Informatie opvragen over Britse militaire horloges

Ik heb al eens een artikel geschreven over het aanvragen van informatie over verschillende merken horloges, maar die truc werkt op allerlei dingen. Enige tijd geleden kocht ik een zakhorloge in een houten kist van W. Ehrhardt. In deze vorm wordt het een deckwatch genoemd, een uurwerk dat op schepen werd gebruikt om de exacte tijd beschikbaar te hebben, in combinatie met een sextant kan het worden gebruikt om je exacte positie op aarde te bepalen. Dit was een belangrijke doorbraak voor nauwkeurige navigatie op zee.



Aangezien dit horloge de British Broad Arrow op de wijzerplaat (en het uurwerk) heeft, kan worden geconcludeerd dat het een issued horloge was, wat betekent dat het door het Britse leger, de luchtmacht of de marine is gebruikt. Omdat deze als gereedschap zeer zorgvuldig zijn geadministreerd, hebben heel wat polshorloges, zakhorloges, klokken en marine chronometers, een registratie bij de Royal Observatory in Greenwich (die trouwens ook precies op de nul meridiaan van de aarde ligt). En het leuke is dat je hier gewoon informatie kunt opvragen. Aanwezige vrijwilligers proberen informatie te vinden over jouw horloge of klok en deze sturen ze je dan gratis toe. Dit is echt geweldig, en ze vragen je alleen om een ​​vrijwillige donatie.

Maar goed dan gaan we nu terug naar de W. Ehrhardt deckwatch, ik ontving vanuit Greenwich twee pagina’s uit het papieren register dat alle overdrachten en reparaties voor uurwerken bevat.

Hieruit kwam ik te weten dat deze deckwatch op de HMS Pelew is geplaatst, een M-Class Destroyer, een stoomboot oorlogsschip dat in 1916 in het midden van de Eerste Wereldoorlog te water is gelaten.

Door te zoeken naar de geschiedenis van dit schip vond ik het volgende:

Op 12/12/1917 terwijl ze een konvooi van zes schepen begeleidden in de Noorse zee werden ze aangevallen door vier grote Duitse destroyers. De andere begeleidende schepen, de HMS Partridge en 4 trawlers (Commander Fullerton, Livingstone, Lord Alverstone en Tokio), zijn tot zinken gebracht. De bevoorradingsschepen in het konvooi zijn ook gezonken (Bolista, Bothnia, Cordova, Kong Magnus, Maracaibo, Torlief.) Op de HMS Pellew vielen 5 doden en moest zich terugtrekken. Ze werd geraakt door een granaat in de machinekamer waarbij alle technici omkwamen. Gelukkig bleven de turbines onbeheerd doordraaien waardoor zij konden ontsnappen, zwaar beschadigd en gedeeltelijk uitgeschakeld, richting Noorse wateren. Na een ontmoeting met de HMS Sabrina en het doorvoeren van een aantal reparaties konden zij zelfstandig terug naar Engeland varen.

Dus de HMS Pellew was de enige overlevende van een verwoestende aanval door de Duitse marine tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zeer interessant om je echt te verdiepen in de geschiedenis waar dit horloge deel van uitmaakte. Met dank aan de geweldige vrijwilligers van de Royal Observatory.

Mocht je dus zelf een horloge of klok in bezit hebben van de Britse strijdkrachten dan kun je hier informatie opvragen: https://www.rmg.co.uk/research-collections/access-collections

43 likes

Lijkt me een heerlijk zoektochtje, heb zelf ook wel wat broad arrows, maar die zijn allemaal WO2, maar die van jou is dus WO1. Gaaf dus, en ook tof dat je de historie van zo’n stuk nog kan achterhalen!

1 like

Ik weet niet helemaal zeker of Greenwich alleen de marine administratie heeft of ook van de andere strijdkrachten maar je kan het hoe dan ook vragen.

Dat geeft toch wel een stukje extra cachet zo’n geschiedenis. Top!

