het zakhorloge waaraan ik een eerder topic heb besteed (imperial zakhorloge).
Ik kocht het op de laatste rikketik.
Het horloge betreft een zakhorloge van imperial (buren watch co). Het is een savonnette zakhorloge met versierde wijzerplaat. Het uurwerk is denk ik een zeven-juweels uuwerkje.
Ik heb het horloge schoongemaakt, omdat het niet meer liep. Na schoonmaken en oliën liep het weer vrolijk, maar het loopt verre van op tijd.
In een paar uur wijkt het horloge soms wel 5 minuten af.
Waar zou dit aan kunnen liggen???
Zou ik de complete balans nog eens moeten schoonmaken in wasbenzine en deze weer moeten oliën, om uit te sluiten dat er windingen van de spiraalveer verkleefd zitten?
Ik heb het “kompas”/afstelpijl van balans al zo staan dat het werkje zo langzaam mogelijk loopt.
Kan iemand mij vertellen wat de mogelijke oorzaken van een uurwerk dat veel te snel loopt?
ik was nog vergeten te melden dat ik het anker(tapgaten+paletstenen) ook geolied heb. Ik hoor hierover (tapgaten oliën) verschillende dingen. De ene zegt dat hierdoor de impuls verstoord wordt, en de andere oliëd het wel gewoon, om slijtage aan de ankertappen te voorkomen.
Los van eventueel aanwezige problemen in het uurwerk zelf wordt zo’n grote afwijking bijna altijd door een te korte dan wel verkleefde spiraal of een te lichte balans veroorzaakt. Een verkleving of de aanwezigheid van magnetisme is goed zichtbaar, maar het zou ook kunnen zijn dat dit uiterst kwetsbare onderdeel ooit is ingekort. Schoonmaken en opnieuw smeren is hier zeker niet de oplossing.
Kijk ook eens goed naar de balans. Wanneer die schroeven heeft en niet voor temperatuur compenseert (de band is dan één geheel en niet door twee zaagsneden onderbroken) dan zouden alle schroefgaten met massaschroeven bezet moeten zijn. Is dit laatste niet het geval of is de spiraal te kort, dan vrees ik dat dit echt een klus voor een horlogemaker wordt. Voor een dergelijke precisiewerkje zijn – naast de nodige kennis en ervaring natuurlijk – o.a. passende massaschroeven, een balanswaag, een demagnetiseerapparaat en specifiek gereedschap onmisbaar.
Succes en met vriendelijke groet,
Robbert
P.S. Ik zag je opmerking over het smeren van de ankertappen net te laat en daar zie je inderdaad wat discussie ontstaan. Ankertappen nooit smeren in polshorlogewerken; in grotere zakhorloges mag eventueel microscopisch weinig (en dat met nadruk en letterlijk!), uiterst dunne olie op de tappen zelf worden aangebracht. De ankerstenen worden gesmeerd met een speciale, vettige en kleverige synthetische olie (Moebius 941) of, vooral bij sneltikkers, met een dito vet (Moebius 9415).
bedankt voor je reactie.
Je hebt me al meerdere keren uitstekend verder geholpen, en iedere keer leer ik weer erg veel van je reacties.
Ik heb eens goed naar de balans gekeken. Het is er een zonder temperatuurcompensatie. Er zijn géén lege schroefgaten meer op de balans.
Ik zal in ieder geval de balans nog eens schoonmaken en oliën, en kijken of het beter gaat.
Kan het wel oliën van de ankertappen via de tapgaten het te snel lopen van een horloge veroorzaken?
Ik kan wel vertellen dat ik het hele horloge geoliëd het met moebuis 8000/4, dus ook de ankertappen en palletstenen. Ik heb om te beginnen één soort olie gekocht, later zal ik met meerdere soort olie gaan werken. Het zal dus niet “perfect” geoliëd zijn.
Wel heb ik het volgende vastgesteld. De spiraalveer is er een die is vastgezet met een klein “wigje”. Er steekt een stukje uit tot net bij de rand met tanden van het centraalrad. Dus het lijkt alof het uitsteeksel veel te lang is. Ik weet niet of er een volledige winding kan worden gemaakt uit het uitsteeksel.
Ik wete ook niet of er veel uit hoort te steken van de spiraalveer, na het wigje.
