Jouw nauwkeurigste vintage horloge

Hallo allemaal,

De eerste horloges waren instrumenten op de tijd met zich mee te kunnen dragen. Het oudste bekende horloge is de ‘pomander watch’ gebouwd door Peter Henlein in 1505. Het horloge kon wel een of meerdere uren per dag afwijken en had enkele een urenwijzer. Toch was het een grote stap voorwaarts, want tijd werd toen alleen gemeten door klokken en nu was er een draagbaar uurwerk gebouwd… Ondanks de grote afwijkingen waren horloges speeltjes van de zeer rijken. het was een statussymbool. De eigenaar kon het horloge op een opzichtige manier tevoorschijn halen en daarmee laten zien dat hij zich en draagbaar uurwerk kon veroorloven. Daarnaast gaf het aan de tijd belangrijk was voor deze persoon. Zijn tijd was kostbaar… In de eeuwen daarna zijn steeds meer nieuwe technieken uitgevonden om horloges nauwkeuriger te maken. De belangrijkste uitvinden zijn toch wel de uitvinding van de spiraalveer en die van de vrije ankergang geweest. Deze twee factoren maakten horloge pas echt nauwkeurig maakten. Ook de uitvinding van de snek en daarna de gaande veerton zijn belangrijk geweest in de ontwikkeling van het draagbare uurwerk. Rond 1750 was de scheepvaart zeer belangrijk en de vraag naar een betrouwbaar horloge werd groter. De Britse overheid loofde 20.000 pond uit(nu een krappe 3 miljoen) uit aan diegene die een zeer nauwkeurig horloge kon bouwen. Het lukte John Harrison, die de H4 bouwde. Voorheen werden horloges door niemand als betrouwbare tijdmeters gezien, maar dat was nu voorgoed veranderd. De vraag naar zeer precieze betaalbare horloge ontstond voornamelijk in Amerika, rond 1890. De trein werd een belangrijk vervoersmiddel en om ongelukken te voorkomen moesten de treinen precies op tijd rijden. In 1891 botsen twee treinen frontaal op elkaar doordat ze op hetzelfde spoor zaten, omdat het horloge van de conducteur was gestopt voor 3 minuten en daarna verder liep. Er werden door een aantal horlogefabrikanten standaardeisen opgesteld, die nog strenger waren dan de huidige COSC eisen. Tot in de jaren 70 zijn spoorwegzakhorloges geproduceerd. De precisie van de spoorwegzakhorloges werd pas halverwege de vorige eeuw geëvenaard in een polshorloge.

Na deze inleiding lijkt het me leuk om eens t kijken wat het nauwkeurigste mechanische horloge is wat jij in je bezit hebt. Dit mogen zowel polshorloges als zakhorloges zijn.

Om af te trappen zal ik met deze beginnen. Dit horloge is in 1942 gebouwd door Ulysse Nardin. Ulysse Nardin staat vooral bekend om de zogenaamde scheepschronometers en ‘deck watches’. Dit horloge is waarschijnlijk een chronometerhorloge geweest, maar dan niet bestemd voor de scheepvaart maar voor dagelijks gebruik. Het uurwerk is uitgevoerd met 16 stenen, gouden centrumrad, compensatiebalans en breugetspiraal, stalen ankerrad en fijnafstelling op de balans. Dit is op het moment het nauwkeurigste horloge wat ik bezit. Na een tijdje afregelen met afregelmachine en op basis ver vergelijken met atoomklok op internet. Het horloge wijkt als het gedragen wordt ongeveer 0 tot 2 seconden af per dag.

Het horloge is ingeklemd inde microfoon van het afregelapparaat.

Plat liggend met wijzerplaat omhoog en bij volle opwinding geen afwijking op de machine.

kroon omhoog en volledig opgewonden ook enkele seconden…

Voor de kenners van afregelmachines, beat error laat ik onveranderd en lift angle is onbekend, maar in ieder geval lager dan 52 graden. de weergegeven amplitude in in ieder geval te hoog, het uurwerk zou als de amplitude daadwerkelijk zo hoog zou zijn gaan ‘prellen’.

Ik ben benieuwd wat jullie nauwkeurigste horloge is…

Mijn Hislon Unitas 3615 doet het wel goed voor een oudje.

Ook een Unitas! 6300N

Grtz Melvin

Chris Kellner uploaded this image to

Deze Junghans Meister loopt wel aardig, dacht ik.

Chris Kellner uploaded this image to

Met de wijzerplaat omhoog het beste resultaat.

Chris Kellner uploaded this image to

Met de kroon omlaag het slechtste, dat is een gemiddelde waarde van 14 seconden, ik vind dat prima.

Groet, Chris.

Koen, mag ik vragen wat de reden is dat je de beat error niet aanpast?

Gr. Men

Hallo Men,

In moderne horloges is de ‘hairspring stud’, ofwel het einde van de spiraalveer beweegbaar, net zoals het kompas. Dit is redelijk eenvoudig aan te passen. Het gaat hierbij om het verplaatsen van het uiteinde met tienden van millimeters.

Vrijwel alle zakhorloges hebben een in de kloof vastgezetten ‘hairspring stud’. Hierbij zou om de beat error aan te passen de spiraalveer losgemaakt moeten worden van de balans en een fractie verschoven moeten worden. Om rond 0 uit te komen, komt dit zo nauw, dat het enorm veel werk is en waarschijnlijk vrij weinig verbetering oplevert. Een beat error van 1,2 valt wel mee, dus laat ik het lekker zo.

Koen,

Je hoeft de veer niet los te maken, dit is niet te doen om hiermee de beaterror te corrigeren. Je kunt “gewoon” de roller positie verdraaien, dit gaat met weinig kracht.

Gr.Men

menkepie Schreef:
Je

kunt “gewoon” de roller positie verdraaien, dit
gaat met weinig kracht.

Kan je uitleggen hoe je dat doet?

Beetje lastig om dit met alleen tekst uit te leggen. Ik zal proberen deze week een aantal foto’s te maken.

Hoezo beter laat dan nooit… ondanks dat ik het meerdere malen geprobeerd heb is het me niet gelukt om foto’s te maken van het aanpassen van de beat error in een oud beestje.
Ik kwam echter een filmpje tegen waarin dit perfect wordt uitgelegd.
Doe er je voordeel mee. By the way…als je het filmpje bekeken hebt begrijp je vermoedelijk al heel snel waarom het me niet gelukt is om foto’s te maken :slight_smile:

Gr.
Men

Bedankt voor de link naar het filmpje, ik ga dat ook eens proberen.

Ah… Ik had zijn vorige video’s ook gezien… en het viel me op dat ie de veer “zomaar” ergens op de Balansas zette… en dan komt het niet goed… in ruststand moet de piton midden tussen de stiften in de platine staan…

Ik vroeg me dus al af hoe ie dat zou doen… :slight_smile:

Menkepie, wat een mooie methode!
Als het nodig is een eenvoudige oplossing.
Mooi filmpje en knap dat ze het zo duidelijk in beeld hebben gekregen.

Na afregelen op een quartz timer nu ongeveer 1 seconde per maand (na twee maanden)

Ze gaan weer zeggen dat het niet eerlijk is, maar de linker-horloge op de foto…nog nooit een seconde weten mislopen…

Ongelofelijk, en dat in een tijd waar van radiogestuurde polshorloges nog geen sprake was.