1 like

Erg leuk dat er toch nog veel te achterhalen is :+1:

1 like

Dit is heel mooi om te lezen zeg! 1 van de redenen waarom ik een horloge zou willen uit de tweede wereldoorlog, puur om het verhaal en de geschiedenis. Chapeau!

1 like

Mooi artikel! Jammer genoeg heb ik mijn zakhorloge de deur al uitgedaan, anders had ik het zeker geprobeerd !!

1 like

Wat cool dat dit kan! Lijkt mij een donatie zeker waard.

1 like

Heel interessant door deze informatie ga je toch anders naar zo’n uurwerk kijken. Respect :ok_hand:

1 like

Mooi zeg, zo’n stuk met achterhaalbare geschiedenis. :ok_hand:
Dank voor het delen.

1 like

Mooi verslag :confetti_ball::star_struck: en hierbij ook wat over de merk zelf :nerd_face:
http://www.vintagewatchstraps.com/blogehrhardt.php

Groeten Iwan :motorcycle:

1 like

Erg leuk om te lezen; bedankt voor het delen. :+1:

1 like

Ontzettend interessant zeg! Wat gaaf dat je daar allemaal achter bent gekomen, zo krijg je toch opeens nog veel meer bewondering voor zo’n klokje.

1 like

Supergaaf zeg! Ik vind de historie van de marine chronometers en de werkelijk niet te onderschatten (zeg maar gerust gigantische) impact op de wereldgeschiedenis heel interessant.

Over het verschil deckwatch vs marine chronometer zou ik meer willen weten. Bij mijn weten heeft de deckwatch dezelfde functie, maar mist een aantal specs die de marine chronometer zo revolutionair veel nauwkeuriger maakte in tijdsmeting en daarmee in plaatsbepaling.

(Marine chronometers are the most accurate portable mechanical clocks ever made, achieving a precision of around a 0.1 second per day (!!!) or less than one minute per year[citation needed]. This is accurate enough to locate a ship’s position within 1–2 miles (2–3 km) after a month’s sea voyage. )

Gebruikte technologie onder andere: de gyroscoopachtige ophanging om het deinen en stampen van het schip te compenseren, bimetalen om temperatuurverschillen te compenseren, en soms ook technieken om verschillen in gangreserve gedurende de dag te compenseren.

Ik kan me zo voorstellen dat de veel eenvoudiger en daarmee goedkopere deckwatch werd ingezet op veel kortere zeereizen, dicht bij de kust cq over korte afstanden. Voor Vlissingen-Sheerness komt het veel minder nauw dan als je Tristan da Cunha midden op de Oceaan moet vinden.

Dat een oorlogsschip in 1916 met een deckwatch voer verbaast me een beetje. Mogelijk was het een backup, naast een marine chronometer?

2 likes

Dat is eigenlijk vrij eenvoudig, de marine chronometer moest beschermd worden voor de elementen en bleef benedendeks, één of meerdere deckwatches werden gelijkgezet op de marine chronometer en daarna terug naar boven gebracht. De marine chronometer functioneerde dus als een soort moederklok voor de rest. Mocht je je dan afvragen hoe men de chronometer dan gelijk zette:

“It was common for ships at the time to observe a time ball, such as the one at the Royal Observatory, Greenwich, to check their chronometers before departing on a long voyage. Every day, ships would anchor briefly in the River Thames at Greenwich, waiting for the ball at the observatory to drop at precisely 1pm.”

1 like

Ah natuurlijk. Dat er in 1916 (en heel ruim daarvóór) gewoon niet meer zonder marine chronometer (op volle zee) gevaren werd leek me in ieder geval logisch.

