Horloge repareren voor beginners

Je moet niet vergeten dat de post van Morse een ontzettend goede basis is. Maar eigenlijk is het nog geen horlogemaken. Het is een servicebeurt voor als het horloge eigenlijk goed loopt, maar een keer schoongemaakt en opnieuw geolied moet worden.

Wat doe je als de beat-error veel te hoog blijft? Wat doe je als de amplitude veel te laag blijft? Wat doe je als de lagerstenen versleten zijn en er daardoor teveel speling in de wieltrein zit? Wat doe je als er een kinkje in de spiraalveer zit? Wat doe je als er een asje van de balansstaf is gebroken? Enz.enz.

Dat is natuurlijk de kunst en het is veel moeilijker dan het lijkt. Ook heb je daarvoor specialistisch (lees duur) gereedschap voor nodig. Ik kan het me daarom goed voorstellen dat horlogemaker een fulltime opleiding is en je daarna nog verschillende cursussen moet volgen en blijven bijleren.

Klopt…

Voor het vervangen van lagerstenen heb je een stenenpersje nodig. ik had mazzel op de Rikketik… kocht een persje voor 90,-… compleet… met ruimertjes en inzetjes…

als je raderen moet gaan vervangen, of een balansasje… dan heb je een Triebniet nodig… ik vond em op de Rikketik voor 125,-… ook behoorlijk compleet…

HBM (http://www.buitelaar.nl/) verkoopt tegenwoordig ook Horlogemakers gereedschappen… zoals assortimentsdoosjes schroeven, Kroontjes, maar ook schroevendraaiers, waterdichtheidstesters, Glazenpersjes en sinds kort zelfs een Triebniet…voor 149,99

In het geval van een verbogen spiraalveer heb je genoeg aan een paar fijne pincetten…

in veel gevallen heb je genoeg aan de basisgereedschappen (schroevendraaiers, Wijzerafnemer, Oliegevers, Oogloupe, glazenpers, en een bandentooltje)
Daar kun je een horloge aardig mee opknappen… dan zou je ook nog kunnen denken aan een polijstmachine met 2 zachte schijven en een scotch-brite schijf, om kasten te polijsten en te borstelen…
't schuren van kasten om krassen eruit te halen, dat doe ik gewoon met schuurlatjes… je haalt bij de schilder een velletje 400, 800, 1200, 2500, en die plak je op houten “lolliestokjes” met een stukkje dubbelzijdig tape

Ik bedoel ermee te zeggen dat je met een servicebeurt niet klaar bent. Dit zijn maar enkele voorbeelden en er zijn er nog 1001 te noemen. Troubleshooting is het moeilijkst wat er is. Dat je de gereedschappen hebt, betekent ook niet dat je dan alles kunt oplossen. Je moet het namelijk nog maar “even” doen.

Paar goede Boeken. Ook dat natuurlijk… Die Moderne Uhrwerkmacher van Jendritzki is een goede… maar ook Practical WaTch Repairing van de Carle…

er zijn meer boeken, maar die zijn ook fors duurder…

Hallo,

ik ben zelf enkele jaren geleden ook zo begonnen. Begonen met klooien maar is aardig serieus geworden. Inmiddels ben ik als kenner/taxateur door diverse bedrijven gevraagd om hen te helpen(doe ik als bijbaantje). Ook repareer ik soms horloges voor familie, kennissen, forumleden of andere klanten.

De basis is toch wel een uurwerk in en uit elkaar kunnen halen. Hier begint het mee en daar kan jij ook het beste mee beginnen. Juiste kennis van smeren in een wetenschap op zit, eerst oefenen met een dikke en een dunne olie, daarna de stap maken. Ik heb al tientallen uurtjes besteed aan webresearch over smeren. Het is ook iets waar je zelf goed over na kan denken over de logica erachter, waarom je welke olie op een bepaalde plek gebruikt, bijvoorbeeld de speciale olie voor het anker ook gebruiken voor de reset heartpieces in een chronograaf… Iedere horlogemaker smeert anders en heeft er een eigen mening over… En dan zijn er inderdaad ETA servicehandleidingen, maar ik ben het daar soms niet geheel mee eens… Echter heb ik wel goede resultaten, en dat is in mijn ogen het voornaamste wat telt. ETA is toch meer gericht op ‘economic manufacture’ met zo min mogelijk smeermiddelen!

Daarnaast is technisch inzicht en troubleshooting echt fundamenteel als je wat verder wilt gaan. Voor mij zijn veel kleine reparaties vanzelfsprekend geworden maar deze gaan toch echt buiten de basis. Denk aan een veertje buigen(doe ik in minuutjes), roest verwijderen, kroon/stift vervangen, etc

Balansassen vervangen doe ik zelf zelden. Bi modernere calibers vervang ik de balans compleet, heb honderden slopers liggen en enorm veel onderdelen. Bij zakhorloges pas ik dan meestal, ik heb nog geen draaibank, zodra ik daar eens voor een leuke prijs aan kan komen ga ik daar eens mee spelen.

