Let op mensen, dit wordt een post over fascisme en treinen - but not as we know it! Zoals jelui wellicht in mijn introductietopic hebben gelezen heb ik sinds een tijdje een mooie Cortébert in mijn collectie. Gravende naar de geschiedenis van dit inmiddels ter ziele gegane Zwitserse merk kwam ik erachter dat Cortébert eigenlijk niet dood is, maar voortleeft onder de naam Perseo, een Italiaans horlogemerk uit Bologna.
Dat zit namelijk zo: Benito Mussolini was van mening dat het Oude Italië (luieren, moeilijk doen over pasta, incest, de Rooms-Katholieke Kerk) vervangen moest worden door het Nieuwe (industrie, spannende kunst, autoritaire leiderschapsprincipes, vlugvlugvlugsnelsnelsnel, overzeese gebiedsdelen). In dit nieuwe wereldbeeld paste niet dat Italië niet in staat was om zijn eigen horloges te maken. Iedereen weet namelijk dat een samenleving pas echt meedoet als je oto’s, halfgeleiders en horloges kan maken (VS, Japan, Zwitserland).
Cortébert was dus gedwongen om zijn horloges onder een Italiaanse handelsmaatschappij, Perseo, te verkopen, net als dat de duikers van de Italiaanse marine Panerais moesten - al was het mechaniek onderhuids wel Zwitsers. Het is om die reden dat Perseo dat trots claimt dat het uit 1790 komt, ondanks dat het pas sinds de jaren '20 van de vorige eeuw in de handel is. Zoals we allemaal nog wel weten uit de geschiedenisboekjes was Mussolini nogal begaan met het idee van op tijd rijdende treinen en daar hielpen deze Cortéberts-in-drag bij.
Fast forward naar de jaren zestig: het fascisme was gemuteerd in de Koude Oorlog-spanning van schijndemocratie, repressieve anticommunistische terreur en witgewassen staatsapparaten vol ex-fascisten verslagen. De treinen bleven onverminderd rijden: het naoorlogse Wirtschaftswunder en de definitieve vestiging van Italië als hét land van geweldig industrieel design en toerisme betekent gouden tijden voor het (vracht)vervoer over spoor - Rail was King, voor Easyjet en oto’s voor de gewone man.
Aan het einde van de gloriejaren van het spoor was Perseo nog steeds de hofleverancier van de Ferrovie en er zijn dus uit deze tijd nog steeds mooie railklokkies beschikbaar. Ditmaal geen zakhorloges, maar polsgedragen types. De heldere witte wijzerplaten, simpele wijzers, kloeke cijfers zijn echter gebleven. Ik heb dus een mooi exemplaar uit 1968 met fijne patinage gevonden, voor een paar tientjes op Catawiki en ben erg blij dat nu ook het “sport”-slot in mijn 4+1 collectie ingevuld is door een vintage handopwinder.
Ps.: overigens heb ik op enkele Italiaanse fora gelezen, of in ieder geval begrepen (mijn Italiaans is wat roestig) dat niet alle Railkings daadwerkelijk spoorweghorloges waren, omdat ze ook voor de consument beschikbaar waren. Desondanks, het is een mooi horloge, het gegraveerde logo van de spoorwegen op de achterkant is erg tof en het binnenwerk vind ik in ieder geval erg prettig om naar te kijken, met het grote balanswiel en de gravures).