Hallo iedereen,
Ik had met een paar vrienden een discussie betreffende het ‘lopen’ van quarts en mechanisch. Is het nu zo dat een quarts altijd op de seconde tikt en mechanisch altijd meerdere tikken in een seconde gebruikt?
Kan iemand het verschil vertellen hoe dit in het uurwerk zelf in zijn werk gaat. Misschien een link naar een pagina die dit in lekentermen kan vertalen?
Cheers en alvast bedankt voor de reacties.
Jan
Dat kan ik je technisch niet uitleggen Jan, want het is niet altijd zo, in beide gevallen niet. Er zijn mechanische horloges die tikken (met bv een Chezard 7400 uurwerkje er in) en er zijn quartzhorloges die “glijden” (bv Seiko’s hoe-heten-die-ook-alweer). En dan zijn er nog electrische horloges. Die glijden volgens mij wel altijd.
(bv Seiko’s > hoe-heten-die-ook-alweer)
Seiko Spring Drive 
Beste Jan,
Eigenlijk is het heel simpel. Dat ‘tikken’ bij een mechanisch horloge (en ook bij een klok met een slinger of een balans) is alleen maar bedoeld om het spontaan aflopen van het raderwerk tegen te gaan en het aflopen te verdelen in stukjes van gelijke tijdsduur. Hoelang die stukjes duren hangt bij een klok met slinger af van de slingerlengte en bij een klok of horloge met een balans van de balans-/spiraalcombinatie.
Bij een kwartsklokje of -horloge wordt hetzelfde principe toegepast, alleen is daarin de slinger of balans vervangen door een trillend kwartskristal en dat onderdeel ‘tikt’ in een frequentie ver buiten onze gehoorgrens (meestal 32.768 keer per seconde). De elektronica van zo’n klokje zorgt er uiteindelijk voor dat de secondewijzer of de minuutwijzer beweegt: een chip telt simpelweg 32.768 trillingen en poolt vervolgens een motorje om dat de secondewijzer één seconde verzet. En heeft een horloge geen secondewijzer, dan kan dat verzetten van in dat geval de minuutwijzer bijvoorbeeld net zo goed eenmaal per tien of twintig seconden gebeuren.
Vroeger, voordat het kwartstijdperk losbarstte, had je ook nog zogenoemde stemvorkhorloges en die trilden in een hoorbare frequentie: je kon ze horen zoemen. Maar ook hier was het principe gelijk.
Ik hoop dat ik het duidelijk genoeg heb uitgelegd.
Met vriendelijke groet,
Robbert
Vroeger, voordat het kwartstijdperk losbarstte,
had je ook nog zogenoemde stemvorkhorloges en die
trilden in een hoorbare frequentie: je kon ze
horen zoemen. Maar ook hier was het principe
gelijk.
Die ‘gleden’ overigens ook net als de meeste automaatjes in kleine stapjes door. Niet per seconde.
Ik hoop dat ik het duidelijk genoeg heb
uitgelegd.
Robbert
Nou, veel duidelijker dan dit kan het volgens mij niet, want ik snap het zelfs. Hulde voor deze glasheldere uitleg.
groets,
rombo
Zoals hierboven is uitgelegd maakt de secondewijzer van een mechanisch horloge, over het algemeen, meerdere kleine stapjes per seconde.
Hier is echter ook weer een uitzondering op: mechanische horloges waarbij de secondewijzer, door een extra mechaniekje (complicatie), toch sprongen van een seconde maakt. Dit feit moet Henrik bekend zijn. Volgens mij heeft, of had, hij een of meer horloges met deze complicatie.
En zijn er ook uitsluitend quartzhorloges die meermaals per seconde tikken? Wie heeft er voorbeelden? Die Seiko Spring drives buiten beschouwing gelaten, want dat is mijns inziens meer een quartz/mechanische combi.
Heren,
Super bedankt voor deze zeer heldere uitleg. Discussie is bij deze in ieder geval weer opgelost Ik verbaas me toch elke weer over de antwoorden en kennis die veel mensen zo uit de mouw schudden.
Groet en alvast fijn weekend,
Jan
Beste Jan en andere belangstellenden,
Wellicht zonder het te beseffen heeft ons geacht mede-forumlid Jan een hoogst interessante materie aangeboord. Het navolgende verhaaltje is wellicht nogal technisch en tegen diegenen die het allemaal te hoog gaat zou ik willen zeggen: gewoon overslaan, deze bijdrage.
