een paar weken geleden bood een bevriende kennis me een nog gevuld horlogemakers kastje aan. Het ding was nog in vrij goede staat, ik was helemaal weg van de frezen die in het kastje zaten en de prijs viel mee, dus kopen dat kastje.
Eens we er mee thuis waren, snuffelen in de laatjes. Er zaten nog wel wat dingen in die ik kon gebruiken en ook een hoop oude zooi voor de ijzerbak. En toen in een van de laatste schuifjes die we open deden, allemaal blikjes met glazen doorkijkdekseltje. In een van die blikjes zat een geweldig mooi horlogekastje, in het blikje er naast een wijzerplaat die op het eerste zicht niet anders dan van het het horlogekastje uit het andere blikje kon zijn. Dus alle blikjes in dat schuifje nakijken en hopen dat het volledige ding er in zat
in het eigen bakje alles gelegd en dan gaan kijken wat mankeert er want je het zal wel niet voor niets gedemonteerd in die bakjes gestoken zijn. op het eerste zicht ontbreekt de regelsleutel van de balans
Maar ergens wist ik dat ik nog een fhf 29 liggen had, dus zoeken dat ding en dan pogen van 2 slechte 1 goeie te maken
waar we naar toe werken is dit: de Graef & co (Girard Perregaux) Mimo-Meter uit 1930. Het eerste polshorloge met jumping figurines of anders gezegd jumping datum. Het is de rechtse uit het reclameblaadje
Bij alles in de potjes leggen zien we al dat de regelsleutel ontbreekt, maar er is een 2de. Dus demonteren we alles en gaan we alle fouten nalopen. Eerlijk gezegd toen ik aan het project begon was ik lang niet zeker of het wel goed zou komen en er zitten ook heel wat uurtjes in. Maar dus de demontage: ineens de 2 mechanieken uit mekaar gehaald en apart in potjes gedaan
dan moeten we beslissen welke onderdelen gebruikt gaan worden. Ik wil de andere balansbrug nemen omdat ik op de balansbrug van de Mimo de nieuwe en andersoortige regelsleutel niet op wil morrelen en brakke werk fabriceren. Dus ga ik ook de bruggen vervangen want de bruggen van de donor heeft Geneefse strepen en die van de Mimo niet, dus een balansbrug met Geneefse strepen en dan bruggen zonder Geneefse strepen wil ik niet. Daar komt het volgende probleem: de wielen kunnen niet mee uitgewisseld worden. Het ankerrad + anker van de mimo hebben dekplaten aan de wijzerplaatzijde en dus trompetvorm tappen, de andere heeft geen dekplaten en dus rechte tappen op anker en ankerrad. Het middenrad van de mimo is langer. Gelukkig zitten de verschillen aan wijzerplaatzijde en kunnen de bruggen aan de achterzijde overgezet worden.
MAAR … het secondenrad daar zal dan toch de rubis van aangepast moeten worden in de nieuwe brug met Geneefse strepen omdat het secondenrad van de mimo van een andere maat is:
het secondenrad is niet enkel langer aan wijzerplaatzijde maar heeft ook een dikkere tap achteraan. Dus het secondenrad van de mimo zal niet passen in de brug van de donor. Steen vervangen dus. Eerst meten we het gat in de steen van de mimo op, we meten de tap op en dan gaan we vervangen. i kwerk altijd met 2 stuks steenpersen: eentje om de diepte van het origineel in te stellen en de 2de om de steen uit te drukken en dan kan ik nadien zonder veel poespas de nieuwe steen ineens op de juiste diepte terug inpersen met de andere pers
tooltje om de gatdiameter van de steen op te meten
dan de nieuwe steen er in persen
Voor ik dan ga kuisen monteer ik even alles weer en kijk ik na of de hoogtespelingen ok zijn. Die bleken niet goed te zijn, blijkbaar is het secondenrad van de mimo tussen de bruggen ook langer dan het secondenrad van de donor. Dus steen 0.03mm verstoken. ik heb hem nu 2 dagen aan en hij is 2 maal stilgevallen deze ochtend, dus misschien dat de steen nog eens 0.01 a 0.02mm verstoken moet worden. Dat ga ik beoordelen na nog eens zoveel dagen dragen - ok dit is dus een spoiler, het einde is nu al een beetje verraden, maar soit er komen nog veeeeeeel hindernissen aan vooraleer hij om de pols kon.
