Op de Rikketik beurs van een maandje geleden had ik onder andere een oude Mortima op de kop getikt voor een tientje. Op het eerste gezicht leek die goed te lopen, maar na vier uur was de gangreserve helemaal op. Ook kon ik ‘m maar blijven opwinden zonder al te veel weerstand.
Ik had al wel snel door dat het waarschijnlijk een gebroken veer was. Een mooie kans om eens een ‘echte’ reparatie uit te voeren.
Ik heb al wel eens hier en daar een horloge onder de loep genomen, mijn allereerste reparatie was een simpele Papila Deluxe waarbij het wijzervetzetwerk even op zijn plek gezet moest worden (het renurerad was losgeschoten van de tiretteveer) en later het een Invicta met Sellita SW200 uurwerk waarvan de tiretteveer kapot was.
En hoewel dat natuurlijk ook een reparatie was, voelde het meer als een ‘onderdeeltje vervangen’ en was het geen ‘levensreddende operatie’, want het horloge liep verder goed; alleen de quickset deed het niet.
Nu is een nieuwe veer ook misschien een kwestie van een onderdeel vervangen, toch voelde het openen van de veerton, het voorzichtig ontwikkelen van de kapotte veer, en het plaatsen van een nieuwe veer meer als een soort open hartoperatie. En daarbij was dit ook meer een levensreddende operatie, want zonder deze reparatie had het horloge maar een levensduur van 4 uur.
Eenmaal geassembleerd liep het uurwerk goed. Het opwinden van het horloge voelde ook een stuk beter, een betere weerstand en de klikjes van het tonrad klonken ook een stuk steviger. Toen ik alles weer in elkaar had gezet, ontdekte ik een nieuw probleem. Het uurwerk liep goed, maar de wijzers draaiden niet mee. Ook het instellen van de tijd ging zonder enige weerstand. Meestal duidt dit op een losse minuutpijp die zonder frictie op de as van het centrumrad draait, waardoor die slipt en niet door de veerton aangedreven wordt.
Na wat wijze lessen, informatie van het internet en met hulp van o.a. @PeterLC en @Scudo meer geleerd over het Roskopf ontwerp en dat dit uurwerk geen centrumrad en minuutpijp heeft, en dat in plaats daarvan dit uurwerk een frictierad aan de veerton heeft die in dit geval als een soort minutenrad en minuutpijp constructie fungeert.
Lees hier meer over het proces
Uiteindelijk met een stuk geïmproviseerd gereedschap (in de vorm van een versleten torx bitje en een hamer) heb ik de bus van de veerton iets uit kunnen zetten dat de frictie weer perfect is, zodat je gemakkelijk de tijd kunt instellen maar er nog genoeg weerstand blijft dat de wijzers mee bewegen met de tijd.
Nu de wijzers weer goed draaien, heb ik het horloge in elkaar gezet en het loopt nu perfect!
Ik moet alleen nog even een tubetje Polywatch bestellen om de krasjes uit het glas te halen. Verder ziet ie er perfect uit en loopt ook nog eens goed, loopt nu zo’n +20s/d wat ik heel erg redelijk vind voor zo’n simpel horloge.
Dit zal zeker niet het laatste project zijn en de gekte is goed toegeslagen. Ik zal langzamerhand mijn gereedschapskistje vullen met het benodigde gereedschap zodat ik wat minder hoef te macgyveren en serieuzer kan sleutelen.
Voor nu erg tevreden met mijn eerste ‘echte’ reparatie!
