Vraagje horlogetechniek

In mijn collectie heb ik diverse horloges, verschillend van quartz, handwinders en automaten. Ik begin me steeds meer te interesseren in de techniek erachter en langzamerhand leer ik via dit forum ook steeds meer.

Nu wilde ik een horloge (automaat) vanochtend opwinden en de tijd en datum instellen. Dit heb ik gedaan door eerst het horloge handmatig op te winden, vervolgens de tijd goed te zetten, zodat ik weet dat ik niet de datum op een verkeerde moment laat doordraaien. En vervolgens de datum goed te zetten.

Dan druk je de kroon in. En staat hij stil?! Pas bij een eerste beweging gaat hij vervolgens lopen. Is dit normaal? Zo niet, waar kan dit aan liggen? Bij sommige horloges is dit het geval en bij andere begint hij gewoon te lopen zodra de kroon dichtgedrukt wordt.

2 likes

Het is een anker gang. Er zijn verschillende fase als deze gang werkt en onder ander zijn er ā€œreposā€ toen niets, behalve de balans door zijn eigen gewicht, beweegt. Maar als de balans niet beweegt kan deze stap niet door. Dus een kleine beweging om te starten is genoeg, en dan is de beweging door de kracht van de veer onderhoudt. :slight_smile: .
BD

3 likes

Bedankt voor de snelle reactie. Ik ga mij er eens verder in verdiepen :slight_smile:

Ik zie nu pas dit berichtje zo dat ik nu een antwoord kan geven op de vraagstelling.
Begrijp ik eruit dat je wilt weten waarom een uurwerk stil valt bij het stellen van de wijzers resp. uittrekken van de opwind as? Welnu, bij veel merken wordt dit expres veroorzaakt. Op het moment dat de as wordt uitgetrokken beweegt er een flinterdun plaatje mee, die door het uittrekken wordt geactiveerd, er zit dan een uitsparing in de as waar het plaatje aan een kant ertussen ligt. De andere kant wordt dan tegen het balanswiel geschoven en de balans staat stil. Waarom is dat gedaan, er is immers weer een onderdeel dat op de een of andere manier beweegt en je zou dan zeggen is dat nu echt nodig. Een begrijpelijke reden is als volgt, als iemand zijn of haar horloge exact gelijk wil laten lopen met een ander uurwerk, dan kan je dus de secondewijzer laten stoppen en vervolgens weer laten functioneren op het moment als je de as weer indrukt. Dit werd met name in de oorlog gebruikt door vliegeniers die hun horloge exact gelijk moest laten lopen met de waarnemer die de bommen moest lossen, vlak voor het lossen kreeg hij dan een sein van de vliegenier dat hij de luiken alvast moest openmaken, i.v.m. de berekening van wind-resp. vliegsnelheid en hoogte moest de waarnemer op de juiste berekende tijd de bommen lossen. Als er een verschil van 1 of 2 seconden tussen de berekening van loslaten en het werkelijke loslaten zit kan de bom zelfs een tiental meters van het doel terecht komen. Ziedaar, en dit is dan een antwoord op de vraag waarom sommige fabrikanten deze functie hebben bedacht en toegepast. Het uurwerk stopt op het moment van het uittrekken van de opwind as. Een saillant detail is dat de Nederlandse marine luchtvaartdienst bij aanvang van de tweede wereldoorlog in Indonesiƫ het merk Mido voorschreef voor het vliegend personeel, met name bij de Catalina vliegboten. .

1 like

Ik denk niet dat het een ā€œhacking secondā€ was met zo een gedrag. Als je de kroon terug duwt moet hij lopen. :slight_smile:

1 like

Hoi,
je horloge tikt niet recht. Dit betekent dat in ruststand je plateausteen niet netjes in de gaffel van je anker staat. Het uurwerk zal hierdoor niet vanzelf starten als je het opwind maar pas als je er een draai aan geeft zodat de balans in beweging komt.

Hoop dat dit wat duidelijker is. Heeft absoluut niets met een seconde stop te maken, want dan moet je horloge weer beginnen te lopen als je je kroon indrukt.

Is een kwestie van afregelen.

2 likes

Het horloge zelf loopt wel goed. Maar ā€˜startā€™ niet meteen als je tijd/datum ingesteld hebt en kroon weer ingedrukt hebt. Dit kan dus geen kwaad als ik het uit je verhaal op maak?

Kan niet echt kwaad maar is natuurlijk niet zoals het hoort :wink:

Het is vaak meer een signaal dat het horloge een servicebeurt nodig heeft.

1 like