Met vintage Enicars heb ik tot voor kort nooit veel geluk gehad. Dat begon al met mijn eerste Enicar die ik, toen ik een jaar of 22 was van een collega had overgenomen. Ik was toen natuurlijk nog lang niet ‘into’ de horlogegekte, maar ik was wel gesteld op het ding. Een ultraplatte handopwinder, met een chromen of stalen kast (dat weet ik niet meer), donkerblauwe wijzerplaat, gouden markers en wijzers. Het ding is verloren gegaan door waterschade (roest door zeewater) en ik heb er nog altijd de pest over in dat ik die Enicar, na het jaren in een laatje bewaard te hebben op Marktplaats heb verkocht. Ik wist niks van horloges en de interesse was ook minimaal. Dat kwam later pas. Maar ik ben Enicar altijd een mooi merk blijven vinden, zeker nadat ik jaren later wat meer was gegroeid in de hobby van het verzamelen van (vintage) horloges.
Op een rommelmarktje, tijdens een vakantie in Friesland in 2015, vond ik een mooi exemplaar, maar die was toch te klein om te dragen met zijn, of eigenlijk haar, 30 mm kastdoorsnede. Maar ze was wel een mooie aanwinst voor de inmiddels ontstane collectie vintage horloges.
Vondst uit 2015: Kleine Enicar uit ca. 1950. Stalen kast, 30mm. Uurwerk: Enicar Cal. 410.
Enige tijd later kon ik van een lid van het Fountain Pen Network Forum twee jaren ’60 Enicars overnemen. Hoewel ze er best nog wel mooi uitzagen was het technisch gezien geen succes. Beide horloges liepen niet goed en een van de twee liet het na slechts enige weken al voorgoed afweten. Het andere horloge was niet correct af te regelen en wilde maar niet op tijd lopen. Balen, frustratie en foto’s heb ik er ook al niet meer van…
Het defecte exemplaar ging als ‘parts & repair’ voor een prikkie weg via Ebay en het andere horloge werd met een HF forumlid geruild voor een servicebeurt aan een ander horloge uit mijn collectie. Voor het gewaardeerd forumlid een slechte ruil, want na enige tijd kwam het bericht: deze is niet meer te redden. Totaal versleten en iets met een defecte balans. Gelukkig bestond de ruil van mijn kant uit een lotje met meer bruikbaar materiaal, dus waren we beiden toch tevreden. Hoewel? Ik had nog steeds geen goed werkende en draagbare Enicar!
Daarna volgde via het blauwe deel van HF een Enicar Ultrasonic met een blauwe wijzerplaat. Hij leek zowaar een beetje op mijn betreurde hierboven vermelde jeugdzonde die door toedoen van een frisse duik in de Noordzee bij Scheveningen was overleden. Helaas! Bij dit exemplaar bleek de wijzerplaat beschadigd en het glas gebarsten, terwijl het ding me toch was aangeboden als in goede staat verkerend. Deze blauwe Enicar ging dus weer terug naar de vorige eigenaar die gelukkig bereid was me het aanschafbedrag en de verzendkosten weer terug te betalen. Ook van deze misser heb ik geen foto’s meer.
De volgende Enicar diende zich aan in mei 2021, pas een jaartje geleden dus. De foto’s op de site van een Nederlandse aanbieder zagen er veelbelovend uit en de prijs was interessant. Het ding werd aangeschaft.
Een klassieke dresser. Automaat, goldplated, een nette 35mm doorsnee, dus draagbaar en uiterlijk in goede staat, mooie gave wijzerplaat. Alleen het glas was slecht maar dat was eenvoudig te vervangen. So far so good, maar lopen ho maar! Langer dan een minuutje of tien hield ie ’t niet vol.
De verkoper wilde me niet tegemoet komen, dus die was een klant kwijt. Navraag bij de horlogemaker leverde de teleurstellende mededeling op dat de balans as beschadigd was en dat zoiets, in combinatie met een servicebeurt wel eens een dure grap kon worden. Ik weet niet meer precies welk kaliber erin zat, dat ben ik vergeten te noteren. De te verwachten hoge reparatiekosten kwamen deels voort uit het feit dat Enicar een manufactuur is die zijn uurwerken ‘in house’ ontwikkeld en bouwt. Dat houdt ook in dat onderdelen van vintage exemplaren vaak niet of heel moeilijk nog te vinden zijn en indien beschikbaar vaak behoorlijk duur.
Dus: deze Enicar ging ‘m ook niet worden. Hij kwam terecht in een lotje andere defecte horloges waar ik geen toekomst meer in zag en het hele spul verdween uiteindelijk naar een ijverige Rus, via Ebay. Ik hoop dat hij er nog wat plezier aan gehad heeft.
Mij restte slechts een paar leuke, op het Wijde Web gevonden advertenties voor de Enicar Ultrasonic.
Echter, intussen had ome Lexaf de meukmaster nog steeds geen draagbaar en werkend exemplaar.
