Op eerste kerstdag , 25 december 1969 debuteerde het eerste Quartzhorloge ter wereld, de Seiko Astron 35SQ. Het is een gebeurtenis in de horlogewereld, die zijn weerga niet kende. Het veroorzaakte de Quartz-crisis, waarbij vele (en vooral kleinere) horlogefabrikanten ten onder gingen aan deze nieuwe uurwerkjes. Ze konden gewoon niet meekomen met deze nieuwe golf.
Seiko verkocht dit horloge voor een prijs van ¥450000 yen, omgerekend naar de huidige standaard is dat nu ¥1632500 yen. En dat is weer goed voor €10235… Ongekend voor die periode.
Maar dan kreeg je ook best wel wat. Een horloge in 18 karaats goud, met het meest nauwkeurig uurwerkje, dat er op dat moment te krijgen was. Het uurwerkje noemde Seiko 35A, had een frequentie van 8192 Hz, en was toen al heel erg accuraat. Een verschil van ±0,2 seconde per dag, terwijl op dat moment ±20 seconde per dag de standaard was. De Astron was dus 100x meer accuraat! Zelfs nu is dat nog een zeer hoge standaard. En dat voor ’s werelds eerste polshorloge.
Quartzklokken bestonden al een tijdje langer. De eerste quartzklok werd reeds in 1927 gebouwd Warren Marrison. Maar die was zo groot, dat ze niet te gebruiken waren voor de normale man. In 1958 bouwde Seiko een klok, die al wat meer redelijke formaten had, met de bescheiden maten van 210cm hoog en 130cm breed.
In 1959 startte Seiko “Project 59A”, met als doel de quartzklok behoorlijk in formaat te doen slinken. En dat lukte, in 1964 werd tijdens de Olympische Spelen in Tokyo gebruikt gemaakt van een draagbare Quartzklok, die toen nog maar 3kg woog. Het was het eerste Quartzuurwerk, dat gebruikt werd tijdens een officieel sportevenement. Dit uurwerk heette de QC-951 (Waarbij QC staat voor Quartz Clock). Het was het begin van de race om het eerste quartzhorloge te maken.
Hoewel Seiko de eerste fabrikant was, die quartzhorloges verkocht, waren ze niet de eerste, die een prototype hadden gepresenteerd aan het Neuchatel Observatory (Dat was in 1966). Die eer is voorbehouden aan de Zwitsers, die destijds de Beta-uurwerkjes in ontwikkeling hadden. Alleen was Seiko de eerste, die hun uurwerkje productierijp hadden en het konden introduceren bij het publiek. Longines had hun Ultra-Quartz wel al 5 maanden eerder aangekondigd, maar waren wel later met de verkoop. En om die reden heeft Seiko de eer gekregen het eerste Quartzhorloge gebouwd te hebben.
Seiko verkocht de eerste maand 100 van deze horloges (op zich al een prestatie, gezien de prijs in die tijd) en hebben er in een jaar tussen de 1500 en 1800 van gemaakt. De precieze getallen zijn niet echt bekend. Deze horloges waren zonder uitzondering met gouden kast. De eerste horloges waren zonder datum (35SQ) Zo rond 1969 werden de eerste IC’s beschikbaar en ook het stemvork-vormings quartzkristal werd door Seiko gebouwd. Door het gebruik van de IC , het kristal en een open stappenmotor lukte het Seiko om een zeer compact en betrouwbaar uurwerkje te bouwen, dat liep met een frequentie van 8192Hz. Het design is zelfs heden ten dage de standaard voor quartzhorloges. Natuurlijk zijn de huidige quartzhorloges nu kleiner geworden, maar het principe blijft overeind, al lopen de meeste quartzuurwerkjes nu op 32768Hz
Het staat wel voor de Japanse grondigheid om meteen een kwaliteitsuurwerkje te maken, die ook meteen van de hoogste standaard was. Het 35A uurwerkje, dat Seiko voor de Astron bouwde, werd met de hand gemaakt. 128 delen werden met de hand gesoldeerd in gemonteerd in het minuscule uurwerkje. Het tempo van productie lag dan ook wel erg laat, wat ook de reden zijn, dat er niet veel zijn verkocht, en waarom ze zo duur waren!
In het eerste jaar werden er verbeteringen aangebracht, in de vorm een nieuwe IC van Intersil (USA), die een hogere frequentie (16384Hz) had en de accuraatheid deed toenemen.
Ook werd er een datum-versie gemaakt (35SQC). Vreemd genoeg was het typenummer op de gouden kasten gelijk voor de no-date en de date versie: 35-9000, er was wel een verschil te vinden op de wijzerplaat, waar de 3502 voor de date-versie werd gebruikt.
Eind 1970 werden iets goedkopere varianten gemaakt, met een stalen kast, die voor het eerst in 1971 verkocht werden. Ze kwamen echter pas in 1972 voor het eerst voor in de catalogus van Seiko. Het design van deze horloges was beduidend anders, maar bleven gebruik maken van dezelfde uurwerkjes, echter zijn deze altijd voorzien van de 16384Hz CMOS ic’s. De nauwkeurigheid nam toe tot ±0,1 seconde per dag, en ±3 seconden per maand. En daarmee is het meteen ook de eerst HAQ ter wereld…
In 1971 kwam echter ook de 38XX-serie uit, die de 35SQ geheel zou vervangen. Goedkoper, betrouwbaarder en bijna net zo accuraat. Naar schatting zijn er van de stalen 35SQ(C) 1800 gebouwd. Van de gouden zijn er waarschijnlijk ongeveer 1500 stuks gemaakt, precieze aantallen zijn niet bekend. En daar zijn er waarschijnlijk een heel aantal van verloren gegaan, gouden kasten omgesmolten voor de hoge goudprijs. Dus in goed twee jaar tijd zijn er ongeveer 3300 stuks gemaakt. Dat kunnen er meer of zelfs minder zijn.
En dan komen we bij mijn exemplaar uit, een stalen Seiko 35SQC, uit januari 1971. Dit zou dus een van de 1800 stuks zijn, die ooit gemaakt zijn. Om dan nog een exemplaar te vinden in deze staat, dat is echt zeldzaam, omdat verzamelaars deze modellen koesteren en bewaren in hun kluizen. De gouden exemplaren zie je nog zeldener voorbij komen, en die gaan dan voor astronomische bedragen weg. Voor de gewone man dus nooit te betalen. En om dan de kans te krijgen een deel van een historisch horloge te kunnen kopen, al is het dan “maar” de stalen versie, dat is gewoon ongelofelijk!
Daarnaast is de 3502-9010, zoals het volledige typenummer van het horloge is, ook nog eens een erg mooi horloge met een prachtig design. Het heeft nog de originele bracelet. De uiterlijke staat is werkelijk prachtig, en tot zover het goede nieuws. Het uurwerkje werkt helaas niet, ook geen puls bij een nieuwe batterij. Dat is natuurlijk een tegenvaller, maar dat wil niet zeggen, dat ik het meteen opgeef. Ik probeer dit horloge weer te laten herstellen, want zo’n monument verdient het om werkend te zijn!