen foto, sorry)

Draai nu de schroef van de veerton los

Verwijder nu het veertje en de klikker (samen de weerstand bij het opdraaien)


Nu gaan we het koppelrad verwijderen, vaak hebben deze omgekeerd schroefdraad (anders zou hij zichzelf losdraaien) in dit geval bestaat het uit twee delen waarbij het middelste vastzit en dus gewoon normaal geschroefd zit


Verwijder nu de veertonbrug, veel olie op de veerton, de vorige die hieraan geknutseld heeft is een grotere prutser dan ik


Verwijder nu de veerton

Verwijder nu de raderbrug

De volgorde van het verwijderen bruggen wordt bepaald door de overlapping, in dit geval lag de veertonbrug over het centrumrad en moest er dus eerst af

Verwijder nu alle raderen, en leg ze in de stolp bij de rest

Ik maak momenteel alles handmatig schoon (ik heb ook een ultrasoon maar heb nog geen goede werkwijze gevonden). Gebruik een glazen bakje met wat wasbenzine, een borsteltje, handpompje en wat toiletpapier. Borstel de onderdelen in het bakje schoon, tik met zo’n onderdeel even het papier aan om de wasbenzine eraf te laten trekken en blaas ze daarna droog.

Om de hairspring niet te beschadigen is het verstandig om de complete balans op de platine vast te maken en ze dan samen te reinigen

Leg de veerton met de tandenkant omlaag, zet er een pincet omheen en druk het geheel dan met beleid omlaag

De veer en veerton zijn tamelijk smerig, onthoud altijd de richting waarin de veer staat, in dit geval met de klok mee

Pak met een pincet voorzichtig de binnenste winding vast en probeer deze rustig zelf te laten uitrollen

Maak ondertussen de veerton en het deksel schoon met wasbenzine

Ik gebruik een verenwinder, zoek een passende cilinder bij de omvang van de veerton

Zet het bijpassende hendeltje in de veer (leg deze in tegenovergestelde richting, in dit geval tegen de klok in)

Zet de hendel met de veer in de cilinder en draai hem er in

En toen PLING! het weerhaakje van de veer brak af, balen…

Maar goed, je moet toch door en ik heb gelukkig wat veren op voorraad, dus we meten de lengte en de breedte van de veer.

Helaas is de Peseux 7001 een ultra plat uurwerk en is ook de veer heel erg smal, en helaas heb ik zoiets niet in huis. Dus het project lag een week stil.

Post uit Engeland!

Een gloednieuwe veer, dus we kunnen weer verder

Het plaatsen van een nieuwe veer is heel erg simpel, gewoon boven de veerton leggen en erin drukken

Als je nu een gigantische voorraad hebt aan veren dan zou ik alleen maar nieuwe gebruiken, erg praktisch.

Klem de veerton in een werkhouder, plaats de veertonas (arbor) terug in de veer

Zet drie streepjes D-5 olie op de veer, en langs de rand van het gat in het deksel

Leg het deksel op de veerton, pak ze er samen uit met een pincet en druk deze gelijkmatig dicht

Nu zijn we helemaal klaar om alles weer te assembleren

Plaats heel voorzichtig de raderen terug

Het laatste rad (centrumrad) krijgt wat D-5 op de plek waar deze op de jewel ligt, bijna onderaan de as

Plaats het centrumrad terug in het uurwerk, zorg dat alle raderen al redelijk recht staan en elkaar juist raken

Plaats de brug terug over de raderen, leg deze voorzichtig over de gaten heen, kies een drukpunt uit op een hoek en kijk met een loupe of de assen in de gaten zijn gevallen, wiebel voorzichtig met een pincet de raderen op hun plaats, dit vereist wat gevoel en vooral geduld


Zet drie puntjes olie onder op de veerton waar deze tegen de platine schuurt en lepel de veerton dan onder het centrumrad

Voordat we de veertonbrug kunnen plaatsen moeten we de schroef terugplaatsen waarmee de stift wordt vastgezet(NIET VERGETEN!)

