Een maandje geleden kocht ik, zoals inmiddels wel meer HF vintage liefhebbers wel vaker doen, iets op de Zweedse Tradera site. Een MIRONA horloge. De vraagprijs was laag, er werd niet fanatiek op geboden en op de fotootjes van de verkoper, van wie ik al eens eerder wat leuks had gekocht, zag het ding er niet onaantrekkelijk uit. Wat bits & bites van de tandjes des tijds, maar geen wrak. Toch een project object, want de kroon en het opwindasje ontbraken. Als gokje heb ik toch maar geboden en voor minder dan 1 tientje werd ie bij de vierde bieding van mij.
Foto’s van de verkoper op de Tradera site
Met een weekje plofte de Mirona, op zijn Zweeds verpakt – los in een hergebruikt envelopje – op mijn deurmat. Gelukkig was ie nog heel. Nog beter, met even heen en weer bewegen begon de seconden wijzer gelijk te lopen. Het uurwerk was dus waarschijnlijk ook nog in orde. Eenmaal opengemaakt bleek er een keurig schoon en redelijk courant AS 1686 uurwerkje in te zitten. Misschien dat er slechts een kroon met asje nodig was om het ding weer functioneel te krijgen.
Kroontjes heb ik zat, maar een passend asje niet. Op de Baai vragen ze voor zo’n asje al gauw een bedrag dat een veelvoud is als wat ik voor het hele horloge had betaald, dus wendde ik mij eerst maar eens tot de HF vrienden. Bingo! Al gauw kwam er een antwoord van vriend Tim @TKH. Op de komende Rikketik zou hij een passend asje voor me meenemen, hetgeen ook geschiedde. De goede Tim had nog meer verrassingen voor me meegebracht, maar daarover komt nog een ander postje.
In de tussentijd had ik het uurwerkje al uit de kast gehaald. Het gekraste glaasje is wel al enigszins gepolijst maar dat ga ik nog vervangen, er zitten zoveel kleine maar toch redelijk diepe krasjes in dat een nieuw glaasje geen overbodige luxe zal zijn. Het kastje liet zich, na een stevige ronde soppen in het ultrasoon apparaat tot een zeer nette staat oppoetsen. Nog mooier: het schone en goed uitziende uurwerkje wilde goed lopen. Nadat ik het voorzichtig met een kleine schroevendraaier rechtstreeks aan het kroonrad een paar slagen had opgewonden, bleef het uren doortikken, op tijd. Zelfs de test met een druppeltje wasbenzine, om het ding aan de gang te helpen, was niet nodig. Na een hele kleine draaiing aan het kroonrad ging het machientje al spontaan aan het werk. Met een, eveneens vintage, kroontje uit eigen voorraad en het asje van Tim, dat zonder problemen paste, precies de juiste lengte, had ik in betrekkelijk korte werktijd en zonder ingewikkeld technisch gedoe weer een mooi en draagbaar horloge. Met een mooi grijs vintage bandje, ook uit de voorraad, kon de Mirona aan de pols.
Voor de liefhebbers: hieronder de technische gegevens van het mooi A.Schild AS 1686 kaliber, geproduceerd rondom 1960, volgens de wijze Doctor Ranfft R.I.P., wat het horloge een leeftijd geeft van ruim 60 jaar. In de tijd dat ik die leeftijd had was er al aanzienlijk meer aan mijn rikketik gerepareerd dan aan dit still going strong exemplaar.
Over het merk Mirona valt ook nog wel iets te zeggen. Opgezocht in de onvolprezen Mikrolisk database blijkt dat Mirona een van de vele submerken is (was) van de Zwitserse firma Nitella uit Tramelan-Dessus, op zijn beurt weer gelieerd aan de gerenommeerde merknaam Charles Nicolet, eveneens uit Tramelan-Dessus, een dorpje uit de Zwitsers Jura, tegenwoordig deel uitmakend van de grotere gemeente Tramelan, gelegen in het hart van de Zwitserse horloge industrie. Een kaartje van het gebied uit 1953 laat een aardig aantal beroemde namen en locaties uit de Zwitserse horlogegeschiedenis zien, zoals: Cortébert, Corgémont, Sonceboz, Saint Imier, en Villeret.
Van het merk Mirona heb ik geen advertenties kunnen vinden, van het moederbedrijf Nitella (waarbij ik onwillekeurig toch altijd aan hazelnootpasta moet denken) was echter wel wat te vinden, dus laat ik die hier dan ook maar even zien.
Van Nitella naar Nutella… daar valt horlogetechnisch niet veel chocola van te maken.
Een andere leuke bijkomstigheid was dat in de lijst met submerken die ik onder de naam Nitella aantrof zich ook nog drie andere merken bevonden, waarvan ik ook een horloge in mijn collectie heb. Een eenvoudige ‘Titanic’ met een ST 97 kaliber aan boord, en een ‘Novus’ met een AS 1130 Wehrmachtswerk. Eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik de Novus op de meest recente Rikketik, waar ik met vriend @Basvg een verkooptafeltje had, verkocht heb. Een mens kan niet alles behouden en deze was in mijn collectie meer van hetzelfde. Grappig is ook dat beide horloges via een veilingsite van een Finse verkoper afkomstig zijn. Zowel Titanic als Novus vintage horloges vind je vrijwel uitsluitend op Scandinavische en Finse sites aangeboden, dus ik vermoed dat Nitella deze merken speciaal voor de Noordelijke landen produceerde.
Dan vind ik in de Nitella lijst ook nog een Nostra.
Ha, die heb ik ook! Maar… toen ik de gegevens van mijn Nostra opzocht bleek dat horloge een geheel ander herkomst te hebben. Mijn Nostra exemplaar, met een GUBA 1050 kaliber, is gemaakt bij de Eugen Bauer Uhrenfabrik in Weller (bij Pforzheim) in Duitsland in 1945. Het GUBA uurwerk is gemaakt bij (waarschijnlijk) zijn broer, Gustav Bauer in Elmendingen, een dorpje eveneens op praktisch een steenworp afstand van Pforzheim.
Mijn Nostra kocht ik overigens van een verkoper uit Duitsland en heeft dus niks met Nitella of hazelnootpasta van doen.
Zo zie je maar weer hoe verwarrend het merkengedoe kan zijn en hoe belangrijk het is om dan een en ander uit te zoeken en wat verder te kijken dan je neus lang is als je echt wil weten waar zo’n oud horloge vandaan komt. Het moet dan wel je hobby zijn, want anders kun je er beter niet aan beginnen. Gelukkig is voor mij het documenteren van die oude vintage tijdmachientjes een groot plezier om te doen en een wezenlijk onderdeel van mijn fascinatie voor horloges.
Met het plaatje van de mooie, bijna antieke Nostra-Guba en de Mikrolisk gegevens daarvan besluit ik mijn verhaal. Het was een leuke virtuele reis van Zweden, via de Rikketik in Houten naar Tramelan in de Zwitserse Jura en eindigend in een paar kleine dorpjes in het zuiden van Duitsland.
Ik hoop dat jullie met plezier over mijn zoektocht gelezen hebben. Tot een volgend avontuur maar weer.
Groeten, met dank aan Tim.
Lex
