RUKO. Een horlogemerk uit de tijd dat marketing nog in de kinderschoenen stond en merkbeleving een onbekend begrip was

Om te beginnen: Gelukkig nieuwjaar alle HF-fers!

Bij de opknappertjes die in het afgelopen jaar bij mij de verzameling kwamen verrijken zat er een jaren 1950 horloge van een mij volstrekt onbekend merk. Nu heb ik wel iets met obscure merkjes, maar deze kwam met zijn (of haar) naam toch wel enigszins hilarisch over:
Een RUKO. Wie plakt er op de wijzerplaat nou de naam RUKO? Dat is toch geen naam voor een horloge? Doet mij denken aan een model van autofabrikant FIAT uit eind jaren ’80: De Fiat Croma. Je wilde toch niet gezien worden in een pakje braadboter?
Toch heeft de merknaam RUKO een zekere populariteit, als ik zo eens op het internet rond spit:

Zoals het RUKO 6-pins cilinderslot inclusief 2 sleutels voor montage in Allux (systeem)brievenbussen…

Dan is er de onvolprezen RUKO 106303 Gatenzaag set 12-delig 19 mm, 22 mm, 25 mm, 29 mm, 35 mm, 38 mm, 44 mm, 51 mm, 57 mm, 64 mm en nog veel meer boor – frees – en slijpgereedschap…

En natuurlijk de RUKO F11PRO 2 , The professional Drone with Enhanced Stability and Optical Flow Sensors, 3-Axis Gimbal Camera and 10000ft FPV Digital Transmission…

Pfhoe hee!

Maar een vintage horloge uit de Jaren ’50? Nee toch? Ja hoor! Ze bestaat. En zelfs keurig geregistreerd in de Mikrolisk database:

Gemaakt door de firma W. Buchwalder uit Grenchen in het Zwitserse kanton Solothurn. Grenchen telt heden ten dag zo’n 16.000 inwoners en dat zullen er in de periode van de jaren ’50 van de vorige eeuw , toen het RUKO horloge geproduceerd werd, nog flink wat minder zijn geweest.

Grenchen is geen onbekende naam in de streek waar veel meer bekende horlogemerken vandaan komen. Het ligt tussen Biel aan de zuidwest kant, waar de Rolex fabrieken staan en Soloturn en Langendorf aan de noordoost zijde, waar respectievelijk de Roamer en de Lanco horloges hun oorsprong vinden en nog steeds geproduceerd worden.

Over de producent van het totaal onbekend gebleven merk RUKO, William Buchwalder, is weinig tot niets terug te vinden.
In Uhrforum vond ik nog dit: https://uhrforum.de/threads/buwale-unbekannte-verwendung.399598

image

Maar dan houdt het wel zo’n beetje op. Geen verdere geschiedenis over dit bedrijf . Buwale is een van de andere geregistreerde merken die je in de Mikrolisk lijst terug vindt. Dat is evident: BUchWALdEr. Hoe, waarom of door wie de naam RUKO bedacht is zal wel altijd in de krochten der horologische geschiedschrijving verborgen blijven.

Genoeg geschiedenis, of in dit geval ‘non geschiedenis’.

Het kleine RUKO horloge in mijn bezit is op zich zelf best een aardig ding. Klein van afmetingen voor onze huidige opvatting, maar dat was in de jaren 1950 vrij normaal: nog net geen 30 mm kastgrootte zonder de kroon. Over de lugs 36,6 mm en tussen de lugs, voor de bandaanzet 16 mm. Stalen kast.

Het binnenwerk wijst er, net als het RVS kastje eveneens op dat er hier geen sprake was van een weggooi- of kermishorloge: er zit een mooi Felsa 465 uurwerkje in dat ondanks alle omzwervingen dat het horloge misschien gemaakt heeft tot het via een grabbelbakje op de Rikketik beurs in mijn bezit kwam nog steeds keurig op tijd loopt.

De iets vergeelde wijzerplaat is nog onbeschadigd en heeft verder slechts wat patina door dat het met wat kleine donkere spikkeltjes bezaaid is, waarschijnlijk als gevolg van vervuiling door Radium stofjes. Het schoonmaken van de kast en het uitnemen van het uurwerk diende dus met de nodige voorzichtigheid te gebeuren. Wat bij mij betekent: goed ventileren en veel en goed handen wassen. De rode seconden wijzer en de bij mij favoriete cijferconfiguratie 2-4-6-8-10-12 maakt het een aantrekkelijk horloge om te zien. Het RVS kastje had weinig tot geen butsen en diepe krassen en liet zich dus vrij eenvoudig tot een zeer nette staat oppoetsen met weinig polijstwerk. Het glaasje was wel diep gekrast en had enkele kleine scheurtjes dus dat moest vervangen worden. Een passend nieuw plexi glaasje was echter gauw in de voorraad gevonden.
Veel meer valt er over dit horloge niet te vertellen maar ik vond het leuk om weer eens een volkomen onbekend merk hier te presenteren. Zonder foto’s geen verhaal dus ik sluit af met een serie plaatjes.

