Knutselen met horloges

Even wat vooraf ging…Een tijdje geleden zag ik voor een vriendelijk prijsje een oude Ruhla te koop staan op ebay. Ik vind de wijzerplaat wel een mooi design hebben en dus besluit ik een poging te wagen. De Bulgaarse verkoper gaat op mijn voorstel in en het wachten kan beginnen.
Nu heb ik wel meer dingen uit Bulgarije gekocht en de post daar is echt erg snel. Dat was deze keer ook weer, alleen…de post in Nederland is zo vlug als dikke str*nt.
En weer dezelfde smoes dat mijn adres niet leesbaar zou zijn. Dat heb ik vaker gehoord. Maar vandaag is ie, na ruim 3 weken bij de Nederlandse post gebivakkeerd te hebben, eindelijk afgeleverd.

Er is nog wat werk aan de winkel.

Een gebroken veertje ligt op het uurwerk

Maar de wijzerplaat is gelukkig nog in prima staat. Het horloge is overigens gemaakt in week 48 van 1966.

We gaan vlug beginnen aan het uurwerk en binnen no time ligt zo’n simpele Ruhla in onderdelen.

Als alles in de schoonmaakmachine is geweest kan het monteren beginnen en dat is natuurlijk het leukste werk.
Het tandwieltje links op de foto doe ik altijd als eerste. Het dient om het horloge straks op te kunnen draaien. Ik moet toegeven dat ik dit tandwieltje wel eens ooit vergeten ben en dan kan alles weer uit elkaar. Dus daarom eerst dit tandwieltje op zijn plek. Met een klein beetje Molykote DX wordt het gemonteerd.
Een nieuw veertje is hier ook gemonteerd.

Dan gaan we de tandwielentrein monteren en hier zitten ze gemonteerd in de platine.

De bovenplatine er losjes op en met een pincet heel voorzichtig de asjes op hun plek zien te krijgen. Soms kan dat even duren omdat een Ruhla geen robijnen lagertjes heeft, maar gewoon geboorde gaatjes. Als alles zit kun je de platine vastschroeven.

De veerton kan bij dit uurwerk via de zijkant gemonteerd worden en dat werkt gewoon erg prettig.

Dit is een zgn penanker uurwerk en het penanker of stiftanker ziet er zo uit.

Als dat zit kan de balans er in en we hebben zowaar beweging in het uurwerk.

Aan de andere kant kan de minuutpijp er op en het begint al ergens op te lijken.

De wijzerplaat en wijzers kunnen nu gemonteerd worden.

Dan gaan we verder met de kast en de plexi. De kast is van messing en is in de ultrasoonreiniger geweest. De plexi schuur ik eerst want de diepe krassen moeten er uit.

En dan komt mijn polijstpasta er bij. Ik polijst met Peek polish. Ik heb geen aandelen bij deze firma maar ik vind dit top spul. Daar kan geen polywatch tegenop.

De kast en plexi zijn even kort tegen de polijstschijf gehouden en en dan ziet het er even allemaal wat mooier uit.

Een bandje er aan en om de pols. Morgen eens kijken of ie nog een beetje de tijd wil houden, naar volgens mij gaat dat wel lukken.

De vóór en na nog even onder elkaar.


Er zijn geen onderdelen vervangen op het veertje na.
Weer een avond nuttig besteed.

Bedankt voor het kijken

62 likes

Zijn de lagergaatjes van de assen van die penankeruurwerkjes nooit ovaal uitgesleten, zoals bij klokken vaak gebeurt?

1 like

Mooi geworden zeg.
Leuk! En klasse gedaan

1 like

Bedankt voor het delen! Altijd leuk zo’n service verslag. Hopelijk maak ik er binnekort ook een paar (eerste jaar opleiding)

Gebruik je voor het smeren dan ook vaker vet, daar metaal op metaal schuurt ipv een asje in een lagersteen? Zoals de molykote die @Climholland mij adviseerde voor de keyless works?