Een mechanisch uurwerk is eigenlijk een contradictie. Enerzijds is daar het onderdeel dat moet zorgen voor een zo nauwkeurig mogelijke tijdaanwijzing (slinger, balans-/spiraalcombinatie) en eigenlijk geen storing verdraagt, anderzijds is er het uurwerk, dat eigenlijk - en dat is de belangrijkste taak - ten dienste staat van die gangregelaar en moet zorgen dat die in beweging blijft, maar dat niet zonder storing (aandrijving) kan doen. Het ideaal is eigenlijk helemaal geen aandrijving, maar helaas, dat gaat dus niet.
Het tikken van een mechanisch uurwerk moet gezien worden als een noodzakelijk kwaad. Noodzakelijk omdat ieder mechanisme, hoe nauwkeurig ook gemaakt, toleranties heeft en ook moet hebben. Het tikken is namelijk niets anders dan het vallen van een van de tanden van het ontsnappingsrad op het onderdeel (anker, cilinder) dat het raderwerk afremt en uiteindelijk de impuls geeft die de slinger of balans in beweging houdt. Dat vallen is in meerdere opzichten nadelig: het is een verlies aan aandrijfkracht, stoort de slinger of balans in meer of minder mate en is bovendien schadelijk, vooral wanneer het onderdeel dat die val opvangt niet voldoende gesmeerd is.
De gevolgen daarvan zie ik ‘met de regelmaat van de klok’ in de werkplaats: ingeslagen ankerklauwen en zelfs totaal versleten ankerstenen.
Het is het verhaal van het water en de steen: een enkele waterdruppel doet niet zoveel, maar vele druppels hollen de steen uit. En zo kan knalhard staal aangetast worden door vele, relatief zachte messing tanden of (zoals in verreweg de meeste mechanische horloges die nu worden geproduceerd) robijn door een aantal stalen tandjes.
Door de eeuwen heen is er alles aan gedaan om de aandrijving van de gangregelaar zo optimaal mogelijk te maken. Dit streven heeft geleid tot een duizelingwekkend aantal mechanische constructies, echappementen genaamd, en daarvan is uiteindelijk slechts een klein aantal overgebleven. Maar het ideaal kan helaas alleen maar benaderd worden. De laatste, veelbelovende ontwikkeling op dit gebied is de meeste forumleden wel bekend: de coaxiaalgang van George Daniels. Op zichzelf is de ontwikkeling hiervan een ongelofelijke prestatie, zeker wanneer je bedenkt dat Daniels in zijn jonge jaren het horlogemaken slechts als hobby beoefende en je realiserend wat er allemaal al geprobeerd was!
Via het stemvorkhorloge, dat - en daar heeft mede-forumlid Marnix.Moed terecht op gewezen - in wezen niets anders is dan een hoogfrequente, mechanische constructie die zoemt in plaats van tikt en de beweging van de stemvork bijna rechtstreeks overbrengt op een rad met microscopisch fijne tandjes, is er nu het kwartsuurwerk en de atoomklok. En hoewel tegenwoordig vaker dan vroeger (wie ziet er nog nieuwe led- en lcd-horloges in de winkels?) mechanisch opgezet, zijn dat in wezen constructies die puur elektronisch functioneren en waarvan het resultaat een secondetik kán zijn. Maar die tik is niet het resultaat van een noodzakelijke impuls áán een gangregelaar; het is het nauwkeurige resultaat ván die regelaar (de combinatie trillend kwartskristal en elektronica), is daarmee onschadelijk, beïnvloedt de nauwkeurigheid niet en is dus niet gelijk aan het getik van het echte mechanische uurwerk.
Wat een zegen, dat kwartsuurwerk: in één keer was men van een groot aantal problemen verlost! Maar toch, toch knaagt er iets bij de liefhebbers… ze lijken wel té perfect.
Met vriendelijke groet aan allen,
Robbert
Ik heb een citizen eco duo drive, waarvan de stopwatch ik stappen van 4 verspringt. Maar de normale (kleine) secondewijzer versprint in stappen van 1 seconde.
Preciesieman, je hebt je naam niet gestolen.
Ik ben wel effe zoet geweest, met het lezen van DIE uitleg. Nice!
Zoals hierboven is uitgelegd maakt de
secondewijzer van een mechanisch horloge, over het
algemeen, meerdere kleine stapjes per seconde.
Hier is echter ook weer een uitzondering op:
mechanische horloges waarbij de secondewijzer,
door een extra mechaniekje (complicatie), toch
sprongen van een seconde maakt. Dit feit moet
Henrik bekend zijn. Volgens mij heeft, of had, hij
een of meer horloges met deze complicatie.
Henrik had de Chezard 7400 al genoemd…
Seconde morte wordt dat ook wel genoemd: dode seconde.
Very Nice !!
Een keigoede bijdrage weer.
Thanx,
Bas