Beste forumleden.
Herhaaldelijk heb ik met belangstelling berichten op deze site gelezen. Met name de artikelen van Paul K. over werkzaamheden aan chronografen.
Zelf heb ik de afgelopen jaren enige handigheid opgebouwd in demonteren, schoonmaken en monteren van steeds polshorloge uurwerken. Helaas nog niet genoeg, getuige het hierna te bespreken "ongeval"bij het verwijderen van een minuutpijp.
Recentelijk heb ik een Universal Geneve Tri-compax met een caliber 281 TX gekocht. Helaas bleek na aankoop dat het horloge niet naar behoren liep. Aanvankelijk dacht ik dat het horloge soms stil bleef staan. De uurwijzer en de minuutwijzer draaiden niet steedsnaar behoren. Aangezien de chronograafwijzer en de minuuttelwijzer de tijd wel coorret bijhielden en het verstellen van de wijzers wel heel gemakkelijk ging, kreeg ik de indruk dat de minuutpijp niet voldoende strak om de centrrale as geklemd zat. Op dit forum twee artikelen van Paul K. gevonden (van 12 oktober 2005 en van 28 oktober 2006), die mijn vermoedens bevestigden.
Vervolgens de Wijzers, de wijzerplaat, de plaat met de het kalenderwerk gedemonteerd. Daarna de minuutpijp met een fijn tangetjes (geen presto wijzertrekker nr 2, want die had ik niet) verwijderd. Stom genoeg heb ik bij het verwijderen van het de minuutpijp niet goed gekeken of er iest in de weg zat. Vervolgens de tang te dicht bij de platide gehpouden en met de trekkende en tegelijk draaiende beweging de vaste as/borst die het datum- en het maanstandrad centreert afgebroken (met het tangetje achter blijven hangen). Inmiddels heb ik wel een ptresto wijzertrekker nr. 2 besteld (maar ja het kalf is al verdronken).
Ik heb het mishandelde werk maar even weggelegd om af te koelen en na te denken. Inmiddels heb ik wat foto’s gemaakt, die de situatie verduidelijken.
Foto 1: de wijzerpolaatszijde voor het demonteren van het kalendergedeelte. De dag en maand discs zijn duidelijk te zien, Daartussen bevind zich het rad vioor de maanstand met daarop de afbeelding van de maan. Onder die disc bevindt zich een tweede rad (vergelijkbaar met het uurrad), waaraan een pijp is bevestigd, waarop de datumwijzer bevestigd wordt.
Foto 2: de wijzerplaatszijde na het verwijderen van het datum gedeelte van het werk. De as/borst waar het datum- en maanstand rad draaien is duidelijk te zien. Net naast de deksteen voor de balanstap.
Foto 3: de wijzerplaatzijde na verwijdering van de minuutpijp en het datumwerk. Hierop is de afgeboken as/borst te zien. Foto 4: de achterzijde van het werk. Net naast de balansas is in de platide de achterzijde van de as/borst waarop de datum- en maanstandraderen draaien te zien.
Ik vraag mij af of er manieren zijn om dit te herstellen. Zelf kan ik het volgende bedenken:
1:
De restanten van de afgebrokenas/borts vanaf de wijzerplaatzijde met een pons uit de platide tikken en vervolgens een nieuwe as/borst bestellen en die vervolgens met een pons vanaf de wijzerplaatzijde op zijn plaats tikken. Vraag is wel of een dergelijk onderdeel nog los te bestellen is en zo ja, hoe het dan precies moet worden aangeduid.
2:
De afgebroken as/borst heb ik weer opgezocht (deze spron weg bij het afbreken). De dikte is 0,4 mm. Ik vroeg mij af of ik een gat van .4 mm zou kunnen boren in het achtergebleven deel van de as/borst om een nieuwe as/borst van de juiste lengte te monteren. Als dat zou kunnen zou ik graag weten wat voor gereedschap of boor ik het beste zou kunnen gebruiken en onder welke naam die te bestellen is. Bovendien vraag ik mij af of ik een stukje as van .4 mm zou kunnen kopen om dit op de juiste lenget te maken;
Tot slot kan ik mij voorstellen dat ik probeer een caliber 281 op de kop te tikken om het breffende onderdeel uit dat caliber te halen en (al dan niet met een beetje lijm) probeer in de platide van het gefotograafeerde werk te bevestigen.
Ik ben beniewd of iemand wellicht ervaring heeft met een dergelijke reparatie.
Het liefst zou iki het zelf doen en dus het geld wat ik anders aan de reaparatie uitgeef te gebrukiken voor het klopen van gereedschap. daar leer ik tenslotte het meest van. Mocht imeand uit ervarung weten dat het allemaal ingewikkelder is, dan ik het mij voorstel, dan houdt ik mij aanbevolen als iemand een geode uurwerkmaker weet. IK woon vlak bij Den Bosch.
Ik zal via dit forum laten weten hoe het afgelopen is.
Groet,
Erik