Wat mij betreft is het zeker goed om jezelf de JUISTE manieren aan te leren. Er zijn al genoeg beunhazen in het horlogewereldje, De meeste prutsen maar wat uit winstbejag en ik heb ook geregeld horloges onder mijn naar waar aan geprutst is… baal ik altijd zo ontzettend van, want maakt het herstellen op de juiste manier soms erg moeilijk… De rikketik ligt vol met gedrochten waart aan geklierd is.

Aan de andere kant is het een ongelofelijk fascinerende hobby!!! Het vergt doorzettingsvermogen, engelengeduld en concentratie en nogmaals concentratie(ik had vroeger ADHD, dus dat zegt niets :P). Daarnaast kost het ook aardig wat om de goede gereedschappen aan te schaffen. Ik vind het nog steeds erg leuk om een horloge te gebruiken wat ik zelf het hersteld, is toch wel erg gaaf. je kan er een gigantisch leuke hobby aan hebben waar je veel lol aan kan beleven, een door te kopen, restaureren en verkopen kan je ook de meeste kosten wel terugverdienen. Heeft bij mij enkele jaren geduurd, maar ben ongeveer uit m’n kosten.

Ik help zelf ook graag andere mensen op weg, zoals forumleden GSchoots en Youri1995. Ik laat mensen zo kennismaken met de hobby en hoop ze interesseren om er verder mee te gaan! maar bovenal hoop ik een goede basis te leggen die ze zelf verder uit kunnen breiden. Helaas heb ik momenteel erg weinig tijd, waardoor ik de komende maanden geen tijd heb voor de activiteiten.

De meeste horlogemakers helpen mensen niet op weg, dus om te voorkomen dat dit prachtige vak/ambacht ten onder gaat hoop ik anderen goed op weg te helpen!

Ik ben zelf ook op weg geholpen door ervaringsdeskundigen in het vak en forumleden, waarvoor ik hen nog steeds zeer dankbaar ben!

Succes!!!

2 likes

Dank je wel Koen voor deze wijze woorden.
Ik denk niet dat ik een soortgelijke volharding in mij heb.

Hendrik

ach… one step at a time… als je een uurwerkje al kan servicen ben je al een goed eind op weg… en met de juiste boeken krijg je al veel inzicht in hoe een uurwerk functioneert… dan kun je ook vaststellen waarom iets niet werkt als je een defect uurwerk hebt…

Ik kreeg van iemand een Zentra Savoy met een Dynotron uurwerkje erin… deed het niet… bleek een opeenstapeling van kleine mankementjes te zijn, met als grootste probleem een versleten urenrad… ik heb’m schoongemaakt, her en der wat dingen afgesteld, rad vervangen… en inmiddels is het één van mijn nauwkeurigste horloges…

Doe ik super goed mijn best om nooit te vertellen van wie ik het aan het leren ben, vertel je het zelf… :+

Ik kan me wel voorstellen dat het erg overweldigend is als je helemaal vers begint, er zijn zoveel dingen die je zou moeten kunnen. Kies datgene eruit waar je je comfortabel bij voelt en begin daarmee (voor mij was dat het reinigen van kasten en krasvrij maken van glas), de rest komt vanzelf.

Ik wist het al gschoots :stuck_out_tongue:
Ik ben ook al eens een avondje bij Koen geweest en je komt er bijna niet weg. Heel leerzaam daar en hij heeft een erg mooie knutselruimte.

En zakhorloge uit elkaar halen en weer monteren is zelf goed te doen. Zelfs met mijn bibberende handen. Een polshorloge is een ander verhaal, maar bij een paar goedkope horloges is het mij toch gelukt om van een niet lopend horloge, een goedlopend horloge te maken en zoals Koen ook al aangeeft ben je daar dan ontzettend trots op.

Ik ben nu zover dat ik nog een paar probleem horloges heb, die ik zelf niet kan repareren en omdat ik mezelf zeker niet overschat, ga ik het ook niet proberen.
Ik heb geen sloopuurwerken achter de hand voor als het niet mocht lukken, dus ik moet al sneller afhaken. Als werktuigbouwkundige snap ik de techniek wel goed, maar de vaste hand en de gereedschappen ontbreken om deze reparaties tot een goed einde te brengen.

Het begint toch met de boel uitelkaar halen en olieen.

En als het daarna niet werkt dan gooi het hier maar in de groep.

Hoe zou je 't anders moeten leren?

Vintage1982 Schreef:

Je moet niet vergeten dat de post van Morse een
ontzettend goede basis is. Maar eigenlijk is het
nog geen horlogemaken. Het is een servicebeurt
voor als het horloge eigenlijk goed loopt, maar
een keer schoongemaakt en opnieuw geolied moet
worden.

