Zakhorloge gevonden, iets waardevols?

Vintage Horlogeforum
1

Beste mede uurwerkfans,
Eerst en vooral mezelf vlug even voorstellen:
Ik ben matthias, en ben sinds een tijdje wel gefascineerd door uurwerken, maar ben nog jong, dus het budget is beperkt.

Mijn grootvader is een tijdje geleden overleden, en nu heb ik bij de spullen die voor de vuilbak waren een oud zakhorloge gevonden. Het lijkt me vrij oud, en is in niet zo’n zeer goede staat. Er zit geen glas meer in, en de wijzerplaat is in een slechte staat (2 gaten in).

Het materiaal langs de buitenkant lijkt nog vrij proper, ik zie geen scharen, wel groene vlekken.

Op de achterkant staat een afbeelding, met er EP of iets dergelijks gegraveerd.

De achterkant kan open, langs de binnenzijde van het deksel staat “1937”(mogelijk aankoopsdatum?), lijkt me precies zelf gedaan, “switzerland”, niet zelf gedaan, “43” en “9691” wat ook niet zelf gedaan is.

Op het deksel langs de binnenzijde staat niets, maar blijkbaar kon dit ook vrij vlot open, en daar zit dus het uurwerk zelf. Op dit deksel staat langs de binnenkant terug de 43 en 9691, en weer iets dat er zelf in gedaan is, maar hiervoor heb ik een vergrootglas nodig.
Na even zoeken denk ik dat er dit staat:
Bovenste: “1” of “z” en “H 3”, de h kan ook iets totaal anders zijn
Middelste:1575of 1535
Onderste:1536

Op het uurwerk zelf staat volgens mij “Avance retard”

Ik heb trouwens geen idee of het nog werkt, ik vermoed dat ik iets ontbreek om het op de winden, want er zitten 2 gaatjes in waar wel iets om op te winden zou op kunnen passen. Verder ontbreekt er ook een secondenwijzer onderaan aan de 6.
Mijn vraag is dus of dit iets waard zou kunnen zijn?

Natuurlijk zegt dit niets zonder foto’s, verder kan ik nog extra specifiekere foto’s maken moest dit nodig zijn.

2

Die avance en retard wilt blijkbaar weinig zeggen, is gewoon om de snelheid van iets voor mij onbekends te regelen.

3

Ik heb eens gedraaid aan 1 van die vierkantjes waar waarschijnlijk zo’n sleutel op moet om op te winden, en er kwam nog beweging in, alleen niet lang (enkele seconden, maar had ook niet ver gedraaid), en het blijkt dat de minutenwijzer ontbreekt.

4

Dat de balans los in het uurwerk ligt zal ook niet helpen denk ik.

Ik ben bang dat eventuele reparatiekosten de (geldelijke) waarde van het horloge ver zullen overstijgen.

De twee gaatjes zijn inderdaad voor het opwinden en het gelijkzetten van het horloge. De minutenwijzer lijkt nog gewoon aanwezig te zijn? De secondewijzer mist wel.

5

Ach, als het niets waard is, heb ik iets dat ik zelf kan openmaken en uit elkaar halen.

6

Hallo Matt,

Zelf zou ik niet zo snel een horloge met emotionele waarde als eerste oefenhorloge gebruiken.

Dit is toch het horloge geweest van je opa, en daar is er geen tweede van. Het heeft geen hoge marktwaarde. Zelf zou ik hiervoor maximaal 5 euro geven. Maar voor mij is het niet het horloge van mijn opa geweest. Ook al heb je er nu niet veel emotionele waard erbij, dat komt later misschien wel.

Ik zou zeggen, leg het aan de kant en begin met goedkope horloges zonder (emotionele) waarde.

Het komt hele vaak voor dat mensen een zakhorloge een servicebeurt laten geven waarbij de beurt 5 keer zoveel waard is als het klokje. Puur omdat het horloge voor hen emotionele waarde heeft.

Houdt er rekening mee dat de eerste horloges die je als oefenobjecten gebruiken, nooit opnieuw zullen lopen, of door jou weer zullen gaan lopen.

Zelf ben ik ook nog niet zo lang met horlogemaken bezig. De eerste horloges ie ik uit elkaar haalde zijn nooit opnieuw gaan lopen. Dit waren geen waardevolle horloges, maar klokjes van hooguit een paar euro.

Ik zou beginnen te oefenen op horloges die je bij bijvoorbeeld de kringloopwinkel koopt.

Ik zal je morgen wat meer informatie geven over het horloge in kwestie.

