Zoals bekend ben ik een groot liefhebben van mechanische horloges. In 2011 heb ik verslag gedaan van een tweedaags horlogeseminar in Paderborn, Duitsland. Enkelen, waaronder Bas en Hans, zijn ook al in Mannheim geweest.
Eindelijk is er nu ook in Nederland de mogelijkheid om een zelf een horloge te “bouwen”gedurende enkele zaterdagen per jaar. Bouwen tussen aanhalingstekens maar de-assembleren, reinigen, decoreren, graveren, polijsten, vergulden, assembleren van het totale uurwerk, kast, band, wijzers en lunette komt toch aardig in de buurt.
Willem Kamerman biedt deze unieke beleving samen met Meisteruhrmacher Till Lottermann sinds enige tijd in zijn Blancier Time Lodge te Voorschoten.
Ik ken Willem al jaren als een zeer gepassioneerd horlogeliefhebber en had dan ook hooggespannen verwachtingen.
De heren houden van vroeg beginnen dus om half zeven zat ik in de auto op weg naar Voorschoten. Rond 8.00 had ik de eerste kop koffie in de hand en kon iedereen met elkaar kennismaken. De ruime lodge boven het atelier ademt een moderne en sfeervolle stijl uit met veel aandacht voor detail en natuurlijk veel,……heel veel Blancier horloges. Het is altijd weer bijzonder om met mede verzamelaars en liefhebbers horloges te bekijken en bespreken.
Tijdens de koffie kwam Till met een waanzinnige primeur. Hedendaagse techniek gecombineerd met een zelf ontworpen en gebouwd mechanisch uurwerk. Dit laat echt de kennis en kwaliteit van deze Duitse horlogemaker zien. Op maat en in een zeer beperkte oplage gemaakt voor een klant. Je vindt het mooi of niet maar iedereen is het er over eens, het is ongelooflijk knap gemaakt. Persoonlijk vind ik het een waanzinnig ontwerp.
Als horloge-enthousiast is Willem in 2003 naar het Duitse Mannheim afgereisd om als een van de eerste horlogeliefhebbers een door Lottermann & Sohne gehouden horloge seminar bij te wonen. Het was voor hem een openbaring. Eindelijk kon hij met gelijkgestemden over zijn fascinatie met horloges praten.
Uit dit enthousiasme is in 2004 het horlogemerk Blancier ontstaan. Samen met Meesterhorlogemakers Till Lottermann en Franz Wolff hebben ze met dit merk de afgelopen jaren diverse vaak nog niet bestaande horloge complicaties ontwikkeld. Een gepatenteerde 39 tijdzones worldtimer bijvoorbeeld en de “Crazy Planet”, een horloge met een zogenaamde planetariumaandrijving waarvan een aantal tandwielen van ‘onder’ de wijzerplaat letterlijk ‘in’ de wijzers zijn verwerkt. Daarnaast een horloge met een ‘secret’ Tourbillon. En nu dus sinds kort de Blancier horlogeseminars……
Het seminar begint om 8.30 met een uitleg over de dagindeling waarna Mats een aantal basisitems met betrekking tot de werking van het gebruikte mechanische uurwerk (Zwitsers Unitas 6497) bespreekt met behulp van een slideshow. Het seminar biedt plaats aan 4 tot 6 personen wat erg prettig is. Er is dan maximale aandacht en ondersteuning omdat zowel beginners als gevorderden kunnen deelnemen en het kennisniveau kan varieren, zo ook in onze groep. Er is overgens altijd gelegenheid tot het stellen van vragen gedurende de dag.
Na de presentatie van ongeveer een uur konden we na een korte koffiepauze met het echte werk beginnen. Als eerste maak je een keuze uit de diverse wijzerplaten, wijzers, lunettes, kronen, banden en de wijze waarop je het uurwerk wilt personaliseren. Verguld of staal, wel of geen perlage, inscriptie, sunburst kroon- en tonrad, geskeleteerde ankerkloof ect. Nadat ieder zijn keuze heeft gemaakt worden alle uurwerken door Till op een Vibrograph gelegd en gecontroleerd of ze juist “tikken”.
Hierna worden we aan het werk gezet en bouwen we het uurwerk uit de kast waarna het gehele uurwerk gedemonteerd wordt. Dit vergt voor de niet-routiniers behoorlijke concentratie maar uiteraard lopen Willem en Till rond om iedereen hulp te bieden. Alle benodigde gereedschap is voor iedere deelnemer aanwezig en mocht er iets fout gaan dan zijn er gelukkig genoeg reserveonderdelen. Iedereen klaarde de klus, sommigen met zweetdruppels op het voorhoofd.