Dit was dan weer mijn eerste verhaaltje op de Nieuwjaarsdag van 2025. Ik hoop dat er dit jaar nog veel zullen volgen.
Veel plezier met lezen en kijken.

Lex

55 likes

Ha mijn spanenmagneet om verloren schroefjes te zoeken is ook van Ruko, dus ik had ook direct een associatie :grimacing:
Mooi horloge en ik ben blij dat hij bij de HF detective beland is!

2 likes

Gelukkig nieuwjaar @Lexaf , ik hoop dat je ook dit jaar weer veel onbekende meuk mag ontvangen en de achtergrond ervan gaat uitpluizen, ik vind het altijd mooi om te lezen. Ik hoop dat je 2025 niet RUK(O) wordt :wink:

2 likes

Leuk verhaal weer Lex, fijn dat je daar ook dit jaar mee door gaat!

Beste wensen! :clinking_glasses:

1 like

Ook voor jou de beste wensen en dank voor dit stukje Lexaf draagt voor :+1:

1 like

Je zoektocht is denk ik nog niet voorbij… Ik heb ernstige twijfels! Op het uurwerk staat immers een andere fabrikant. En Ruko is best super maar geen Ruko super. :sweat_smile: Als er geen plaatje bij staat in Mikrolisk, is het vaak een modelnaam en geen logo voor op het horloge.

Ik ga voor deze:


Waar vermoedelijk ook meer van te vinden is ivm samenwerking Apex. :wink:

Staat er nog wat aan de binnenkant van de kast?

Ik vind dit gewoon een heel mooi horloge, wat wil je nog meer.

1 like

Leuk om te lezen weer, maar dat de merknaam Ruk(o) in Nedeland bepaalde associaties geeft betekend natuurlijk niet dat dit in andere talen ook zo is. Wat maakten ze vroeger toch mooie horloges.

Leuk zo’n stukje geschiedenis! En betreft het horloge, je hebt er weer een mooi geheel van gemaakt!

Leuk verhaal over een merk uit de vergetelheid!

Jawel! BRITIX

_MG_0634a

Ten eerste moet ik toegeven dat ik die signatuur over het hoofd heb gezien. Raar, want het staat er duidelijk op.
Maar in het leggen van een verband naar de merknaam RUKO levert het niks op. Ook over Britix is de informatie schaars. UIt enkele vermeldingen zoals deze post in Watchuseek:
https://www.watchuseek.com/threads/new-britix-military-a-little-help-would-be-appreciated.1551210
en de Mikrolisk lijstjes die naar Britix en Apex verwijzen is er inderdaad een duidelijk verband qua samenwerking / verbondenheid tussen Britix en Apex. Ook wordt in dat zelfde artikel en ook hier:

een vaag verband gelegd met Breitling, maar dat wordt met name uit de Mikrolisk lijstjes nergens echt duidelijk.
Verder kom ik als ik de diverse lijstjes die Britix en Apex vermelden in Mikrolisk nergens een verwijzing naar het woord Ruko meer tegen.
Wat betreft de vermelding Ruko versus Ruko Super betreft: Ik ga er zelf (ongedocumenteerd) van uit dat de Ruko Super gewoon een van de modellen van Ruko geweest kan zijn. Ik heb helaas geen andere aanbiedingen van andere Ruko’s op het web kunnen vinden, om dat te verifiëren.
Mikrolisk is in mijn ervaring niet altijd even duidelijk in het verschil tussen merknamen, submerken en modelnamen, alle varianten komen als zoekterm / ingang / lemma voor. Dat maakt het bij deze onbekende en slecht gedocumenteerde merken lastig om achter de werkelijke geschiedenis en herkomst van zo’n merk of firmanaam te komen.

In de Davoine catalogus van 1950 vind ik nog wel de vermelding van Buchwalder terug als fabrikant en als ‘Termineur’ (wat naar ik vermoed in dit verband zoiets al ‘afwerker’ betekent). Maar ook daar komt het word RUKO verder niet voor.

image image

Laatste opmerking over Ruko versus Britix: Lengnau ligt op een steenworp afstand van Grenchen (maakt daar in feite zelfs deel van uit, zie het kaartje). 6 min. (3,4 km) via Allerheiligenstrasse!

Dus misschien ging er af en toe wel een man uit het dorp op de fiets een doosje Britix ebauches halen voor de Rukootjes…

Britix maakte wel mooie posters!

5 likes

Ik vind RUKO een mooie naam. Daar kun je goed een reclamecampagne bij verzinnen.

Leuk verhaal weer als altijd Lex en voor jou en de familie een heel goed 2025 gewenst.

Ik maak het me weer gemakkelijk en laat @Lexaf het werk doen en geef dan zelf alleen nog maar wat kommentaar. :wink:

William Buchwalder begon in 1944 een Uhrenterminage bedrijf aan de Schützengasse in Grenchen.

