Ik weet het, het is geen horloge, maar ik kwam deze vandaag tegen en wil jullie dit niet onthouden.
Een dikke twintig jaar woon ik al in Groningen, maar vandaag voor het eerst eens door de Prinsentuin gelopen waar ik deze, best wel interessante, zonnewijzer tegenkwam.
Zit helaas geen zomertijd op verwerkt maar verder is er aardig wat op af te lezen, en dat voor een tijdwijzer uit 1731.
Met een gebruiksaanwijzing er bij:
En ook Wikipedia heeft er een stukje aan gewijd:
In de muur aan de Turfsingel bevindt zich de uit 1731 daterende Zonnewijzerpoort , die in 1953 werd hersteld. De poort ontleent zijn naam aan de zonnewijzer die erboven is aangebracht.
Boven de zonnewijzer staat een Latijnse tekst. De woorden Tempus Præteritum Nihil Futurum Incertum. Præsens Instabile Cave Ne Perdas Hoc Tuum" wat als De vergane tijd is niets, de toekomende onzeker, de huidige wankel. Zorg dat je die van jou niet verspilt kan worden vertaald. De poollijst , de staaf die vanuit de afgebeelde zon naar voren steekt, werpt zijn schaduw op de verschillende tijden die op de zonnewijzer afgelezen worden.
Op de buitenste rand van de zonnewijzer is de plaatselijke tijd te zien. Deze plaatselijke tijd werd aangehouden tot midden negentiende eeuw. Hierna werd de tijd in heel Nederland gelijkgetrokken. De Romeinse cijfers geven de hele uren aan en de omlijsting met kleine cijfers de minuten. Als de zon op z’n hoogste punt staat is het twaalf uur. De plaatselijke tijd loopt gemiddeld 34 minuten voor op de Midden-Europese tijd. In november loopt deze 18 minuten voor en in februari 54 minuten. Tijdens de zomertijd komt hier nog een uur bij.
In de poollijst zit een verdikking. De schaduw hiervan valt op een aantal goudkleurige lijnen die de lengte van de dagen aangeeft. De rode lijnen geven aan hoelang de zon geschenen heeft. Dit zijn de Babylonische uren, waarbij de tijd gemeten wordt vanaf zonsopkomst. De zwarte lijnen geven de Italiaanse uren aan. Deze telling geeft het aantal uren vanaf zonsondergang aan.
Er zullen vast meer van dit soort kunststukjes zijn, dus wie nog iets op foto heeft…
