Enige tijd geleden (mei ’23) postte vriend @basvg een leuk verhaaltje over een uniek horloge. D.w.z. een, naar zijn idee, uniek merk. Nooit van gehoord, niks over terug te vinden ‘vast de enige op het Forum’. Een Hubbach, gemaakt door ene Emile Hubbach uit Pfortzheim. Lees voor die vondst van Bas hier verder:
Altijd leuk natuurlijk om een uniek vintage horloge te hebben. Uniek, tot een maandje geleden.
Dat ging zo - ga er even voor zitten want het wordt een lang verhaal:
Er was eens… de laatste Rikketik beurs van november 2024.
Daar stond ik dan mèt vriend Bas achter een verkooptafeltje in een poging wat minder unieke vintage horloges te slijten aan kooplustige horlogeverzamelaars. Voor mij en Bas de allereerste keer dat we dat deden en we hoopten natuurlijk op een Mega omzet! Maar ik heb uiteindelijk ook nog e.e.a zelf weer gekocht. Met als resultaat dat ik ’s middags met meer junk thuis kwam dan waarmee ik ‘s morgens was vertrokken.
Met dit handeltje ging ik ’s morgens op weg….
Behalve met het grootste deel van mijn eigen handeltje kwam ik ’s middags weer thuis met dit spul daar boven op. Ik had slecht verkocht. Geen verkoop talenten, vrees ik. De foto is gemaakt nadat ik de verworven spullen al netjes op een rijtje had gelegd voor een eerste inventarisatie.
Voorzichtige conclusie en advies aan mezelf: als pathologische verzamelaar met een ‘zoldercomplex’ moet je niet op een markt gaan staan om spullen te verkopen. Beperk je tot zoeken, vinden en kopen en ga in een groot huis wonen. Met dat laatste ben ik gelukkig redelijk voorzien en kan ik nog steeds alles redelijk bergen. Tenminste, dat vind ik. Mw. Lexaf vindt van niet. De marmeren klok vond ze ook al niet mooi. Ik wel.
De klok was een een-tweetje met Bas. Hij had ‘m mee van huis genomen in de hoop ‘m op de beurs kwijt te raken, maar de verkoop tafel die wij deelden was nogal klein. Toen hij opperde om ‘t ding dan thuis maar gewoon weg te gooien bood ik hem aan om hem ervan te verlossen. Deal! Het klokje loopt nog prima en hij staat nu in mijn werkkamer op de zwart marmeren schoorsteen tussen wat pinguins en andere parafernalia. Dank je wel Bas.
Ik dwaal af, dus terug naar de Rikketik. De verkoop liep zoals gezegd niet al te heftig, maar dat gaf me wel de tijd om zelf ook nog even op jacht te gaan bij wat andere standjes. Eén daarvan was opvallend: Twee enigszins hippie-achtig aandoende Duitse dames met een driedubbele tafel vol met ongelofelijke horloge- en klokken gerelateerde junk hadden een geweldige en originele verkoop actie: “Hier heb je een kartonnen doos. Maak ‘m vol met wat van je gading is en betaal 10 euro”.
Ik kon de verleiding niet weerstaan en heb wat in wat plastic kratten staan graaien tot mijn doosje vol was. Terwijl dat plaatsvond kwam HF vriend, nestor en mentor @vinwat toevallig langslopen en die bleef een paar minuten vol verbijstering en hoofdschuddend staan kijken naar wat ik aan het doen was. Hilarisch!
Doos vol? Zehn Oiroh, fertig!
Ik zie zu Hause wel wat ik gekocht heb. Aan het einde van de middag ben ik nog even teruggegaan naar de hippie dames en kreeg toen het aanbod om maar gelijk de hele (rest) inhoud van de graaikrat in een nog veel grotere kartonnen doos te kieperen en bij te vullen met wat me nog meer interessant leek. Zo gezegd, zo gedaan. Daarvoor heb ik nog €15,-- betaald en voor €25,-- totaal was ik dan een hele junkyard rijker.
