Vond het er nog redelijk glad uit zien, maar idd alles behalve optimaal. Het eindsteentje had ook een barstje. Dus in zn bijna 100 jarige bestaan toch een keer een tik gehad.
2 likes
Oh, ik las de foto verkeerd. Ik dacht dag de foto aangaf zoals je de veer gemonteerd hebt.
Maar dat zag ik fout!
Goed gedaan.
1 like
Eerst veel geoefend met niet werkende, half werkende en werkende uurwerkjes van diverse merken.
Daarnaast had ik wat meer moed omdat ik een reserve uurwerk had. dacht ik
Ook dat was een leerproces… dit uurwerk bestaat blijkbaar in een oude (opwindstift in 2 delen) en “nieuwe” variant waardoor er veel minder uitwisselbaar is.
6 likes
Je hebt het serieus aangepakt na de clinic, geweldig!
Ik ben niet verder gekomen dan eerst het oefenuurwerk nog 10x uit- en in elkaar te zetten en daarna hetzelfde met kleinere uurwerken.
Blijf ons aub op de hoogte houden van je vorderingen en met name de hindernissen, erg leuk om te lezen!
Voornemen voor 2022: Die Elma en smeerset moet er een keer komen
3 likes
Ben benieuwd wat jouw volgende stap is.
Zo’n Elma (of ander merk) is heel fijn! Ik had geluk om deze via via kado te krijgen.
Mijn vader is ook nog enthousiast aan het sleutelen (mijn sloopuurwerken zijn er niet op vooruit gegaan 
). En die heeft de volgende leerpunten vanuit de Elma:
- te hard laten draaien heeft als risico dat de balansveer vervormt
- kleine veertjes kunnen door het mandgaas gaan hangen (oplossing, horlogeglaasje er op)
1 like
De kortere schroef is nodig om de werking van de tirette niet te blokkeren.
Als de schroef te lang is, dan is de kans groot dat de schroef tegen de titrette komt of in het andere geval tegen de hebel. Dan zit alles dus vast. Soms zit er ook aan een kant een kortere schroef in de brug over het centrum rad, en wel op de plaats waar de veertrommel onder zit, een te lange schroef zal tegen de veertrommel aan komen en de zaak vastzetten.
Als de veer niet goed past, is het handig om het als volgt passend te maken, doe de arbor in de pin-vice en wikkel de veer eromheen, met een kleine tang met platte bek de veer aandrukken en iets rond draaien. Ook kan een tang met ronde bek worden gebruikt, draai de veer rond een punt van de tang en zorg ervoor dan de ronding iets kleiner is dan de diameter van de arbor. Dan de veer in de trommel positioneren en als laatste en arbor erin drukken. Deksel sluiten en de veer is geplaatst.
Dat dit schroefje tussen de brug en platine zit is om te voorkomen dat het door te ver uitdraaien eruit valt, tevens om de tirette gemakkelijker terug te monteren als het is losgekomen.
Deze “jewels” zijn lagersteentjes en als daar een barst inzit, dan moeten ze zo snel mogelijk worden vervangen. Zoals @lassale al aangaf, een barst werkt in feite als een beitel op de as. De hardheid van de steen is vele malen harder dan een balans as. In een eerder topic in mei 2021, heb ik iets geschreven over lagersteentjes op een vraag over schoonmaken van lagersteentjes. Lees het eens door. Tips voor eigen onderhoud
Als het eindsteentje ofwel deksteen ook is gebarsten, dan moet ook die worden vervangen, de barst kan als beitel werken op de top van de tap en die beschadigen, mogelijk door het beitel effect de tap inkorten en daardoor de amplitude beïnvloeden. Als de tap te kort wordt, dan kan het peervormige gedeelte van de balans in de kom van de lagersteen komen en door de wrijving de werking stagneren. Als dat gebeurd, dan heb je niet alleen een nieuwe deksteen nodig maar ook een nieuwe balans as.
Dat kan worden voorkomen door een minikorfje te gebruiken waar de balans met spiraal net in past.
Plaats die in het midden van een grote korf en de draaiing zal de spiraal niet vervormen. Te hard draaien is ook niet de bedoeling, dat gebeurd immers ook niet als je in een draaimolen zit op de kermis.
kleine veertjes kan je ook in een mini korf doen met kleiner gaas, die zijn te koop en zeker nog te vinden.
