tsja dat stenensap maken is waarschijnlijk voorbehouden aan gevorderden, en staat in deel 2…
De link heb ik trouwens ook op een horlogemakersforum geplaatst, en de file is binnen een dag al 90x gedownload! Blijkbaar een zeldzaam boekje.
Anyways, zoals beloofd hierbij wat plaatjes van het plaatsen van een lagersteentje met zo’n steenpersje, slachtoffer is een oude Lyon chrono met een Landeron 15,5 lijns kaliber:
Het 4e rad is direkt gelagerd in de brug en heeft heel veel speling, zowel radiaal (ruimte in 't gat) als axiaal (hoogte lucht), oorzaak zou slijtage kunnen zijn, maar misschien is er gewoon ooit 't 4e rad vervangen door een andere die niet precies gepast heeft.
De astapdiameter meten we op 0,35mm; dus we zoeken een Seitz steentje bij deze asmaat, en we vinden een 36/130, dus asgatmaat is 0,36mm en de uitwendige diameter is 1,30mm.
We pakken de Seitz stenenpers erbij:
De set bevat een houder voor de ruimers (rechtsbovenhoek, zit normaal gesproken onder in de bakelieten houder geschoven) een houder voor de persstempels.
De bakelieten houder bevat oa vlakke persstempels, concave persstempels en persstempels met een verende centerpunt, voor het gebruik zie deze afbeelding uit de brochure:
Verder zitten er natuurlijk ruimers in, met diverse maten, wij gebruiken een steentje met een buitenmaat van 130, dus de eindruimer die we gebruiken is 129 (0,01mm kleiner)
We verwijderen de hevel en persstempelhouder, plaatsen een aambeeld met boring onderin de pers, de diameter moet natuurlijk dusdanig klein zijn, dat we de brug vlak kunnen leggen; een ruimer plaatsen we in de houder en we kunnen het gat gaan opruimen, met de hand en voorzichtig (in dit geval beginnen we klein en gaan steeds groter tot de eindmaat):
Als we de 129 ruimer gehad hebben, is het gat op maat, en verzinken we het gat met een rolzenker:
Nu kunnen we het gekozen steentje plaatsen, hiervoor gebruik ik persstempel 125 met verende centerpunt in de stempelhouder, en druk de steen van boven in de brug, vooraf stellen we de microverstelling ruwweg ietsje hoger dan de gewenste hoogte in (op- en neer verdraaibaar, hoogteverschil is af te lezen in 0,005mm op de schaal):
Ik weet niet of dit gebruikelijk is, de brochure geeft aan dat de steen er van de onderkant ingedrukt wordt met een vlakke persstempel die wat groter is als de steen, zodat de steen precies vlak ligt met de onderkant van de brug.
Mijn werkwijze heeft het voordeel dat ik de steen in de brug druk tot de ingestelde hoogte (tegen de microverstelling aan), dan kunnen we de hoogte lucht “meten” door de brug en rad te monteren op de platine; de microverstelling dieper zetten en de steen meteen op de juiste hoogte drukken.
Is de hoogte lucht in orde, dan is deze reparatie voltooid, maar in dit geval mankeert er nog wat meer aan het uurwerk, dus: wordt vervolgd…
Groet,