Hallo horlogeforummers!
Ik zit nu al een tijdje op dit forum, en begin al aardig wat van horloges te weten. Nou blijft toch 1 ding onduidelijk. De term “21 jewels” of “17 jewels” wat ik ook wel eens heb gezien.
Bedoelen ze dan iets in het uurwerk? Of…
Ik hoop dat iemand hier een duidelijk antwoord op heeft 
Vr. gr. Karel
Hi Karel,
Onder hoofdstuk ““Horloge Encyclopedie”” staan 5 berichten van Paul K onder "“Benaming van uurwerk onderdelen.”"
dit zijn exploded views van een uurwerk.
alle rode onderdeeltjes zijn jewels, een soort van lagertje waar de asjes van de tandwielen, maar ook van de balans in draaien.
deze zijn gemaakt van (syntetische) saffiertjes of robijntjes.
(horloge makers hebben het over steentjes)
op deze manier slijten de asjes bijna niet en draaien ze soepel rond.
Hoe meer onderdelen gelagert zijn des te beter.
moderne uurwerken hebben tegenwoordig minimaal 17 jewels.
Ik vermoed dat er nog wel wat meer dingen aan uurwerken zijn, die je niet helemaal duidelijk zijn, koop maar eens een boekje over uurwerken op eBay.
Groet, Andre
Hoe meer onderdelen gelagert zijn des te beter.
Andre, wellicht bedoelen wij hetzelfde, maar meer stenen betekent automatisch niet ‘des te beter’. Ik heb net op TimeZone gezocht naar een artikel dat ik daar een aantal weken terug heb gelezen over lagering van onderdelen. In dit artikel werd zelfs een horloge belicht met maar liefst 100 stenen (zelfs de ring onder de buitenkant van de rotor was gelagerd met steentjes, maar, er was 1 steen weggelaten, omdat anders het aantal op 101 zou komen en dat was marketingtechnisch niet zo handig…).
Ik weet niet meer hoe het precies zat, maar alleen steentjes op kritische plaatsen mogen meetellen bij het aantal stenen dat de fabrikant eerlijkheidshalve mag vermelden. Er kan van alles worden gelagerd met behulp van steentjes, maar wanneer dit bijvoorbeeld geen kritisch onderdeel is voor het nauwkeurig bijhouden van de tijd telde het steentje niet mee. Bijvoorbeeld de lagering van de rotor in een automaat: niet tijdkritisch, mocht niet worden meegeteld bij het aantal stenen. Steentjes in het anker daarentegen weer wel.
Wellicht dat iemand anders het artikel ook heeft gelezen en deze makkelijker kan terugvinden.
Gerwin
Gerwin,
Mijn antwoord op Karel’s vraag was kort en bondig, natuurlijk is het zo dat boven een bepaald aantal steentjes het nut bij een standaard uurwerk niet zinvol meer is,
Girard - Perregaux maakte in de 60-jaren al uurwerken met 39 jewels en Election ging daar nog eens overheen met 59 jewels.
dit waren gewone standaard autowind polshorloges.
100 jewels uitvoering kende ik nog niet,weet iemand welk merk dat is ??
In sommige oudere zak horloges werden enorme diamanten vooral voor op de bovenkant van de balans as gemonteerd,
Puur uit marketing overweging en onder het motto het oog wil ook wat.
Bij Horloges met veel complicaties/extra’s kunnen extra jewels natuurlijk wel zinvol zijn,
Patek Philippe’s Calibre 89 heeft 126 jewels maar daar ziten dan ook 184 tandwielen in verwerkt en het heeft 33 verschillende functies met o.a. 3 verschillende slagwerken.
Andre
Die 100 jewels was volgens mij een Hamilton
ik denk dat Gerwin deze webpagina bedoeld:
Dat klopt Paul, deze pagina had ik in gedachten toen ik eerder reageerde. Ben er nog eens doorheen gelopen en het blijft en een interessant artikel. Bedankt voor de link.
Gerwin
heb ook een horloge met 60 steens uurwerk de meeste stenen zitten echter in het deel waar de balans mee vast zit deze hebben totaal geen functie. Maar op de wijzerplaat staat het leuk.
Heb je daar een foto van? Dat lijkt me leuk om te zien!
Hendrik
Ik heb nog nooit foto’s gemaakt en geplaatst op internet.
Wellicht dat ik met de kerstdagen even tijjd heb dan zal ik kijken of ik het horloge kan opzoeken.
Groet
Wij horloge makers spreken over lagerstenen, 100 steens horloges bestaan niet, lagers hebben uiteraard de functie om wrijving te verminderen, lagers hebben dus altijd functie en wel degelijk nut.
Minder frictie is minder slijten dus minder onderhoud, wat eigenlijk elke 5 jaar moet gebeuren. ( balans assen elke 15 jaar )
Hoe meer lagers, hoe duurder het horloge. Jeagers caliber 889 heeft er b.v. 50 en Glashutte caliber 60, 54 stuks.
Deze horloges beginnen bij de 50.000 euro
Uiteraard bestaan er zulke horloges met zoveel stenen maar dat is zo ver van iedereen verwijderd dat dit uitzonderingen zijn en alleen voor verzamelaars maar een gelagerde rotor is altijd beter, wederom voor de frictie.