Zelf gebruik ik altijd een mini korf om alle schroefjes bij elkaar te doen en schoon te maken in de Elma.
Zoals @lassale en @Climholland al hebben aangegeven ben je goed bezig.
Leuk om te zien dat je enthousiast aan het sleutelen bent. Ik denk dan ook dat we je bij de eerstvolgende clinic terug gaan zien om nog veel meer te leren en verder te komen dan alleen een horloge slopen en trachten om het weer in elkaar te krijgen.
Na de corona perikelen en als onze gezondheid het toestaat, gaan we zeker weer clinic achtige bijeenkomsten organiseren.
dixi
10 likes
Het geluk is dat het de stenen van het centrumrad betreffen. Beweegt wat minder en langzamer. Maar leuk leerzaam projectje voor ooit. 
Zal de tips lezen.
Ah, ik had voorbeelden gevonden op internet van horlogemakers die de balans op de platine lieten zitten. Maar op de kop liggend op de brug kan dus blijkbaar ook. Van die mini mandjes gebruik ik er vier… zodat de schroefjes per onderdeel gesorteerd zijn. 
Maarja, veertje zat dus in zo’n mandje. Zag een flinke draaikolk maar eigenwijze vader wou niet naar zn dochter luisteren. Hij is vandaag 5 uur bezig geweest met bijbuigen van de balansveer. 
Zelf was en spoel ik op de laagste stand en drogen op de halve stand (ja, ook bij de vuile was).
Jazeker! Graag. Mijn knutselplek ziet er steeds meer uit als professionele horlogemaker werkplek. Het is wel een vak. 
2 likes
Mooi gedaan en beschreven, ik steek zo ook iedere keer weer wat op 
1 like
Dit is ook een mooie uurwerk
Groeten Iwan 
1 like
In het geval dat het een lagersteen is van het centrum rad, dan wordt het wat moeilijker om de juiste steen erbij te vinden. het lager gat is vele malen groter dan voor een tap van een balans of een ander rad.
Deze stenen zijn moeilijk te vinden en momenteel behoorlijk aan de prijs.
Overigens zal je een stenenpers moeten hebben om de steen te vervangen.
1 like
Dat zijn dan de zorgen voor morgen 
En kunnen deze ook vervangen worden door metalen busjes? Dus terug van 17 naar 15 jewels?
1 like
Lekker bezig; dank voor het delen van je vorderingen
Ik heb ook geen gereedschap dat groot genoeg is voor zakhorlogeglazen, ik druk ze er daarom met de hand in. Mits de overmaat niet te groot is lukt dat wel. Gewoon aan een kant er in steken en langs de rand steeds verder erin drukken. Laatste stukje is het lastigst, soms gaat dat het beste door de bezel beet te pakken en dan ondersteboven met het glas op je werkmat te drukken, dan kun je meer kracht zetten dan alleen met je duim op de rand van het glaasje.
2 likes
Ja, kan ook met busjes, in feite dus bouchons.
ik zal later laten zien hoe en met welke bouchons dat kan.
Alleen begrijp ik niet hoe jij van 17 stenen naar 15 kan gaan als je maar 1 lagersteen vervangt voor een bouchon.
Ik zou eerder zeggen dat je dan naar 16 stenen gaat. 
1 like
Ha die @Jenneke, gaaf projectje hoor.
Je bent helemaal los inmiddels en hebt ook veel gereedschap zie ik.
Ik heb zelf net als jij ontdekt hoeveel onderdelen variatie er is. Ben met wat slopers aan de slag gegaan en het oefenuurwerk.
Heb daarnaast een paar horloges wat gerepareerd en schoongemaakt. Een automaat gemaakt, een penanker helemaal uit elkaar en weer in elkaar, wat kleine reparaties enzo.
Maar ik mis de wasinstallatie en het juiste oliesetje nog.
Moet eerst weer wat tijd inruimen en de moed opvatten om een klein horloge (oude verdal eta uurwerk met centrale seconde) helemaal uit en in elkaar te zetten.
Het loshalen van de centrale brug is echter niet zo makkelijk als het lijkt, blijkbaar moet ie soms vanaf de andere kant (onder de wijzerplaat) losgemaakt.