Gezocht, en inderdaad hier op youtube:

Wat dan weer vragen opwerpt:
1.
Hoe synchroniseerden ze de marine chronometers? Hacken, ja, maar stilzetten vóór ‘de bal viel’? Dan stopt je referentie, als de ‘ball’ een keer hapert dan zit de hele aanwezige vloot ‘zonder tijd’. Dus eerst deckwatch hacken en dan die tijd transformeren naar de marine chronometer? Was er voor (sommige) moederklokken misschien een soort flyback actie voorzien? (ik bedoel zoals een digitale G Shock naar de ‘dichtstbijzijnde nul’ springt). Dat zou in ieder geval een heel mooie feature zijn voor een marine chronometer. 2 stuks marine chronometer aan boord is natuurlijk ook foolproof.
2. De kerkklok kon eeuwen lang met de zonnewijzer worden ‘gesynct’, dat was nauwkeurig genoeg. Maar welke referentie gebruikten John Harrison en andere pioniers eigenlijk bij het reguleren, als het om seconden (en zelfs tienden daarvan) ging?

1 like
  1. Ik vond dit stukje tekst:
    On the decks, officers stand ready, watch in hand waiting for the signal on the hill.
    Kortom, iemand noteerde dus het verschil tussen de deckwatch en de time ball, en kon daarmee dus de chronometer daarna exact instellen, dat kun je in alle rust doen omdat je de afwijking weet en de deckwatch gewoon kunt laten doordraaien. Daarna kon je de deckwatch dan weer exact instellen.

  2. De referentie is altijd al de zon geweest, deze heeft alleen een afwijking vanwege de curve gedurende het jaar, dus de afwijking in min en plus is circa 16 minuten in de plus of min beter bekend als sidereal time. De eerste klok die dit in beeld bracht is gemaakt door Tompion in 1691. De standaard tijd werd bepaald uit een gemiddelde van de sidereal tijd maar dus wel op basis van de zon.

Voor de Observatory werd er vanaf 1851 gebruik gemaakt van een extreem nauwkeurige electrische moeder klok in de vorm van de Shepherd Clock (https://en.wikipedia.org/wiki/Shepherd_Gate_Clock) die in staat was de tijd te distribueren door het hele land.

(ik heb zelf ook weer een hoop geleerd, dus bedankt voor de vragen)

Leuk en leerzaam artikel…dank je wel :wink:

1 like

Het is gewoon een mooi onderwerp, jij bedankt voor de draad :slight_smile:

Vraag 1 zijn we wel uit, dat is duidelijk.

Dan even een terzijde:

Ik lees juist dat de Shepherd Clock een slave was van de hoofdklok, dus geen referentieklok:
"The Shepherd Gate Clock is mounted on the wall outside the gate of the Royal Greenwich Observatory building in Greenwich, Greater London. The clock, an early example of an electric clock, was a slave mechanism controlled by electric pulses transmitted by a master clock inside the main building."
Het was bedoeld als “display van GMT voor het volk”

Vraag 2 zijn we nog niet uit wat mij betreft.
Een zonnewijzer loopt per definitie gelijk. Maar de resolutie is laag. De allerbeste zonnewijzers komen in de buurt van één minuut. Los van dat die zonnewijzers zeldzaam zijn (lastig te maken), hiermee moet je maanden meten om de afwijking per dag te middelen en een zinnige aanpassing aan je uurwerk te doen als je die binnen de seconde per dag wilt krijgen. Dan heb je nog de afleesonnauwkeurigheid. Het blijft op de zonnewijzer bij wijze van spreken wel 25 seconden lang 8 over 10.
Haast niet te doen als je een superklok gaat bouwen lijkt me.

De beschikbaarheid van die relatief (optimistisch op de minuut, eigenlijk 2 minuten) nauwkeurige was er eigenlijk pas na de uitvinding van de heliochronometer.

"A heliochronometer is a sundial that tells standard mean time by computing a correction from local real time via a mechanism". Die is van 1916, daarvóór waren de zonnwijzers veel minder nauwkeurig.

De realiteit was: Afwijking van de marine chronometer en de daaruit volgende longitudinale afwijking van de positie van je schip:

0.1 seconde: 2 à 3 km
1 seconde: 20 à 30 km
10 seconden: 200 à 300 km

2 likes

Top, geweldig verhaal en mooie aanwinst.

1 like