Plaats de veertonbrug en schroef deze vast

Plaats wat olie waar het veertonrad de brug raakt

Plaats het veertje terug (gebruik een extra schroevendraaier tegen het wegspringen)

Zet wat olie rond de as van de tikker, plaats deze terug en schroef hem weer vast

Zet het veertonrad terug en schroef deze vast

Draai het veertonrad om en zet drie druppels olie op de ring waarmee hij de brug raakt

Leg het rad op de brug, en plaats wederom drie druppels D-5 maar dit keer op de binnenkant van het rad

Plaats de binnenkant van het rad terug en schroef deze vast met de twee kleine schroefjes

Gebruik de kleine rode oliegever met wat 9020 en plaats deze tussen de as en de jewel in totdat je een rondje kunt waarnemen rond de as

Herhaal dit voor alle jewel holes behalve die van het anker! Dus ook aan de onderkant!

Nu gaan we het anker terugplaatsen, maar deze moet eerst wat olie ontvangen op de uiteindes van de anker jewels, en dat is klein, heel klein

Ik houd in één hand een oliegever vast met 9010, en dan pak ik met een pincet het anker vast en tik met de uiteindes het beetje olie op de oliegever aan, dat is voldoende

Plaats nu het anker terug in het uurwerk

Schroef de ankerbrug voorzichtig terug, en wind daarna de veer op met een schroevendraaier

Als alles goed is kun je door nu voorzichtig het uiteinde van het anker aan te raken het anker laten verspringen

Pak de complete balans uit de stolp en draai deze op zijn plek (zo ongeveer 45-90 graden), dit moet je gewoon een keer gezien hebben


Open nu de incabloc klem op de balanssteen

Laat de incabloc in de wasbenzine vallen en de deksteen valt er direct vanaf

Haal ze weer uit de wasbenzine en leg deze op je werkmat, de deksteen met de platte kant naar boven

Zet een klein druppeltje 9010 in het midden van de deksteen

Draai het andere deel met de metalen kant naar boven en leg deze op de deksteen, deze hechten daarna aan elkaar als één geheel

Zet het geheel terug in de balansopening, en zet daarna de klem weer vast

Op de achterkant zit er nog één :slight_smile:


Wind nu het uurwerkje even op en controleer of de balans mooi ronddraait, afregelen doen we later

Ontspan voor de laatste maal de veer

We beginnen met de assemblage van het opwind- en stelmechanisme

Voordat ik aan dit project begon heb ik eerst een vervangende stift besteld bij windingstems.com een Nederlands bedrijf

Steek de stift in het uurwerk

Plaats het heveltje die de stift moet vasthouden en schroef deze aan de andere kant van het uurwerk vast

Doe wat D-5 olie rond de as van de lange hevel, op het middenstuk van het rondsel en plaats direct ook het veertje terug

Ga nu verder met de raderen voor het stelmechanisme

Plaats alle raderen terug en schroef de tirette vast, controleer dan direct of je kunt schakelen tussen opwinden en instellen

Het uurwerkje in nu in de basis klaar

Het enige wat ik nu nog mis is een kroon, omdat de stift 0,8mm dik is moet ik op zoek naar een goudkleurige kroon met die schroefdraad maat en ongeveer 5mm diameter van de kroon zelf


Ik open het cilindertje linksboven, en de kroon daarin paste niet. Ik open degene in de tweede rij, tweede van boven, en wat rolt er uit…

Een originele Certina knop in precies de juiste kleur en afmetingen, een moment waar je bijna religieus van zou worden (mijn vrouw snapte overigens totaal niet waarom dat zo bijzonder is ;))

Defecte band verwijderen, mijn nummer één kastopener en bandwisseltool is gewoon een aardappelschilmesje, it just works

Schroef de wijzerplaat met de twee kleine schroefjes in de zijkant van het uurwerk weer vast. De stift is nu natuurlijk nog veel te lang.

En nu wordt het tricky, je hebt geen referentiepunt dus je moet feitelijk gewoon stukjes afknippen, vijlen en passen met de kroon tot je de juiste maat hebt bereikt

Met een pinvise kunt de stift vasthouden zodat je de kroon er vast op kunt draaien, in dit geval is lijm/loctite niet eens noodzakelijk

Dit is de uiteindelijke maat geworden

Omdat de kast geen tube heeft is deze extra gevoelig voor vocht, de kroon heeft een uitsparing dus ik besluit om een rubber pakking toe te voegen