Gr. Koen

7

Wat k nog vergeten was om te zeggen, is dat goed gereedschap ook een pre is. Met enkele kleine schroevendraaiers kwam ik zelf een eind, maar nu ik voor ongeveer 100 euro een gereedschap heb aangeschaft, gaat het veel beter.

Denk maar aan schroevendraaiers in alle maten, vele soorten pincetten, uurwerkhouders, bakjes om onderdelen in te doen(ik gebruik transparante opbergdoosjes voor schroeven enzo uit de bouwmarkt), oliën, oliegevers, wijzerafnemers.

En dan nog niet te spreken over mijn erg hoge bureautje, waar ik aan werk. Het is zo hoog dat de hoogte van het blad iets lager is dan mijn schouders als ik op een stoel zit. Als ik aan een normale tafel werktje, kreeg ik heel gauw last van mijn rug en nek van het voorover buigen(ondanks dat ik ook nog maar 16jaar ben). Nu kunnen mijn armen op het bureau rusten, wat het erg prettig werken maakt.

Als je in de buurt van Tilburg zou wonen zou ik zeggen, kom een keer langs. Niet dat ik er erg veel verstand van heb, maar ik heb al best wat uurwerken onder handen gehad. Ik kan niet beloven dat ik er iets mee kan, maar het is niet mijn eerste horloge.

Maar wat je zei over de balans. Zit deze los in het uurwerk. Als je voorzichtig met een prikkertje op de zijkant drukte, wiebelt ie dan. Zo ja, dan is de balansas waarschijnlijk gebroken, dit kan jij (en ik zelf ook) niet repareren.

Ik vind het in ieder geval leuk dat er nog meer leeftijdgenoten geïnteresseerd zijn in oude uurwerken. Ik heb op de vorige rikketik een zakhorloge gekocht. Ik vond het een erg mooi horloge, ondanks de gebruikte en niet al te goede staat. Het was een zakhorloge met een mooie gegraveerde hunter case(kast met deksel voor wijzerplaat) en een wijzerplaat met kleurige versieringen, en goudkleurige wijzers welke zoals jouw horloge die heeft. Het liep niet goed, dus het was eigenlijk een flinke gok. Dit horloge heb ik schoongemaakt, geolied en afgesteld, en dit zakhorloge draag ik als ik een overhemd draag Ik krijg op school vaak de vraag, “zit er ook een horloge aan die ketting”. Het zijn leuke gespreksstarters.

Ik vind het zelf erg veel voldoening geven om een horloge te dragen waar ik zelf aan heb “gewerkt”.

Gr. Koen

p.s. op de rikketik in houten kun je voor erg weinig soms erg leuke horloges vinden om op te oefenen. Maar ook de contacten met liefhebbers maken het een leuk dagje.

8

Oké bedankt
Ivm de emotionele waarde, kan je mss wel gelijk hebben, niet echt voor mezelf maar wel voor men eigen vader. Het horloge was blijkbaar van m’n overgrootvader, en zal al hele lange tijd stuk zijn, want m’n grootvader heeft het nooit gebruikt

9

Materiaal aankopen zal nog niet voor direct zijn. Het zou het 1e uurwerk zijn dat ik open maak, en heb net al wat geïnvesteerd in een horloge, dus de centjes zijn even op.

10

Het zakhorloge is een Japy Freres Beaucourt uit ongeveer 1880.
Het is gemaakt in Frankrijk en ze maakten ook klokken, barometers enz.
Beaucourt is het plaatsje waar ze gehuisvest waren.
Zo te zien is inderdaad de balansas defect.
Gebruik Google maar eens, je komt dit zakhorloge vaak tegen.

11

@ Koen
Ivm dat materiaal, ik was toevallig even aan het rondkijken op plaatsen zoals de koopjeskrant, daar verkopen blijkbaar wel meerdere mensen schroevendraaiersets voor enkele euro’s, zijn er specifieke zaken waar je op moet letten? (bv al dan niet magnetisch, bepaalde goede merken, …)

12

Zelf heb ik op de rikketik een schroevendraaiers gekocht. Daarvoor gebruikte ik schroevendraaiers uit de bouwmarkt in de maten 1,0 mm en 1,5 mm. Voor zakhorloges kom je een heel eind met deze maten. Maar bij polshorloges heb je echt kleinere nodig.

Ik de goedkope setjes bij bouwmarkten zitten vaak de maten van 1 mm tot 3 mm. Geen 0.8, 0.6 en 0.5. Deze zitten wel in setjes die je vaak voor twee tientjes kunt kopen op bijv de rikketik. het is geen geweldige kwaliteit, maar beter dan de setjes van een paar euro uit de bouwmarkt, welke eigenlijk niet geschikt zijn.