Wat doe je als de beat-error veel te hoog blijft?
Wat doe je als de amplitude veel te laag blijft?
Wat doe je als de lagerstenen versleten zijn en er
daardoor teveel speling in de wieltrein zit? Wat
doe je als er een kinkje in de spiraalveer zit?
Wat doe je als er een asje van de balansstaf is
gebroken? Enz.enz.

Dat is natuurlijk de kunst en het is veel
moeilijker dan het lijkt. Ook heb je daarvoor
specialistisch (lees duur) gereedschap voor nodig.
Ik kan het me daarom goed voorstellen dat
horlogemaker een fulltime opleiding is en je
daarna nog verschillende cursussen moet volgen en
blijven bijleren.

Zo moet je het inderdaad leren. Maar ik heb het gevoel alsof er heel makkelijk over gedaan wordt. Paar boeken lezen en wat frommelen…huppekee.

of iets makkelijk is of niet… dat hangt natuurlijk vooral van je eigen vaardigheden af…
zelf ben ik al vanaf mijn 9de jaar met modelbouw bezig… mijn fijne motoriek is sterk ontwikkeld.
Daardoor heb ik minder moeite met priegelwerkjes. en dat priegelwerk is uiteindelijk mijn vak geworden (gereedschapmaker)…

Iemand met een passie voor horloges, die bij wijze van spreken in de betonbouw zit. zou kunnen dat dat best wel wennen wordt…

Boeken lezen is wel belangrijk… je moet gewoon echt weten hoe een uurwerk functioneert… een gewoon uurwerk… Coaxiaal escapements en kolomrad chrono’s… dat is van later zorg…

Ik vertel gewoon eerlijk wat er op je afkomt. Het zou best kunnen dat het voor de één minder lastig is dan voor een ander.
Ook jij kunt trouwens nog heel veel leren. Je bent een onwijs goede gereedschapmaker, ik ben onder de indruk van jouw werk met horlogekasten en modelbouw, maar je bent nog een leek op het gebied van uurwerken.

+1 daarnaast wordt het oliegeven mega onderschat. Ff een service beurtje geven zie ik vaak voorbij komen. Standaard wordt veel en veel te veel olie gegeven. Blijf met je handen van die automatische oliegevers af. Pak de kleinste handmatige oliegever die je kunt krijgen en ga daarmee aan de slag.
Het duurt echt maanden voor dat je met de geschikte oliegever perfect kunt doseren en ankerstenen niet verzuipt in de olie.
Meestal lopen de werkjes wel direct maar het gesodemieter begint pas maanden later als de overtollige olie door verwarming aan de pols zijn weg heeft gevonden binnen de kast.

Gr men

Het hangt af van het niveau waarop je wilt gaan werken. Ik neem aan dat topicstarter amateuristisch en vooral voor het plezier bezig wilde gaan!

Dat kan imho prima met een Chinees setje van een paar tientjes. Posts waarin bedragen van 500,- euro of meer worden genoemd schrikt in mijn ogen onnodig af.

Anderzijds wordt veel onderschat en het werken op professioneel niveau is een vak apart, dat buiten beschouwing gelaten.

Zelf heb ik ervaring met schroot-uurwerken, Chinees uurwerksetjes en dergelijke. Daar heb ik veel plezier mee gehad en is prima gegaan.

Mauzer Schreef:

Het hangt af van het niveau waarop je wilt gaan
werken. Ik neem aan dat topicstarter
amateuristisch en vooral voor het plezier bezig
wilde gaan!

Dat idee had ik daarna ook. Maar de topic titel deed me aan wat anders denken.

Vintage1982 Schreef:

Zo moet je het inderdaad leren. Maar ik heb het
gevoel alsof er heel makkelijk over gedaan wordt.
Paar boeken lezen en wat frommelen…huppekee.

ah, ik snap je punt.

het kost veel tijd, zweet en tranen om een goede horlogemaker te worden.
maar laat je vooral niet tegenhouden om te beginnen! :slight_smile:

marnix.moed Schreef:

Mauzer Schreef:


Het hangt af van het niveau waarop je wilt gaan
werken. Ik neem aan dat topicstarter
amateuristisch en vooral voor het plezier bezig
wilde gaan!

Dat idee had ik daarna ook. Maar de topic titel
deed me aan wat anders denken.

Goed gedacht heren, ik hoef er niet van te leven :slight_smile:
Bovendien al ontzettend veel plezier gehad van alle tips, leest zo heerlijk weg.

Hendrik

Zijn hier experts op gebied van triebnieten? Waar moet je op letten? Zowel op ebay als marktplaats staan wat triebnieten alleen 90% zijn kwa ponsen niet 100% compleet. Soms missen er een paar, en soms tientallen. En op cousins zijn de triebnieten peperduur.

Je zoekt vooral de betere merken, de beste schijnt Boley te zijn. De compleetheid is inderdaad een issue want later compleet maken is praktisch onmogelijk.