Jawohl, danke schön und auf Wiedersehen , bis zum nächsten Riecketieck!
(cartoontjes ‘geleend’ van het web)
Wat heeft dit nu allemaal met het zeldzame Hubbach horloge van Bas te maken? Dat ga ik nu vertellen.
In de berg junk voornoemd bleken bij het inventariseren in de dagen daarna aardig wat meer bruikbare spullen te zitten dan ik verwacht had. Ruim een tiental quartz horloges die niet echt als verzamelwaardig te beschouwen zijn maar waarvan met wat prutsen en een nieuwe batterij iemand nog wel blij te maken is. Ook ruim een tiental min of meer complete mechanische horloges, waarvan enkelen met een respectabele leeftijd en de verbazingwekkende eigenschap dat ze met wat schudden en hier en daar een druppeltje wasbenzine weer tot leven kwamen. Dan moest er nog wel het een en ander aan gedaan worden, maar dat geldt ook voor horloges die ik elders uit een grabbelbak vis en die dan toch gauw 10 of 15 euro per stuk of meer moeten kosten. Voorts een nog groter aantal in behoorlijke staat van ontbinding verkerende horloges en kalibertjes in diverse stadia van incompleetheid, maar (voor wie er wat mee kan) met beslist bruikbare onderdelen. Diverse blikjes en plastic doosjes vol met losse onderdeeltjes, radertjes, schroefjes, veertjes etc. Goed voor een lekker middagje uitzoeken en sorteren. Een paar bruikbare veertjes en dat ène piepkleine schroefje wat je was kwijtgeraakt zitten er altijd wel tussen. Leuk: Een aantal n.o.s. of vrijwel mint lege horlogekastjes, waarvan een aantal zéér vintage. Heel leuk: een doosje vol met n.o.s. bolle horloge (mineraal) glaasjes, waarvan veel in courante maten tussen de 20 en 30 mm, ik schat uit de jaren ‘30. Een partijtje bruikbare leren horlogebandjes. Een doosje vol met van die vierkante plastic quartz wandklok mechaniekjes, enkele nog in de originele groothandelsverpakking. Altijd leuk voor als oma’s Quartz wandklok stuk gaat. En nog veel meer, waarvan een deel direct weer apart gelegd met bestemming Kliko. Alles bij elkaar met een markt beurs waarde die de betaalde 25 oiroh’s ver te boven gaat, zeker als je naar willekeurig een van die onderdelen speciaal op zoek moet en het apart moet kopen. Alleen de doos met glaasjes schat ik al op ruim twee maal het totale aankoop bedrag, als ik hier en daar zo de online veilingprijzen zie. Je zal ze maar nodig hebben, en dat was in mijn geval ook zo. Een paar mooie jaren ’20 en ’30 horloges met een cylindergang uurwerk, waarvan ééntje ook een vondst op deze Rikketik beurs bij een ander kraampje, werden meteen een stuk authentieker na het plaatsen van een echt bol glazen glaasje in plaats van het anachronistische plexiglas.
In deze nogal eclectische verzameling spullen - nu kom ik langzamerhand to-the-point - bevond zich ook een naar eerste indruk half gesloopt heren horloge. Het achterdeksel ontbrak, van de kast waren alle lugs afgebroken, het glaasje was gescheurd en de seconden wijzer ontbrak. Maar: de kroon zat er nog op en na twee keer draaien liep het uurwerk!
Een mooie en redelijk zeldzame Felsa cal. 4010. Ondanks het feit dat het ding ik-weet-niet-hoe-lang in allerlei kratten en dozen met rotzooi had rondgezworven, was het uurwerk nog heel en zagen het kalibertje en de wijzerplaat (onder het verweerde glaasje) er nog heel mooi uit!
Ik was natuurlijk weer eens vergeten een foto te maken met het uurwerkje er nog in, maar dit is een plaatje van het getormenteerde kastje met het afgeleefde glaasje.
Dat kastje was uiteraard reddeloos verloren en het glaasje kon ook zo de kliko in.