1 like

Je zou bijna denken dat een uurwerk als dit een (semi-professionele maar wel hobbymatige) upgrade kan krijgen door de gaten uit te boren en robijnlagers te plaatsen (Spencer Klein doet dat soms met het herstel van oude Seiko uurwerken).
Ik kan me wel voorstellen dat dat misschien wel veel te veel moeite kost, vooral omdat de Ruhla in deze vorm toch al jaren goed werkt.

3 likes

Mooi opgeknapt weer :+1:
Altijd leuk om te zien hoe vernuftig deze simpele uurwerkjes in elkaar zitten. Ik heb me er nog nooit aan gewaagd. Wel een keer een EB penanker gedaan, maar dat lijkt toch wat meer op een klassiek uurwerk.

2 likes

Leuk verslag, en bedankt voor de Peek tip.

1 like

Goed gedaan weer! Altijd leuk om te zien met die foto’s erbij hoe je dat doet. En het resultaat mag er zijn
Ik hou wel van die ouwe DDR penankertjes. Lekker dat tikgeluid!
Verbazingwekkend hoe goed ze het, zeker met wat TLC uit jouw handen, weer prima gaan doen. En het oog wil ook wat: het ziet er weer als nieuw uit.
Hulde en dank voor het delen.

1 like

@Nobler: ja het komt ooit voor dat de gaatjes een beetje ovaal zijn uitgesleten, maar het kan eigenlijk verrassend veel hebben. Overigens zijn er ook genoeg penankertjes die wel robijnen lagertjes hebben. Het is niet zo dat penankers per definitie niet gesteend zijn.

@Nash : als je vet gaat gebruiken dat heeft het uurwerk teveel weerstand en dan loopt ie niet meer.

@CADirk: Ook zonder robijnen lagers loopt ie goed. Klokken hebben meestal ook geen robijnen lagers en daar hangt dan ook nog vaak een gewicht aan van een paar kilo en toch lopen ze jaren. Bovendien zijn die vaak niet of nauwelijks beschermd tegen stof. Maar je hebt gelijk…robijnen lagertjes zijn wel beter. Maar je verbaast je ooit hoe lang iets kan lopen metaal op metaal.

5 likes

Super. Dan gaan we dit uiteraard niet doen haha.
Heb namelijk nog een aantal penankertjes liggen. Misschien dat ik die binnenkort eens uit elkaar draai voor wat ervaring :grin:

1 like

Soms niet echt, de friese hangende klok bij m’n ouders is al een jaar of 80 oud en m’n vader heeft die weten af te regelen op minder dan een minuut per week afwijking.
Die klok heeft bij m’n oma nog de traditionele schoonmaakbeuren gehad (klokken en horlogemakers horrorverhaal) door de gewichten los te maken, het uurwerk uit de kast te tillen en langs de sloot een emmer water er doorheen te gooien, na het drogen weer de klok in en tikken ermee.

Wat betreft slijtage van metaal op metaal, ik heb hier en daar ooit wat getekend voor hardbrons of lagerbrons voor de hoofdas van een oude watermolen, dat is naast redelijk goed slijtvast ook nog eens zelfsmerend. We gebruikten dat brons ook bij klassieke tuinhekken als lagerringen zodat we geen staal op staal hadden draaien. Het kan allemaal meer hebben dan je verwacht.

2 likes

Ik ook :+1: Dit lezende vanuit mijn luie stoel
Mooi proces en mooi resultaat :ok_hand:

2 likes

Ik heb ook nog zo’n Friese staartklok. Loopt nog uitstekend na al die jaren. En zelfs de stoelklok die nog ouder is doet het nog goed, al moet ik toegeven dat die nu wat minder loopt dan pakweg 20 jaar geleden.

Ik heb zelf een klok gemaakt, helemaal van hout. Geen bouwpakket van Ugears, maar zelf gezaagd En zelfs hout op hout kan goed lopen.

2 likes

Goed gelukt, weer een erg leuk oldtimertje gered!
Mooi duidelijk verslag ook!

1 like

Weer een geweldig mooi verhaal, heb ik met veel genoegen gelezen.

1 like

Weer als nieuw, mooi gedaan :+1:

1 like

Een groot verschil tussen oud en nieuw! Bedankt voor het delen!

1 like