Na de demontage van alle onderdelen worden de bruggen weer op de platine gemonteerd. Vervolgens maken we zelf een polijstmiddel op een matglazen plaat en polijsten de bruggen ter voorbereiding van het graveren en aanbrengen van de perlage.
De uurwerken worden op nummer van uitgave gegraveerd, de nummers 1 tot en met 6 zijn bij dit seminar vergeven. Overgens kan met zelf een tekst opgeven, echter kan deze uiteraard niet te lang zijn daar het uurwerk beperkte ruimte biedt. Dat ondervond een van de deelnemers die zijn tekst dan ook danig moest inkorten.
Hierna was het tijd voor een zeer welkome lunch. Gerookte ganzeborst van een door de chef zelf geschoten gans, diverse broodjes, heldere boullion, thee, koffie, kortom teveel om op te noemen….niemand hoefde met een lege maag verder te werken, ook aan de vegetarische gasten was gedacht. Tijdens de lunch werden de ervaringen van die ochtend uitgewisseld.
Na de uitgebreide lunch wordt het uurwerk gereinigd in een Elma reinigingsmachine waarna eenieder de mogelijkheid krijgt om de bruggen van perlage te voorzien. Perlage lijkt eenvoudig aan te brengen, je neemt iets wat met hoge snelheid kan draaien, een beetje polijstpasta op een houten stokje en klaar….dit klopt ook maar de truc is een zeer evenwijdige en constante overlapping van de perlage. Dit gebeurt tegenwoordig met zeer hoogwaardige CNC/freesapparatuur maar Til heeft zelf een machientje aangepast om de perlage perfect toe te passen. Ook voor het graveren van een tekst of nummering was de benodigde apparatuur aanwezig. Het vergt wat oefening maar na een uur had iedere deelnemer zijn uurwerk verfraaid met persoonlijke gravure en perlage.
Then the magic happens……als een middeleeuwse alchemist is Til inmiddels in de weer met een warmhoudplaat, timer, chemicalien en een spanningsapparaat. Voor wie dit nog nooit heeft gezien,….pure magie. Door electrolyse wordt het uurwerk voorzien van een prachtig goudlaagje. Daar dit gebeurt met chemicalien en het proces zeer nauwkeurig qua temperatuur en tijdsduur werkt en je echt goed moet weten waar je mee bezig bent, wordt dit uitsluitend door Til uitgevoerd.
Nadat de diverse uurwerken verguld zijn, is het tijd voor montage. Met grote aandacht zet iedere deelnemer zijn uurwerk weer in elkaar waarna het opnieuw op de Vibrograph wordt gecontroleerd. Indien nodig krijgt men uiteraard hulp bij de montage, regelmatig springen ook de deelnemers elkaar bij met raad en daad. Hierna wordt het uurwerk voorzien van de gekozen wijzerplaat en wijzers waarna het in de kast van keuze wordt geplaatst. Met name het plaatsen van de wijzers vergt enige handigheid, staal of zwart, zilver of verguld, het geeft net weer een ander gezicht aan het horloge…. Lunette, band en kroon maken het horloge gereed om te dragen. Sommige deelnemers maakten van de gelegenheid gebruik om de displaydeksel nog van een gravure te voorzien en enkele extra banden aan te schaffen. Gecombineerd met een andere kroon en lunette heb je dan toch weer een andere uitstraling. Het “ Made by myself” op de wijzerplaat is een uniek en onderscheidend kenmerk van deze horloges.
Het seminar is wat uitgelopen qua tijd en onder het genot van een glas bubbels showen de deelnemers elkaar hun creatie in diverse uitvoeringen en wordt op het laatst nog van band gewisseld, “ die andere was toch mooier”….Nadat alle horloges door de diverse handen zijn gegaan geeft Willem een klein dankwoord en reikt hij bij het horloge een uniek certificaat uit en met een zeer stijlvol en onverwacht cadeau.
Aan de verwachting is bij alle deelnemers ruimschoots voldaan, dit was duidelijk tijdens de gesprekken bij de borrel. Mede door de ruime keuze aan accesoires en opties kan de prijs gauw uit de hand lopen, u bent gewaarschuwd…… maar je hebt dan wel een 100% “ one of a kind” handopwinder van Zwitserse kwaliteit en een intensieve maar fantastische beleving achter de rug. En nu maar hopen op een vervolg, een automaat of chronograaf….
Kortom, voor iedereen die eens meer van een uurwerk wil weten en zelf een horloge wil “bouwen” en personaliseren is dit seminar een absolute aanrader. Voor info kun je Willem contacteren via de website: www.horlogeseminar.nl