De wijzerplaat was verbazingwekkend genoeg nog heel gaaf en droeg de merknaam Hubbuch! Met 2 x een U, waarvan acte. Een radertje in mijn hoofd ratelde… er was toch een postje van Bas? Zoeken in het Forum naar Hubbuch. Niks te vinden. Ik wist zeker dat ik het gelezen had… Ingeving: even stoeien met de klinkers… Hubbach? Bingo! Tsja Bas! Spelling! Er staat toch echt Hubbuch en niet Hubbach. Ook op de wijzerplaat van jouw exemplaar. Het maakt niet uit want hij is toch uniek, zou je denken. Maar dan vind je ‘m ook niet meer terug. Behalve als je HF gecertificeerd Speurgeus bent (veer in m’n eigen r…). Alleen… helaas voor Bas is zijn horloge nu niet meer uniek op HF.
Hier zijn de Mikrolisk data:
Grappig is wel dat het vaker voorkomt dat de horlogefabrikanten uit Pforzhein nogal eens meer vertrouwen bleken te hebben in Zwitserse ebauche werkjes dan in de, naar mijn mening althans, meestal ook kwalitatief heel goede Duitse uurwerken uit de eigen regio. Zo vind je dus in de Hubbach van Bas een ETA 2370 uurwerk en in ‘mijn’ Hubbuch een kaliber 4010 van Felsa. Zeer Zwitsers allebei.
Omdat het werkje dus nog goed liep en het oude glaasje er ondanks alles voor had gezorgd dat de wijzerplaat nog gaaf was, besloot ik een ander kastje te zoeken. In diezelfde junk partij. En jawel hoor, er kwam uit een van de doosjes waar ik alle losse kastjes en achterkantjes bij elkaar had gesorteerd, een puntgaaf, bijna mint stalen kastje tevoorschijn waar het uurwerkje perfect, zuigend en naadloos in paste. Een kleine complicatie: de tube waar de tigue/opwindas doorheen moest was te klein. Die tube was gelukkig van messing en niet van staal dus die kon eenvoudig op maat uitgeboord worden. Een passend plexi glaasje gezocht en gevonden. Het (orginele?) goudkleurige kroontje heb ik gehandhaafd, omdat ik dat wel vond passen bij de goudkleurige mooie art deco cijfertjes.
Zo! Het uurwerkje zat er in. De volgende complicatie diende zich aan: om het uurwerk in het kastje met een klik/klem deksel te fixeren moest er een passende spacer ring gevonden worden. Nu heb ik een doos vol van die dingen, maar er was er géén één bij die goed paste!
Te klein, te groot, buitenkant te groot, binnenkant te klein, te hoog, te laag. Maar uiteindelijk na een stief half uurtje passen en nog een keer passen en vooral oppassen want als je uitschiet heb je een balans gemold… was er tóch eentje, die na het afslijpen van een randje net niet meer te hoog was. Daarmee werd het uurwerkje door de klemdeksel keurig vastgedrukt in de kast.
Klaar! Zou je zeggen. Maar nee er moest ook nog een secondewijzer gevonden worden. Glaasje er af. In de voorraad met wijzertjes spitten. Dat ging verrassend snel. Er zat in mijn voorraadje een seconden wijzer die qua model en lengte en vooral qua as gat goed paste. Wijzertje op de as en draaien! Glaasje er op. Mis! De seconden wijzer liep vast op het glas. Glaasje er af. Secondewijzer stellen – lees: voorzichtig buigen. Glaasje er op. Mis! De seconden wijzer liep vast op de minuten wijzer.
Als je je realiseert dat wijzers in het Engels ook ‘handen’ genoemd worden, wist ik nu wat ‘uit de hand lopen’ eigenlijk betekent. Glaasje er weer af. Seconden wijzer er af. De minuten wijzer kwam voor de gezelligheid gelijk mee los. Die er weer op zetten. Mis! Het gat was kennelijk op een kritische grootte en nu te wijd. De van Bas in bruikleen gekregen tribniet ingezet om met een ponsje het gaatje van de minutenwijzer weer een fractie kleiner te tikken. Verdere complicatie: Door al het gepiel was inmiddels de zeer kwetsbare oude lume uit de urenwijzer beschadigd en er deels uitgevallen. Ik zal jullie de rest van de litanie besparen, maar uiteindelijk leek het allemaal toch nog goed te komen.