Uhrenterminage is volgens de encyclopedie van Berner (FH - Dictionnaire de l'horlogerie) (de app kun je hier FH - Dictionnaire de l'horlogerie downloaden) het samenstellen en controleren van de onderdelen van een horloge.
M.a.w. de termineur koopt her en der onderdelen en maakt er horloges van.
Dat was in de tijd van het “Uhrenstatut” de normale gang van zaken. Het werd namelijk niet of nauwelijks toegestaan nieuwe fabrieken van Ebauches op te richten. En fabrieken van Stiftankerwerken mochten bijvoorbeeld niet overstappen op ankerwerken. Enorm veel slechte regels en voorschriften die de Zwitserse horlogeindustrie aan de rand van de afgrond gebracht hebben.

Maar terug naar William.

In 1949 liet hij het merk Buwalé registreren, dat lijkt me zeker zo obscuur als Ruko.

En in 1952 het merk Ruko Super

Het was dus echt zijn merk en niet van Britix zoals @Jenneke vermoedde.
Dat op de wijzerplaat van Lex het woord super ontbreekt is een bijkomstigheid.
Waarom het merk Britix op het uurwerk staat? Goede vraag en wie het weet mag het zeggen. Ik vind in het handelsregister niets dat op een verbinding tussen de twee wijst.
Misschien heeft William of Hans (zie onder wie dat is) een partij kant en klare uurwerken waar het merk al op stond goedkoop op de kop getikt en “gerecycled”? Of misschien heeft een horlogemaker dat later gedaan omdat hij niet ander kon of wilde?

Zijn bedrijf verhuisde in 1953 binnen de gemeente Grenchen die toen kennelijk nog zo overzichtelijk was dat het handelsregister het adres “nieuwe Postgebouw” kennelijk duidelijk genoeg vond

In 1960 krijgt een zekere Hans Fasler “Einzelprokura”, in het Nederlands individuele procuratie. Hans mag dus alleen over bijna alles beslissen. Er schijnt dus een zekere mate van vertrouwen tussen de twee aanwezig te zijn. Maar lees verder dan zie je meer.

In 1972 wordt het merk Ruko Super verlengd

En ook in 1972 registreert hij het merk Canopus

Gaat er bij iemand een belletje rinkelen???
Omega noemt nu zijn witgouden legering zo.

Als ik weer eens een Omega dag heb zal ik ze eens vragen hoe ze aan het merk gekomen zijn.

In 1985 komt er een bekende naam langs
Diana Fasler krijgt Einzelprokura. Is het een dochter van?

Je zou het bijna kunnen vermoeden want 4 jaar later houdt de (inmiddels oude) William ermee op en neem H.Fasler de zaak over


En ik krijg ook de indruk dat Hans eventueel een schoonzoon van William zou kunnen zijn. En Diana is inmiddels getrouwd.

Tegelijkertijd duikt het merk Proxima in de firmanaam op.
Op het plaatje van Mikrolisk dat Lex geplaatst heeft zien we dat het merk in 1952 geregistreerd is, ik heb daarvan in het handelsregister grappig genoeg niets kunnen vinden.

De onderneming wordt later (1999) nog in een GmbH getransformeerd die uiteindelijk in 2016 geliquideerd wordt.
Het merk Proxima is in Chinese handen terechtgekomen en kan zo te zien bij Ali gekocht worden.

En met uitzondering van Canopus zijn de overige merken verdwenen.

6 likes

Nog een toevoeging: De bewering van Experts Watches in de link van Lex (klinkt lekker :wink: ) is imho onjuist.
Britix werd al in 1928 opgericht.

In 1945 is de zetel naar Lengnau verlegd.

In de raad van commissarissen zie ik geen namen die met RUKO c.s. van doen hebben

2 likes

Leuk, zo’n horloge met een verhaal :ok_hand:t3:

1 like

Ik denk dus niet dat het een Buchwalder horloge is, maar een daadwerkelijke Britix watch co.

Ik heb niet kunnen vinden dat Britix een ebauche leverancier was. @lexaf heeft wel het uurwerk gedetermineerd als een Felsa (ebauche). Dan zou Britix de finisher kunnen zijn, maar het was ongewoon om dan de eigen naam zo zichtbaar op het uurwerk te zetten. Ik denk dat dit dus voor hun eigen lijn was. Wel is in het artikel van Maurits te vinden dat ze verschillende lijnen hadden, waarvan iig een aantal namen in Mikrolisk staan.

Een tweede is dat het beeld logo wat @Maurits gevonden heeft, er echt anders uitziet qua vorm en lettertype. De K bijvoorbeeld.


En dat maakt echt wel een verschil in de wereld van de patenten, beeldrechten en merknamen.

Ik heb gezocht op Refo.ch en bij patenten, maar helaas ook ik kan geen Ruko vinden in combinatie met Britix. Nog wel een ander horloge gevonden, mer Ruko op de wijzerplaat en Britix in de omschrijving voor het uurwerk.
https://www.instagram.com/antikasaatcim/p/CvqACPLrhUY/?img_index=1

Al mel al reuze interessant om te lezen :blush:

3 likes