Aantal jewels in horloge, wat zegt het en wat zijn de risico's?

Ik heb een technische vraag die ongetwijfeld eerder is gesteld. Heb gezocht in het archief maar vond weinig, wel een link naar een topic uit 2008, maar die link werkt niet meer.

Mijn vraag gaat over het aantal jewels in een horloge, en wat de relevantie daarvan is. Ik heb een horloge op het oog met “59 jewels”. Klinkt leuk, zeker vergeleken met mijn SARB035 met 26 jewels, maar ik heb geen idee wat het nut van die jewels is. Meest concrete vraag die ik momenteel heb: is een horloge met veel jewels kwetsbaarder dan eentje met minder jewels, d.w.z. gaat het eerder stuk of is reparatie kostbaarder?

4 likes

Wat is veel?

Maar sowieso nee, jewels zijn synthetische robijntjes die als lagersteentjes functioneren en die maken een horloge niet kwetsbaarder.

Het wordt/werd weleens gezien als kwaliteitsaanduiding…. zo zijn er horloges met loze jewels waar geen asjes in draaien!

Nee

5 likes

De jewels zijn synthetische robijntjes die gebruikt worden als lagersteentjes.

Doorsnee automatische horloges hebben er zo’n 20 tot 30.

59 jewels lijken me vooral marketingspeak, tenzij het uurwerkje voorzien is van heel veel complicaties.

@BG1 was net iets sneller.

3 likes

Wel, hier een kort antwoord.

Met een jewel wordt een lagersteen een deksteen een paletsteen en een plateau-steen bedoeld.

Een lagersteen is nodig om de slijtage tot het minimum te beperken van de asjes van de tandwielen die erin draaien.

Een deksteen is om de balans as te dragen op de tapeinde om zodoende het roteren te bevorderen en tegelijkertijd de hoogtelucht te bepalen.

Resulterend het benodigde aantal lagerstenen is het aantal tandwielen die gelagerd dienen te worden maal 2 en twee stuks voor de balans.

Dan twee dekstenen voor de balans

Vervolgens 2 paletstenen en 2 lagerstenen voor het anker.

En een steen voor op het plateau.

Wat er dan nodig is bij een gewoon horloge zonder complicaties;

3 tandwielen heeft 6 lagerstenen

De balans heeft 2 lagerstenen en 2 dekstenen.

Ontsnapping wiel heeft 2 lagerstenen.

Het anker heeft 2 lagerstenen en 2 paletstenen.

En 1 steen voor op het plateau.

Bij elkaar opgeteld komen we aan 17 stuks lagerstenen, dekstenen, palet stenen en 1 plateau steen.

Bij een aantal manufacturen die een hogere kwaliteit uurwerken maken wordt vaak nog wel 2 stenen gebruikt om de centrum as te lageren.

Dus theoretisch zijn er dus niet meer stenen nodig dan 17 stuks voor een normaal standaard horloge zonder complicaties.

Als ik dan hoor dat er meer dan 50 stenen in een uurwerk zitten, dan vraag ik mij af waar die stenen dan wel zitten.

In mijn optiek is het zeker niet nodig om bij een standaard uurwerk meer stenen te gebruiken.

Behalve bij uurwerken met complicaties zoals chronografen, en met dag, datum, zon en maanstand en andere eventuele grappen.

Ik heb ooit eens in een topic iets meer informatie gegeven over lagerstenen zoals waarvan ze zijn gemaakt, hardheid en dat soort dingen.
dixi

44 likes

Ik vergeet nog te vermelden dat een reparatie van een lagersteen toch wel kosten met zich meebrengt.
De lagerstenen zijn de laatste jaren enorm in prijs omhoog gegaan.
Dan zijn er niet veel horlogemakers meer die nog een lagersteen gaat vervangen, dat kan zijn niet de juiste gereedschap en geen stenen in voorraad. Maar ook dat de nieuwe lichting horlogemakers dat volgens mij niet meer leren.
Overigens zijn momenteel lagerstenen moeilijk te verkrijgen.
Wat ook belangrijk is en wordt vergeten dat het uurwerk moet worden gedemonteerd om de lagersteen te vervangen.
Een ander belangrijk ding is dat er best eens schilfers of gruis van de kapotte steen in het uurwerk is beland, dus een volledige schoonmaak resp. service beurt moet worden gedaan. Dat alleen al is een kostenpost.
Dus resulterend, ja dat kan dus best oplopen en een kostbare grap worden.

13 likes

Zie hier het horloge met de 59 stenen: https://farer.com/products/jackson

1 like

Die Farer heeft een module voor de chronograaf. Dat verklaart het hoge aantal stenen. Maakt dat het beter? Nee, IMHO.

2 likes

Zal met constructie technieken te maken hebben?
Seiko deet het eind jaren zestig met 23 of minder stenen. Voor een automatische chronograaf, met dag/datum enz.

Er waren in de jaren 60 horloges met 40 + jewels, die voor het merendeel niet functioneel waren. Onzin en marketing dus.

Bij modules zie je ze ook vaak, om frictie te reduceren.
Ik vind het veelal niet de fijnste oplossing.

5 likes

Dubois Dépraz is een gerenommerd bedrijf.
Ik weet dat hun chrono module dat in de Omega Speedmaster reduced automaat gebruikt werd bij zeer veel horlogemakers erg onbemind was om het vriendelijk te zeggen.
Of in dit horloge hetzekfde zit kan ik niet zeggen.

1 like

Lekker leesvoer dit!

2 likes

Weinig uurwerkmakers die de Dubois Dépraz modules durven of kunnen servicen. Meestal worden ze gewoon ingeruild en omgewisseld voor een 'nieuwe" gerecycleerde module.

2 likes

Hier heb je een van de beste horloges ever ooit want 100 juwels
image
Dat daar 83 ter decoratie zijn zullen we door de vingers zien :grin:

23 likes

Een aantal zitten in de rotor om eventueel aanraak frictie te reduceren.

2 likes

Dank voor het stellen van de vraag!
En super bedankt voor allen met de leerzame antwoorden!

1 like

Kijk, en daar leer ik nu echt iets. Ben wel A-technisch, maar de theorie vind ik bere interessant. Zo ook een leuk/leerzaam antwoord gekregen van @Climholland over het servicen van een horloge, niet dat ik er ooit aan zou beginnen, ben immers een sloper. Wellicht een aanvullende vraag, wanneer is men begonnen met de overstap van echte robijntjes naar de synthetische robijntjes en zijn de laats genoemde net zo sterk als de echte robijntjes?

2 likes

De overstap is begonnen toen het produceren van synthetische robijn/ korund goedkoper werd dan de echte robijnen en in synthetische robijn zit geen vervuiling wat in echte robijn wel kan zitten.
Ze zijn dus door het ontbreken van insluitsels sterker.

Ps. Korund is het basis materiaal, saffier en robijn hebben dezelfde basis alleen een andere kleur.
Een saffier glas is dus eigenlijk een korund glas😀

Hoop dat je vraag is beantwoord.

Groeten Jeroen

8 likes

IWC cal 52610 perpetual calendar heeft 54 stenen

6 likes

Zeker weten, en je weet het he, aldoende wordt men wijzer :+1:

1 like

Hoi vinvat, goed uitgelegd maar zijn die andere stenen buiten een lagersteen ook van synthetische robijntjes, wat ik begreep is dat de basis dus Korund is?

1 like