Ook volgorde vind ik nog wel erg lastig hoor.
Ben al een paar keer opeens een los onderdeel tegengekomen dat dan blijkbaar ergens vast zat, en dan maar reconstrueren…
Maar hee,ik ging hier jouw een pluim te geven.!
lekker bezig!!
3 likes
Leuk om te lezen dat jullie het sleutelen echt hebben opgepakt. Met kleine stapjes kom je er uiteindelijk wel
Als je aan een uurwerkje begint, waar je nog niet eerder aan hebt gewerkt, maak dan van (echt) ieder stapje een foto. Ieder merk of type uurwerk zit net weer iets anders in elkaar of heeft een andere constructie.
Maak ook een foto van de schroeven die je losdraait. Het komt voor dat een kloof vastzit met schroeven van een verschillende lengte. Als je niet de goede op de juiste plaats terugplaatst, dat je onderdelen aan de andere kant van de platine beschadigen. Door het maken van een foto weet je altijd welke schroef waar hoort.
Ik ben benieuwd naar jouw eerste service topic.
2 likes
@lassale hoi harry, dank je voor de tips.
Zodra ik echt iets heb gepresteerd voor mijn gevoel zal ik een topic aanmaken…
Maar daar ben ik ff niet gevoelsmatig.
(Gelukkig)Teveel echt pro’s op het forum.
2 likes
Met de hand zal zowiezo moeten als ik een glazen of minder bol glaasje wil plaatsen. Dat heb ik nog niet aangedurfd. Al wel een filmpje gezien waar dit gedaan werd (snap-fit). En dat het verwarmen van de bezel ook nog zou kunnen helpen.
Het opmeten valt ook niet mee. Heb al een paar te kleine glaasjes liggen
1 like
Omdat beide stenen van het centrumrad stuk zijn. De eindsteen in de raderbrug heeft 1 klein barstje. En die in de platine heeft een mooi sterpatroon. 
Ja dat probleem ken ik. Als ik niet zeker ben bestel ik vaak gelijk maar twee verschillende maten, heb ik twee kansen. Degene die ik overhoud gaan in de voorraad, kan altijd weer van pas komen. 
1 like
Een lagersteen voor een centrumrad in de platine is behoorlijk ongebruikelijk.
Kan je daar een foto van laten zien.
Om het horloge in goede functionerende werking te houden, is het wel noodzakelijk om zo snel mogelijk die lagers te vernieuwen, immers als het uurwerk is voorzien van een losse as die door het centrumrad heen gaat, dan is de schacht van de as van het centrumrad heel dun.
De kans is heel groot dat, door het beiteleffect van het lager, het centrumrad beschadigd wordt en de schacht mantel wordt weggeslepen.
Mijn advies, snel repareren.
Nu de vraag of het vervangen kan worden door metalen busjes, welnu, metaal zou ik niet aanbevelen, maar het zou wel mogelijk zijn om een bouchon als vervanging te gebruiken.
Alleen bij het gebruik van een bouchon zal je de uitstekende stukken eraf moeten vijlen zodat het gelijk aansluit met het oppervlak van de platine en/of brug, dat is niet direct simpel, met een vlak-freesje is het zeker wel te doen.
Om een bouchon goed in de platine resp. brug te plaatsen heb je wel een Seitz stenen pers nodig, freesjes om de gaten uit te frezen en de pers om de bouchon erin te persen. Alleen zal je wel goed moeten uitkijken naar de juiste bouchon, de buiten diameter van de bouchon mag maar 1/100 mm groter zijn dat het freesgat, dat zal niet gemakkelijk zijn omdat die bouchons in dozen met standaard maten worden aangeboden.
Ook het loch zal de juist pasmaat moeten hebben om het centrum rad te ondersteunen.
Om de buitendiameter van een bouchon op maat te krijgen zal je met een draaibank de bouchon moeten bewerken zodanig dat er 1/100 mm. verschil is met het uitgefreesde gat.
Het mooiste is natuurlijk om de juiste lagersteen erbij te vinden en in te persen.
Kijk eens op de volgende topic waar ik een bouchon gebruik om een wijzer aan te passen om op een as te plaatsen van een zakhorloge.