Ik heb het horloge gekocht van iemand die het motto handteerde: zolang het loopt hoef je niets schoon te maken of uit elkaar te halen. Een nachtje op de verwarming leggen in genoeg." Hij zal er dus niet aan gewerkt hebben, want hij had een paar honderd zakhorloges liggen.
Ik ga er vooralsnog vanuit dat er niet geklooid is aan het horlogre, met name aan de balans niet. ik ga er dus nog vanuit dat de “juiste instellingen” nog aanwezig zijn om het horloge op tijd te laten lopen, behave dat ik de wijzer heb verplaatst.
Ik hoop dat je me weer iets verder kunt helpen, aan de hand van de bovenstaande informatie.
Nee, niet perfect, want met een enkele soortolie red je het zeker niet! Moebius 8000 is niet synthetisch, veroudert vrij snel en is veel te dik voor de balanstappen; hiervoor, voor het seconderad, ankerrad en eventueel ook voor de ankertappen moet je Synt-A-Lube 9010 gebruiken. Voor het derderad is de dikkere versie 9020 geschikt, maar voor het centrumrad is 8000 weer te dun en is een hogedruk-olie zoals Microgliss D5 of Synt-HP 1300 de juiste keuze. Die laatste oliesoort ook voor de veertonas gebruiken. En die speciale olie voor de ankerstenen is er niet voor niets!
Eigenlijk is het oliën van ankertappen (niet de tapgaten, want dan gebruik je ongecontroleerd veel te veel!) uit den boze, zeker in kleine calibers. Het smeren veroorzaakt geen vertraging of versnelling, maar beïnvloedt wel degelijk de krachtoverdracht aan de balans. Dit qua uitwerking onvoorspelbare probleem wordt groter wanneer de olie veroudert.
Dat wigje heet een conische stift en is heel gebruikelijk. Wanneer die nutteloze ‘staart’ te lang is, dan heb je inderdaad beet: zo heeft men dus ooit de spiraal ingekort, maar vraag me niet waarom. Een en ander is uiteraard te herstellen, maar pas op je niets per ongeluk verbuigt of afbreekt! Bovendien zal die spiraal verder afgewerkt moeten worden en dat klusje is absoluut niets voor niet-vakmensen zonder het juiste gereedschap! Hoezo niets aan geklooid? Voor mij is het zo wel duidelijk!
Ik zou me het volgende kunnen voorstellen :S
In het verleden is met de tijd het klokje steeds meer gaan achterlopen .
I.p.v servicen heeft men waarschijnlijk de balansveer steeds korter gemaakt om het werkje sneller te laten lopen .
Na het gedane werk door jou gaat minder energie verloren in het raderwerk , waardoor het werkje dus nu te snel loopt :S
De balansveer zal dus waarschijnlijk terug naar “af” moeten .
Blijft natuurlijk de vraag of het werkje straks wel “recht” tikt .
M.a.w zoek iemand zoals “Precisieman” al eerder aangegeven heeft die je wil helpen bij het afstellen cq controleren van e.e.a met het geschikte gereedschap en vakkennis .
Nu blijft het gissen wat missen betekend
Ik heb de stoute schoenen aangetrokken en de volgende werkzaamheden verricht aan het horloge:
conische stift verwijderd, balans en spiraalveer verwijderd van balanskloof, spiraalveer met pincetten iets verbogen om de vorm weer netjes te maken(het uitsteeksel was wat vervormd).
Vervolgens de spiraalveer van de balans verwijderd, deze een kwartslag gedraaid ten opzichte van de balans, en de spiraalveer weer bevestigd/“aangeduwd”(lichtjes met pincet).
Vervolgens de balans en spiraalveer weer bevestigd en met conisch stift weer vastgemaakt.
Het horloge is weer rechttikkend en het loopt redelijk op tijd, met een afwijking van ongeveer een a twee minuten per dag.(te snel)
Het wijzertje op het kompas staat wel helemaal naar rechts, omdat ie met de wijzertje in het midden nog wat te snel liep. Misschien verhelp ik dit later nog een keer, maar dan moet ik weer alle bovenstaande handelingen uitvoeren. Ik heb daar nu niet zo’m zin in, en er geen tijd voor, dus bewaar ik dit voor later.