Het beschadigde urenwijzertje ging er nu dus ook af en is opnieuw van lume voorzien met een kleurtje dat redelijk in de buurt komt van de lume van de minutenwijzer. Ik had ze natuurlijk ook alle twee kunnen doen, maar daar had ik nu even geen zin meer in. Na droging van de lume de uren- en minuten wijzers weer terug geplaatst. Nu kon de seconden wijzer er weer op. Ploep! Weg! Het vlooienspel! Die vind je dus echt nooit meer terug. Ik ging er ook niet naar zoeken maar vond een andere passende seconden wijzer. Nog een mooiere eigenlijk: een met een subtiel rood pijlpuntje. Geplaatst. Lopen. Glaasje er weer op. Maar… Ook deze secondewijzer liep vast op het glas. De geschiedenis dreigde zich te gaan herhalen.
Glaasje te laag? Een ander glaasje van de juiste maat maar wat hoger had ik ook nog en toen bleef de boel netjes langs elkaar lopen. Even een poosje aan de pols om te testen. Hee, waar is de seconden wijzer nou?
Uhm… onderin langs de rand van de wijzerplaat! Grdvrr%^*^$. Glaasje er weer af. Wat blijkt: als je de seconden wijzer er op zet loopt ie keurig mee. Maar als je het horloge aan de pols heen en weer gaat zwaaien valt ie toch van het asje af. Het busje is een fractietje te ruim. Een seconden wijzer busje mep je niet zomaar even dicht, maar misschien helpt het om het een beetje dichter te knijpen. Voorzichtig. Niet met een tangetje dat is te grof, ook niet met een nagelknipper, want dan knip je misschien het hele piepkleine busje er af. Een stevige pincet als tang gebruiken. Dat lijkt te werken. Het busje lijkt iets ovaal. Niet dus. De secondewijzer blijft slippen en er af vallen.
Dan maar een Paardenmiddel! Vloeken in de kerk! : met een speld een ieniemieniemienie klein beetje acrylaatlijm (gel!) boven op het gaatje waar de wijzer op het asje zit. Tien minuten wachten. Tien seconden is goed. Maar tien minuten is beter. Het Zit Vast (en je kunt er niks van zien)!
Ik weet het, hier staat de doodstraf op maar als het niet kan zoals het moet, moet het maar zoals het kan. En als ie er weer af zou moeten is met een ieniemienie druppeltje aceton op dat plekje de lijm snel weer zacht te maken en kan als het nodig is de wijzer weer gelift worden. Wel even een beschermplaatje onder de wijzers schuiven dan.
Diepe zucht, maar tevreden. Alle wijzertjes lopen nu netjes langs en over elkaar heen en het glaasje zit hoog genoeg. Het uurwerk zit stevig op zijn plek in zijn nieuwe huisje en een zwart n.o.s. leren bandje maakt het geheel tot een draagbaar horloge.
De op één na (die van Bas) enige echte en unieke zelfgebouwde / verbouwde Hubbuch!
It’s Alive!
Naar links……… naar rechts……
En face…
En aan de pols!
Ik hoop, tenslotte, dat jullie niet al te gestrest zijn geraakt van al deze afschrikwekkende gebeurtenissen. Het was weer een leuk avontuur om over te vertellen. Ik maak gelijk nog maar even van de gelegenheid gebruik om jullie allen op HF een heel fijn Kerstfeest te wensen en vooral een heel mooi, gezond en voorspoedig 2025 met veel spannende horlogeavonturen.
Tot volgend jaar, met hopelijk weer nieuwe avonturen en verhaaltjes.
Lex
Weer een leuk horloge om de pols, zij het niet meer helemaal origineel. 
Prettige kerst ook. 
Bedankt weer en jij ook goeie dagen gewenst 
Jij ook fijne dagen!
