Afgelopen week bracht een goede vriend een erg geliefd horloge mee, het liep niet goed. De amplitudes in alle standen lagen rond de 120° en overal was in meerdere of mindere mate sneeuw te zien. Geen foto genomen want ik ging er vanuit dat het juist maar de spiraal corrigeren was, echter toen we aan het demonteren waren, toch maar foto 's beginnen nemen want er was net iets meer aan de hand.
het gaat over deze, prentje na want ook van de voor geen foto
Na balans demontage zag ik bij het anker palletten die niet goed stonden, toen ook nog geen foto genomen pas toen de anker brug eraf was ben ik gaan fotograferen omdat ik daar ook zag dat de ankertap gesmeerd was om een of andere reden. Wss een poging alles toch nog te laten lopen terwijl dat echt niet ging.
Enige foto’s demontage
vies en vuil, dringend de kuismachine nodig 
alles in de pot
de fouten:
ankerpalletten, dit zijn foto s na correctie. het is de bedoeling dat beide palletten dezelfde ruimte innemen op de ankerradtand en dezelfde lege ruimte hebben tussen de ankerrad tand wanneer ze er niet op liggen. Het is net niet, maar goed de tiktak werkte helemaal naar behoren en ik heb besloten de ankerpalletten zo te laten staan
de pijltjes wijzen naar de afstanden die je in acht moet nemen en die gelijk moeten zijn
de veertonlager was erg uitgesleten
de pijltjes wijzen naar de ruimte als ik de veertonas naar links/rechts trok met de pincet. Dit is te veel om op te lossen met tikken: ofwel plaats je een nieuwe lager ofwel vervang je de brug. Gezien ik geen lager heb van die grootte, moet de brug vervangen worden
de centrale pignon voor de secondenwijzer is ingevreten door roest en vuil
de schroevendraaiers wijzen naar de bijgewerkte ingevreten veldjes. Niet 100% maar wel acceptabel voor terugplaatsing
Er zat ook nog een verkeerde veer in, is vervangen.
En nu pas is de balans / balansopstelling, i.e. de spiraal, regelsleutel en de balanstappen in die volgorde aan de beurt. Vooraleer je aan een balansopstelling gaat werken moeten alle andere fouten verderop in de mechaniek opgelost zijn. Het is zinloos aan een balans / balansopstelling te gaan werken als de mechaniek verderop niet 100% foutenvrij is. Ik zie hier regelmatig topics/vragen voorbij komen “wat kan ik doen aan de spiraal/balans” om dit regelbeeld beter te krijgen? Als eerste ga je na of elke andere fout weg is, ben je daar niet zeker van, dan blijf je van de balansopstelling AF
de spiraal was verwrongen
dan ga je als eerste alles terug richten in het vlakke en het ronde: er zat een opgaande winding bij de virole en geknikte windingen aan de buitenzijde en de laatste winding
na ontzettend veel correcties krijgen we dan dit
dan ga je kijken of de spiraal gecentreerd is op de brug: de virole moet centraal over de lager liggen en de buitenste winding moet op dat moment zonder wringen in de regelsleutel vallen. Ze was klaarblijkelijk niet gecentreerd
Eerst ga je ze centraal op de middellijn door de lager positioneren, dat doe je door de buitenste winding te corrigeren. Pas daarna ga je ze knal centraal op de lager leggen en dat doe je door de pitonblok te herpositioneren. Dus eerst op de middellijn positioneren en pas dan naar het centrale punt knal boven de lager manoeuvreren. Dit testen doe je met een vastgezete pitonblok, laat je hem los dan is dat geen referentie voor de ligging van de spiraal. Dus zet die schroef altijd vast als je de ligging van je spiraal wil controleren en dan krijgen we dit
OK nu is dat ding gericht en gecentraliseerd maar lopen doet ie nog niet goed, dat komt door de gekke uitsteeksels van de regelsleutelpinnetjes. Die zijn in alle richtingen verbogen, die uitsteekseltjes hadden kaarsrecht vlak moeten zijn
dit is wat het had moeten zijn, dat trekt er in de verste verte niet op denk ik dan
We hebben voor dit caliber geen wisselstukken, dus dan gaan we nadenken wat we kunnen doen om het probleem op te lossen. De problemen met dergelijke mismeesterde regelsleutelpinnetjes zijn lage amplitude en sneeuw op het regelbeeld vanwege slepen van de spiraal tegen de pinnetjes.
Ik kan maar 1 oplossing bedenken en dat is van deze regelsleutel een klassieke breguetspriaal regelsleutel maken. Dit doe je door de uitsteeksels te verwijderen, dat is geen evidente herstelling en het moet knal juist zijn.
eerste stap is het pinnetje met een klein fijn degussit steentje dunner maken door simpelweg erover te 'vijlen" met het steentje. Je doet dit omdat dit pinnetje te dik is om in 1 keer af te knippen, de weerslag van de knippincet zou het gedeelte dat moet blijven staan kunnen beschadigen. Pas als het dun genoeg is ga je knippen, je weet wel met die pincet waarvan velen beweren dat ze dient om de minuutpijp mee te verwijderen … daar dient ze dus niet voor, wel voor wat we hier nu gaan doen. Als je afgeknipt hebt ga je het overschietende gedeelte vlak en braamloos maken, ook met het degussitsteentje
pincet en steentje
1 pinnetje verwijderd
proces herhaald voor pinnetje 2 en dan alles vlak gemaakt en bramen verwijderd, het ziet er nu zo uit
dus de specifieke lemania regelsleutel werd een klassieke regelsleutel voor bregeutspiralen en dit is het eindresultaat op het machientje na het nog bewerken van de balanstappen (opronden/afvlakken)
Lijkt me dik in orde en nu kan ie terug naar de geliefde pols van Francois 
En dan misschien nu aan de allerallerlaatste technos beginnen, hoewel die kom je soms wel tegen op de rommelmarkt, dus miss toch niet de allerallerlaatste, de toekomst zal het uitwijzen 
Dit kan je niet meer corrigeren, ze waren in alle richtingen verbogen, doe je toch dat proberen recht te maken dan gaat het werkbare deel waartussen de spiraal zit compleet verprutst zijn als je aan de uitstekende buitendeeltjes gaat wrikken en wringen om die stukjes terug recht te krijgen, als ze al niet afbreken thv de bocht
Topwerk, niet zomaar te evenaren!