Maar: het leven is mooi. Op het moment dat je niet meer zoekt en gewoon aan iets anders gaat denken, dient datgene wat je graag hebben wilt zich soms gewoon aan.
De vorige maand, april 2022, bezocht ik de verzamelaarsbeurs in Utrecht en vond daar bij een standje met een aardig aanbod aan oude horloges een drietal leuke en betaalbare vintage exemplaren. Een kleine military style ‘Mirette’, een merk waar ik nog nooit van had gehoord en waar ik ook nog steeds niets over heb kunnen vinden. Verder een prachtige Duitse ‘Berg-Parat’ met een Zwitsers ETA 1080 uurwerk. En: Een Enicar! Over de totaal prijs werden we het snel eens en ik mocht pinnen!
De buit van de verzamelbeurs in Utrecht. V.l.n.r.: Berg-Parat, Mirette, Enicar, La Meuse.
Bij een ander standje op de verzamelbeurs vond ik ook nog een lief penankertje, een ‘La Meuse’ voor een paar eurootjes. Daarover vindt je elders op het Forum nog een verhaaltje:
Nu verder met de nieuw verworven Enicar.
Na een paar dagen proefdraaien bleken alle vier de horloges redelijk goed te lopen. Ook de Enicar!
Er blijkt een probleempje te zijn met het schakelen tussen opwinden en tijdverstellen: bij het uittrekken om de tijd te verzetten klikt er netjes iets, maar het terugschakelen gaat zonder weerstand. Dat betekent waarschijnlijk een probleem met de tiretteveer. Gebroken, of niet goed gepositioneerd? Ik hoop het laatste, anders moet ik op zoek naar een nieuwe tiretteveer.
Gelukkig is het uurwerk in deze Enicar een caliber 1010. Een van de meer bekende en veel gebruikte handwind uurwerken van Enicar.
Al googelend vond ik een complete datasheet voor dit kaliber op deze site:
Als ik me niet vergis is dit dingetje hieronder het gewraakte onderdeeltje wat er voor zorgt dat het horloge ‘schakelt’ tussen opwinden en gelijk zetten.
Het lange uitstekende pootje bij deze stalen onderdeeltjes wil door materiaal moeheid nog wel eens afbreken. Het horloge werkt dan nog wel, maar de kroon blijft niet goed in de wijzer verzet stand staan.
Omdat het cal. 1010 van Enicar niet echt zeldzaam is kan ik zo’n ding, denk ik, nog wel vinden. Ik ben niet echt handig als horlogemaker, dus die reparatie laat ik graag over aan een vakman. Maar als dit inderdaad het defect is kan dat, eventueel gecombineerd met een beurtje, me de wereld niet kosten. Binnenkort ga ik langs bij de goede @Tokes, om enkele andere horloges op te halen die hij voor me verzorgd heeft en dan hoop ik dat hij deze Enicar Ultrasonic cal. AR 1010 weer 100% in orde kan maken.
Uiterlijk, zeg maar cosmetisch, ben ik zelf al met dit horloge aan het werk geweest. Het nogal gehavende verchroomde messing kastje is (een beetje) gepolijst en gepoetst, evenals de stalen caseback en dat ziet er nu dus weer netjes uit voor een horloge uit 1960. Ik denk dat de originele kroon mist, want de kroon die er op zit is ongesigneerd, maar een mens kan niet alles hebben. Het plexi glaasje was ook niet best, maar gelukkig heb ik daar een aardige voorraad van in nogal wat maten. Een passend glas vinden viel desondanks toch tegen, want na het plaatsen van een standaard plexiglas van de goede maat bleek het horloge ineens om de haverklap stil te staan. Oorzaak: de seconden wijzer raakte het glas. Na verder zoeken in de voorraad new old stock vintage glaasjes vond ik gelukkig toch nog een passend exemplaar dat net een fractie hoger was en daarmee was ook dat probleem weer opgelost. Hieronder wat foto’s van het resultaat tot nu toe.
Het manufactuur Enicar cal. AR 1010 uurwerk.
De aanwinst: Mijn Enicar ‘Galaxy’
Aan mijn niet al te dikke pols is het 33mm grote horloge nog best te dragen. Ik geef er ook niet zoveel om als een vintage horloge wat kleiner uitvalt dan de huidige ‘moderne’ horloges. Van het maatje keukenwekker hou ik toch al niet zo, mijn favoriete maat is 36 tot 38mm, maar een wat kleiner oudje draag ik ook graag. Ik hoop van harte dat Toke het horloge weer helemaal goed krijgt en dan zal het me op mijn ouwe dag toch nog overkomen dat ik een Enicar bezit die het echt doet, een die ik af en toe met plezier kan dragen en die me daarbij dan eindelijk het verdriet over het verlies van mijn eerste in de zoute zee verdronken Enicar kan doen vergeten.
Lieve HFfers, dit was het weer voor vandaag, graag tot een volgend horloge avontuur.
Groet, Lex
“Enicar of Switzerland” ???
