Hoe onjuist was mijn idee dat met de aanschaf van de Breitling 817 mijn horlogehonger definitief voorbij zou zijn. Ik raakte verzeild in een zoektocht naar het gebruik van de flyback functie (die de Breitling niet heeft) van chronografen bij ‘dead reckoning’ (gegist bestek) navigatie door piloten, toen ik op de Amerikaanse navigatie-expert Weems stuitte, die Charles Lindberg in navigatie heeft onderwezen en samen met Lindberg en Longines horloges heeft ontwikkeld met hulpmiddelen om (vooral in de lucht) te navigeren. Zij ontwikkelden eind jaren '20 van de vorige eeuw op basis van een bestaand vestzakhorloge met een roterend binnenste gedeelte voor een 2e tijdzone, het eerste hour angle horloge.
De Amerikaanse luchtmacht was geïnteresseerd, maar vond het horloge veel te ingewikkeld. Wel bleek het zinvol om tactische acties door meerdere militairen op de seconde gelijk te kunnen laten inzetten. Weems bedacht dat het lastig was de wijzers daartoe te verzetten, waardoor hij bedacht in plaats daarvan de wijzerplaat te verzetten, om zo de afwijking van de secondenwijzer ten opzichte van de 0-positie (12 uur), vast te kunnen zetten, zodat daar bij navigatie en coördinatie rekening mee gehouden kon worden. Daartoe draaide je de 0 van het binnenst verstelbare deel van de wijzerplaat gelijk met de secondenwijzer en draaide dit vast. Longines heeft reissues uitgebracht van dat horloge. Dit werd de second setting watch genoemd. Het was dus inwendig verstelbaar.
Dit mechanisme werd gebruikt om de seconde te ‘hacken’, maar op een andere manier dan bij ‘hack-watches’. Ik weet niet of op dat moment al ‘hacking’ kalibers (algemeen) beschikbaar waren of niet. Blijkbaar was dit systeem te kwetsbaar om op grote schaal aan militairen uit te reiken. Mogelijk daarom ontwikkelde Weems de (voor zover mij bekend eerste) uitwendige draaibare bezel, die op dezelfde manier gebruikt kon worden als second setting watch. Op een signaal van de radio van het hele uur zette je de 0 van de bezel gelijk met de secondewijzer en de afwijking las je af op de bezel. Om te voorkomen dat de bezel per ongeluk verdraaide, waardoor je de afwijking kwijt was, kon je die met een knop vastdraaien. Een overweging was naar ik begreep ook dat deze horloges sneller en goedkoper te maken waren dan horloges met een hacking uurwerk én betrouwbaarder waren, want hoe eenvoudiger het uurwerk, hoe minder er kapot kon gaan.
Deze horloges kwamen in 1937 beschikbaar voor de Amerikaanse luchtmacht. Omdat in korte tijd veel horloges moesten worden geproduceerd deelde Longines de opdracht met andere fabrikanten. Ze waren wel heel klein ik meen zelfs maar 27mm. De RAF wilde ze ook, maar dan groter, 32mm. Die horloges zouden Spitfire en Hurricane piloten in de Battle of Brittain hebben gedragen en gebruikt. Onbetaalbaar natuurlijk om nu te willen hebben. Maar ik wilde er wel een.
RXW uit Japan maakt ooit een homage, maar die was zeer prijzig en nu zeer zeldzaam. Ik was net te laat voor een homage van Lorier in samenwerking met Urban Gentry, de Merlin, maar die is uitverkocht en zal volgens Lorier ook niet opnieuw gemaakt worden. Longines zelf bracht echter meerdere reissues uit en ik kon er een scoren via Ebay in Japan van een tot 3000 exemplaren beperkte reissue uit de jaren '90.
Longines heeft hem wat meer van deze tijd gemaakt door een automaat met datum in een 36mm kast te plaatsen. Ik ben er erg mee in mijn nopjes.

