Verkoperen is simpelweg gedaan met zuur koper elektrolyt (in dit geval speciaal extra glans) kost iets van 18 euro voor een fles 250ml.
Je hebt enkel een stroomadaptertje (2-4,5Volt) nodig plus een anode (plaatje koper voor verkoperen, RVS voor vernikkelen/vergulden), amperage is belangrijk, hoeveelheid moet je uitrekenen per oppervlak, voor koper 30-35mA per cm2, dus een variabele weerstand is handig.
Potje bevatte vroeger Hak groenten, in dit geval rode kool met appeltjes, maar ik denk dat een potje van bladspinazie ook OK werkt, anode is rondgebogen in het potje met daarop de pluspool; blanke koperdraad om voorwerp in het potje te hangen aan de minpool.
Je zet de stroom aan, stelt de weerstand in en dompelt hetvoorwerp in de vloeistof, binnen een minuutje vormt zich een dun koperlaagje.
Proefplaatjes, eentje met koper, andere met nikkel:
Verkoperen, vernikkelen, verzilveren en vergulden is op deze manier behoorlijk simpel te doen, je moet wel een paar dingetjes in de gaten houden om te voorkomen dat er een zwarte laag ontstaat, maar daar kom je gauw achter met wat experimenteren…
Zeer nuttig. Ik heb het ook eens gedaan met een soortgelijke professionele opstelling, maar inderdaad met kopersulfaat en azijnzuur.
Kun je misschien vertellen waar ik het vloeistof wat jij gebruikt kan halen, en welke vloeistoffen nodig zijn bij het verzilveren, vernikkelen en vergulden? Ik geloof dat deze misschien wel verschillende zuurgraden moeten hebben?
ik zie dat het koper zuur II glans-elektrolyt per 250ml zelfs maar 10,20 kost! (is precies genoeg voor 1 potje Hak)
Nikkel, goud en zilver elektrolyt staan er ook tussen, let wel op dat je dus voor koper een puur-koper anode moet gebruiken, en voor goud/nikkel een roestvrijstalen anode.
Verzilveren werkt wel OK, maar het wordt erg gauw zwart, ik denk dat je het na opbrengen eigenlijk moet passiveren (zoutbad??), nikkel verkleurd ook, maar glanst beter, lijkt een beetje op gelig chroom.
Tip: de adapter die ik gebruik ziet er misschien knullig uit, maar ik heb ook een laboratorium-voeding gekocht met apart instelbare voltage en amperage, en dan blijkt dat je die niet onafhankelijk van elkaar kan instellen: werkt niet nauwkeurig genoeg en heb je alsnog de variabele weerstand nodig (ik gebruik een ouwe potmeter 150 Ohm): die simpele stroomadapter is dus prima voor kleine onderdelen!
Alle soorten elektrolyt zijn ook te gebruiken met de “tampon” galvaniseerset (ook te koop bij hobbyklok) en dat is weer handig bij grotere vlakken (bv kastbodem of zo), heb ik vaak gebruikt en werkt ook prima.
Edit: high-end uurwerkjes worden met trouwens Rhodium afgewerkt (heet dat Rhodineren?) dat elektrolyt is wel te koop bij speciaalzaken die je via een google kan vinden, maar zoals je zal zien is dat meer weggelegd voor de wat meer kapitaalkrachtige knutselaars…
De standaard ETA uurwerkjes zijn ook gewoon met nikkel afgewerkt.
Hallo Leekje,
deze horloges bouw ik uit onderdelen, kasten voor zo’n Unitas zijn makkelijk te krijgen, de meeste heb ik van Kemmner gekocht, maar op Ebay vind je ze ook redelijk veel, spotgoedkoop van Chinese makelij (Ebay-USA), soms Zwitsers (Ebay Duitsland), kwestie van even zoeken, zoek je iets specifieks?
Hallo Erik,
je zult iets specifieker moeten zijn, of even een fotootje/link erbij plaatsen, want oude zakhorloges zijn er vele, en die werden op allerlei verschillende manieren afgewerkt…
Groet,
Paul
Hoi Erik,
als ik zo naar de foto’s kijk, lijkt het wel of het gewoon blank messing is, dat verkleurt altijd zo.
Als er al wat op gezeten heeft, is het in de loop van jaren eraf gegaan.
Het zou origineel verguld geweest kunnen zijn, misschien “vuur-verguld” (goud/kwik oplossing, middels verhitting wordt kwik eruit gedampt; gebruikt tot halverwege de 19e eeuw, daarna wisten ze wel dat je er nogal dood van ging als je lang genoeg in de kwikdampen gezeten had)
of anders al elektrolytisch verguld, dus in een bad, precies zoals boven bij verkoperen beschreven, maar je gebruikt dan goud-elektrolyt (wel een beetje duur tegenwoordig) met een rvs-anode.
Ik heb dit zelf nog niet geprobeerd, wel vergulden met een “tampon”-kit die je bij hobbyklok kan aanschaffen, geeft nogal wisselende resultaten, niet zo handig voor kleine delen…
Bedankt voor de reactie. Het is volgens mij geen blank messing.
Het is toch een soort “laagje”. Zie onder;
Wellicht is het verguld maar dat lijkt me een dure optie, met name omdat veel van de uurwerken toen de tijd deze behandeling hebben.
Oorspronkelijk werd dit gedaan met een “pasta” bestaande uit zilverpoeder en iets chemisch, dat smeerden ze met een borsteltje op de bruggen en kloven, het zilverpoeder hecht zich korrelig aan het messing, het geheel werd daarna wel degelijk verguld.
Ergens op de website van Steffen Pahlow staat een fotoreportage hoe het gedaan wordt, maar ik kan die pagina nu even niet vinden (nogal onduidelijk opgezette website)
Ook in het boek "Praktisches Handbuch für Uhrmacher uit 1907 staat de procedure omschreven, aan het eind van de beschrijving staat echter dat deze behandeling nog maar heel zelden uitgevoerd wordt (in 1907 dus…) omdat de meeste uurwerkmakers het deel stralen of borstelen voor hetzelfde effekt…
er komt geen condensator aan te pas: koper-elektrolyt is de vloeistof waarin het koper is opgelost; in deze vloeistof (blauw spul in het potje op mijn foto) hang je het te verkoperen onderdeel en de anode.