Dus toen alles naar wens gecorrigeerd was alles de kuismachine in en dan begint de montage:
Eerst de dekplaat- en balansmontage
Dan de veer en veertonmontage- de veer moet vervangen worden
gevolgd door de raderwerk-, ankerrad- en ankermontage
Dan gaan we naar de voorzijde voor wijzer- en datumwerk. Bij het wijzerwerk stelde ik vast dat de wijzerspanning te licht was. Dus minuutpijp er weer af, vijfkantruimer erdoor, in het juiste tooltje steken en een tik met de pons erop en dan weer monteren en controleren of de spanning nu goed zit en dan verder met het datumwerk
Dan draaien we hem weer om en doen we de balansmontage en op het afregelmachientje kijken, amai wat was dat zeg. Horizontaal dial down sneeuw en horizontaal dial up niets, gewoon niets. verticaal was ook een grote sneeuwboel afgewisseld met stilvallen en niets
Dan gaan we zoeken en toen zag ik dat dial up de balansband tegen de ankerbrug zat. Dan moet je naar de hoogtespeling en de lagering aan de wijzerplaatzijde gaan kijken en wat was er gebeurd: de steen van de dekplaat zat los. OK niet te veel tijd aan spenderen, dekplaat van de donor nemen en weer op het machientje, nog steeds niet veel soeps, maar hij viel dan toch al niet meer stil
vooral in de verticale positie en de dial up positie horizontaal niet veel soeps. Horizontaal dial down was ok. Weer kijken en toen viel het oog op de regelsleutel. Dat was ook het eerste waar ik ging kijken omdat die vervangen is tesamen met de brug en balans van de donor. En ja hoor de regelsleutel raakt de balansband i nde dial up positie. Goed die gaan we dan bijwerken met een oliesteentje, met beleid elke keer een beetje testen en weer een beetje, testen en weer een beetje, enz. tot het niet meer raakt
!
Dan ook nog even de tap aan een kant wat opronden en weer op het machientje dial down. Ziet er al beter uit. amplitude nog wat laag, maar goed kom, een en al slijtage en 93 jaar oud, ik kan er mee leven
nee ik kan er niet mee leven. Dus de veer gaan nakijken want echt fouten op balans en mechaniek zitten er niet meer tenzij ik over eentje heen gekeken heb. Dus de veer, ik had er in gestoken wat volgens het verenboek en dr ranfft er in moet, maar dat bleek niet helemaal te kloppen. Na 3 veren geprobeerd te hebben zijn we dan uiteindelijk hier beland
nog een zwaartepuntje, versterkt door sleet en vervangwisselstukken. Maar kom een verschil van 80 seconden in de posities horizontaal tov verticaal, ik kan er mee leven voor een 93 jarige met al de brokken die er in zaten.
wijzerplaat- en wijzermontage, datum testen en dan is t ie klaar voor de kast
Maar we zijn er nog niet. Het glas, amai wat was dat. Rechts wat erin zat, in het kastje zit het nieuwe. -
Dat is ook nog wat geweest. ik had wel het juiste glas in formaat, slechts een klein beetje moeten bijwerken. Maar dat glas was onderaan recht en de de glasrand lange zijde in de kast was een minimaal beetje gebogen. ok de verfbrander op het glas gezet en dan snel het geheel gebogen met duim en wijsvinger. Dat gaat alleen maar als het maar een minimale buiging is die bekomen moet worden, chance dat dat hier het geval was
en dan het ding in de kast en om de pols en dit is dan het eindresultaat
ok hij is vanochtend 2 maal kort na mekaar stilgevallen op de 60 uur dat ik hem draag. ik ga het nog wat aankijken, kan zijn dat de steen van het secondenrad toch nog een fractie dieper moet, maar verders ben ik heel blij met dit mooie oudje. Van niets is gekomen iets dat mooi kan wezen rond me pols. Deze mimo-meter ga ik niet snel vergeten want telkens ik iets oploste stelde het volgende probleem zich en op een bepaald moment wilde ik het ding door de living kegelen, maar ben blij volgehouden te hebben want rond de pols is ie echt super cool
That’s all folks, tot een volgende keer maar weer
en een mooi resultaat.