Binnen enkele dagen was het stiften van de 0,5 mm schroevendraaier gebroken. nu heb ik bij de klokken en horloge makersgroothandel stiftjes van 0,5 mm van bergeon gekocht. Deze zijn een stuk duurzamer, en als de huidige breekt, heb ik er nog 2.

En niet magnetische schroevendraaiers kunnen voor zover ik weet ook weer magnetisch worden. En magnetische schroevendraaiers zijn erg vervelend. Je zult dan een demagnetiseerapparaat nodig hebben , maar dez eheb ik zelf ook niet, dus zal ik het met soms licht magnetische schroevendraaiers moeten doen.

Succes, en heb je vragen, stel ze gerust.
Alleen heb ik het soms erg druk met school(eindexamen over 10 weken), dus reageer ik soms niet meteen.

Gr. Koen

13

Nog 1 vraagje dan, waar heb jij geleerd hoe een uurwerk te herstellen/uit elkaar halen, …
Gewoon door te proberen? Een boek er over gelezen? Van internet? Dit forum?

14

Hallo Matt,

Het eerste heb ik geleerd van dit topic op het forum.
http://www.horlogeforum.nl/read.php?8,77932

Neem dit eens goed door, of hou het naast je als je je eerste horloge uit elkaar haalt. Er staan dingen die je anders vergeet, of verkeerd doet. Zoals het aflaten van de veer. Dit was ik de eerste keer vergeten, en dat vergeet je dan nooit meer… bijvoorbeeld het veertje van het rateltje bij het palrad.

Maar het meeste heb ik geleerd door gewoon goedkope uurwerkjes uit de kringloopwinkel of van rommelmarkten uit elkaar te halen en weer in elkaar te zetten.

In sommige dingen krijg je wat meer handigheid door het gewoon te DOEN. Zoals het verwijderen en weer aanbrengen van kleine veertjes. Een foutje en je vind ze nooit meer terug. Later krijg je hier meer handigheid in.

Een boek over horlogemaker heb ik eigenlijk nog nooit in mijn handen gehad. Ik moet wel zeggen dat ik een vrij groot technisch inzicht heb, en vroeger erg veel met k’nex heb gespeeld. Klinkt kinderachtig, maar je krijgt er wel wat technisch inzicht van.
Ik snap dus hoe de dingen die ik in mijn handen heb werken.

Ui elkaar halen is een, maar weer in elkaar zetten is twee. Mensen vragen vaak zat aan mij als ik ze een bakje onderdelen laat zien: " hoe krijg je het weer in elkaar". De eerste keren is het lastig. maar eigenlijk is ieder onderdeeltje uniek, en ieder onderdeeltje heeft zijn eigen functie. Dus ik weet van elk onderdeeltje precies wat het doet en waar het hoort. Dit leer je ook gaandeweg. ik zou in het begin elk onderdeeltje en de bijbehorende schroeven bij elkaar houden. Dit doe ik zelf ook nog steeds, en het voorkomt dat je later de juiste schroef weer met zoeken. Of als je een verkeerde schroef pakt, kan ie aan de andere kant uitsteken.

Nog een tip!!! Heb geduld. Het kan verschrikkelijk frustrerend zijn als het niet, lukt, of als er een onderdeeltje wegspringt. De eerste uurwerken gaan misschien nooit meer opnieuw lopen. Bij mij ging het derde of vierde uurwerk pas weer lopen. Heb geduld, en na een aantal mislukkingen zal er zeker succes volgen. De eerste keer dat een horloge begint te lopen nadat je het weer in elkaar hebt gezet. is geweldig, en eigenlijk ook de kick van de hele hobby.

Owja, ik doe nu alleen nog maar uitwerken uit elkaar halen, schoonmaken in wasbenzine, oliën en weer in elkaar zetten. ik heb wel eens een veer vervangen, maar verder geen geslaagde reparaties uitgevoerd. Het echte repareren van uurwerken, kan ik nog lang niet. (bijv een gebroken balansas zoals jouw horloge die waarschijnlijk heeft vervangen)misschien iets voor later.

Succes ermee, en domme vragen bestaan niet!!! Stel overige vragen gerust!!!

Gr. Koen

15

Is inderdaad goed uitgelegd, maar begreep hiermee wel nog niet wat elk deeltje doet, ik heb dan maar een filmpje gezocht:


Is oud, maar duidelijk + te lange intro