Het is niet ideaal maar beter dan niks

Tijd om de wijzers terug te plaatsen

Lijn de wijzers één voor één uit op een heel uur, en druk ze dan met beleid vast, controleer of de wijzers netjes horizontaal staan en de wijzerplaat of elkaar niet raken tijdens het draaien

Nu is het tijd om de kast en glas onder handen te nemen

Ik heb ervoor gekozen om gewoon alles te poetsen met Peek, niets schuren of dremelen gewoon met de hand terwijl je ondertussen een documentaire kijkt

Mirror finish

Ook het glas gewoon met Peek gedaan, krasjes vielen mee (ik had ook gewoon geen zin om allemaal verschillende schuurfoto’s te maken ;))

Even een macro shot, gewoon omdat het kan

Ik heb nog wat nieuwe bandjes maar natuurlijk niets met een gouden gesp, maar dat is natuurlijk snel opgelost

Tijd voor het eindresultaat

Heel licht in de plus

Is het geen plaatje?

Zo’n kroon maakt het helemaal af

Op wat andere Certina handel (een case opener pomp)

En om de pols

Dit was een project met wat pech, wat extra moeite en een berg geluk.

Aanschaf horloge: 2,50
Aanschaf stift: 4,50
Aanschaf veer: 8,00

Zelf geservicede Certina dresswatch die loopt als een naaimachine: priceless

Ik hoop dat jullie het met plezier gelezen hebben, en schroom niet om zelf eens een fotoserie te maken, want leren van elkaar is voor mij de kern van horlogeforum!

2 likes

Loopt weer als een trein! Mag ik toch wat vragen stellen, opmerkingen plaatsen?

Ik weet dat je een penhout hebt. Waarom gebruik je die niet bij het monteren van de raderkloof, ankerkloof en veertjes? Dan kan er niets schuiven en beschadigen tijdens het terugplaatsen en schroeven. Makkelijker dan het gebruiken van je vinger en minder kans op beschadigingen/krassen dan met een schroevendraaier.

Volgens mij creëer je meer wrijving door olie te plaatsen tussen twee schone gladde oppervlakken dan dat je ze droog laat. Ik heb daarom geleerd om alleen de arbre van de veerton aan beide kanten te oliën en daarna nog een keer als de tonkloof is gemonteerd. Ik weet niet of het daadwerkelijk zo is, maar het is wellicht iets om over na te denken.

Ik heb geleerd om alleen de exit stone van het anker te oliën en niet allebei. Als je vanaf het ankerrad kijkt is dat het rechter pallet. Moebius 941 is speciaal voor ankerpaletten met deze frequentie.

Moebius 9020 wordt min of meer aangeraden bij uurwerken vanaf 13 ligne en meer. Ik denk dat voor dit soort uurwerken 9010 prima is voor het ankerrad, derde en vierde rad.

Grtz Melvin

Hallo Melvin, dat is inderdaad een goed punt met het penhout, dat ga ik doen.

Over de olie kan ik heel kort zijn, zo heb ik het geleerd van Koen en hij was er redelijk van overtuigd dat dit de beste setup is (nog even afgezien van sneltikkers en automaten). Ik heb al 9415 voor ankerstenen dus dat ik de volgende keer eens uitproberen.

Ok, het is geen kritiek. Als je wilt dat horlogemakers/hobbyisten ruzie krijgen, moet je over olie beginnen :slight_smile: Ik heb het zelf ook een tijdje met Koen over olie gehad.
Ik volg de richtlijnen van het British Horological Institute en die zullen er ook wel iets van afweten. Alhoewel ik Moebius 9145 gebruik op het ankerpallet ongeacht de frequentie.
Als het werkt, werkt het en hij loopt gewoon heel strak.

Dat is trouwens precies hetzelfde wat Koen zei… :slight_smile:

Ik sta altijd open voor goede ideeën of iets uitproberen al moet ik wel zeggen dat als je nog relatief onervaren bent je toch graag blijft doen wat voor je werkt, maar dat komt nog wel.

Het is ook zo, kijk bijvoorbeeld maar eens op WUS. Over cola en chips gesproken haha. Zelfs de boeken die geschreven zijn door professionals spreken elkaar soms tegen.
Sommige van die boeken zijn al een tijd terug geschreven en er worden constant nieuwe technieken en methodes uitgevonden. Zo wordt tegenwoordig een olie uit de hp serie aangeraden in plaats van D5. HP1300 is de equivalent van D5 en vloeit minder waardoor je minder kans hebt dat de olie door het uurwerk gaat “lopen”.
Interessante materie om te lezen met soms goede tips, maar je kan niet alles volgen. Op een gegeven moment heb je je eigen methodes en olies die je gebruikt. Zo ver ben ik ook nog niet, maar ik vond deze richtlijn wel een goede basis.

Mooi in beeld gebracht Geert!!! Mooi resultaat, leuk gevoel is dat he, na even knutselen en een klein beetje financiële input zo’n leuk resultaat, maakt de hobby zo leuk :slight_smile:

Qua olie, ik heb denk ik tientallen zo niet honderd of meer uur aan studie op olie en olietechnieken gespendeerd op internet, boeken, fora, etc. Meningen verschillen enorm en ik vind het interessante materie. Ik probeer een optimaal resultaat te bereiken maar de mening daarover verschilt nog al.

9415 is een prachtig smeermiddel, heeft een aantal goede eigenschappen. Je zou kunnen kiezen om 941 te gebruiken bij lagere frequenties, maar voor een optimaal resultaat zou je dan eigenlijk fixodrop moeten gebruiken om het oppervlak te epilamiseren. 9415 zal minder snel verspreiden en zorgt toch voor een goede smering, kortom is het in mijn optiek een betere ‘all round’ anker olie om te gebruiken. Qua aanbrengen zijn er ook veel methodes, aanbrengen na assemblage is optimaal maar soms vrij lastig, ik eb zelf de ervaring dat met een stipje op beide stenen ook een goede smering wordt bereikt. Daarnaast kies ik er ook wel eens voor om het loopvlakken van de anker te smeren voor assemblage, hierbij smeer ik dan enkele vlakken.

Qua D5 en HP 1300, misschien eens een test mee doen maar ik heb nooit grote problemen met D5 gehad. Prijs van D5 is zeker een pluspunt(HP1300 is onwijs duur) en daarnaast is het in mijn ogen zeker geen slecht smeermiddel.Desalniettemin zijn minder verspreiding en synthetische samenstelling van HP1300 interessant, dus misschien toch maar eens proberen.

Ik snap het. Als ik D5 zou hebben, zou ik het ook lekker blijven gebruiken totdat het op was of de shelf life was verstreken. Heel veel horlogemakers gebruiken het nog dus het zal niet slecht zijn. Maar tijden veranderen en ik heb toen alles nieuw gekocht dus voor hp 1300 gekozen.

Mooie serie weer en weer een mooi goed werkend horloge waar je trots op kunt zijn dat je het zelf gerepareerd hebt.

Ik heb zelf mijn gekregen Certina club 2000 weer goed aan het lopen. Nu nog proberen de datum verstelling te repareren.

Ik heb vandaag mijn tweede handwinder/datum geserviced, deze ging eigenlijk perfect maar daar heb ik dan weer geen foto’s van…

Zo langzaam maar zeker gaat het steeds sneller. Binnenkort maar eens kijken hoe ik een automaat moet aanpakken.

Heel mooie reportage !!!
Mooie foto’s en leuk om te zien dat het horloge weer prima werkt.

Ja die reportage vraagt m.i. bijna nog meer
skills dan zo’n revisie, erg leerzaam weer !

thanx voor het delen :~

Gerard.

Het is vooral heel veel werk om de foto’s te maken en de tekst eromheen te schrijven maar echt moeilijk is het niet, zo’n macro lensje is wel echt superhandig en kost maar vier euro.

Wat ik vooral intrigerend vind is dat als je een uurwerk uit elkaar hebt gehaald en weer in elkaar zet hoe eenvoudig sommige dingen eigenlijk in elkaar zitten. Een semi-quickset datum mechanisme is echt maar een handjevol onderdelen.

Ja een versnellingsbak van een auto is ingewikkelder. :smiley:

Daar snap ik dan weer niks van al ben ik wel een enorme autosport fan, ik snap globaal hoe een motor werkt maar vraag me alsjeblieft geen details… :slight_smile:

Fijne rapportage weer, Geert en de Certina is prachtig geworden (tu)

Ik ben best wel een precisie nazi en het feite dat deze geen secondewijzer heeft geeft me wat rust, na drie dagen loopt hij nog steeds keurig binnen de minuut (denk ik :)).