In het geval dat het een lagersteen is van het centrum rad, dan wordt het wat moeilijker om de juiste steen erbij te vinden. het lager gat is vele malen groter dan voor een tap van een balans of een ander rad.
Deze stenen zijn moeilijk te vinden en momenteel behoorlijk aan de prijs.
Overigens zal je een stenenpers moeten hebben om de steen te vervangen.
1 like
Dat zijn dan de zorgen voor morgen 
En kunnen deze ook vervangen worden door metalen busjes? Dus terug van 17 naar 15 jewels?
1 like
Lekker bezig; dank voor het delen van je vorderingen 
Ik heb ook geen gereedschap dat groot genoeg is voor zakhorlogeglazen, ik druk ze er daarom met de hand in. Mits de overmaat niet te groot is lukt dat wel. Gewoon aan een kant er in steken en langs de rand steeds verder erin drukken. Laatste stukje is het lastigst, soms gaat dat het beste door de bezel beet te pakken en dan ondersteboven met het glas op je werkmat te drukken, dan kun je meer kracht zetten dan alleen met je duim op de rand van het glaasje.
2 likes
Ja, kan ook met busjes, in feite dus bouchons.
ik zal later laten zien hoe en met welke bouchons dat kan.
Alleen begrijp ik niet hoe jij van 17 stenen naar 15 kan gaan als je maar 1 lagersteen vervangt voor een bouchon.
Ik zou eerder zeggen dat je dan naar 16 stenen gaat. 
1 like
Ha die @Jenneke, gaaf projectje hoor.
Je bent helemaal los inmiddels en hebt ook veel gereedschap zie ik.
Ik heb zelf net als jij ontdekt hoeveel onderdelen variatie er is. Ben met wat slopers aan de slag gegaan en het oefenuurwerk.
Heb daarnaast een paar horloges wat gerepareerd en schoongemaakt. Een automaat gemaakt, een penanker helemaal uit elkaar en weer in elkaar, wat kleine reparaties enzo.
Maar ik mis de wasinstallatie en het juiste oliesetje nog.
Moet eerst weer wat tijd inruimen en de moed opvatten om een klein horloge (oude verdal eta uurwerk met centrale seconde) helemaal uit en in elkaar te zetten.
Het loshalen van de centrale brug is echter niet zo makkelijk als het lijkt, blijkbaar moet ie soms vanaf de andere kant (onder de wijzerplaat) losgemaakt.
Ook volgorde vind ik nog wel erg lastig hoor.
Ben al een paar keer opeens een los onderdeel tegengekomen dat dan blijkbaar ergens vast zat, en dan maar reconstrueren…
Maar hee,ik ging hier jouw een pluim te geven.!
lekker bezig!!
3 likes
Leuk om te lezen dat jullie het sleutelen echt hebben opgepakt. Met kleine stapjes kom je er uiteindelijk wel
Als je aan een uurwerkje begint, waar je nog niet eerder aan hebt gewerkt, maak dan van (echt) ieder stapje een foto. Ieder merk of type uurwerk zit net weer iets anders in elkaar of heeft een andere constructie.
Maak ook een foto van de schroeven die je losdraait. Het komt voor dat een kloof vastzit met schroeven van een verschillende lengte. Als je niet de goede op de juiste plaats terugplaatst, dat je onderdelen aan de andere kant van de platine beschadigen. Door het maken van een foto weet je altijd welke schroef waar hoort.
Ik ben benieuwd naar jouw eerste service topic.
2 likes
@lassale hoi harry, dank je voor de tips.
Zodra ik echt iets heb gepresteerd voor mijn gevoel zal ik een topic aanmaken…
Maar daar ben ik ff niet gevoelsmatig.
(Gelukkig)Teveel echt pro’s op het forum.
2 likes
Met de hand zal zowiezo moeten als ik een glazen of minder bol glaasje wil plaatsen. Dat heb ik nog niet aangedurfd. Al wel een filmpje gezien waar dit gedaan werd (snap-fit). En dat het verwarmen van de bezel ook nog zou kunnen helpen.
Het opmeten valt ook niet mee. Heb al een paar te kleine glaasjes liggen 
1 like
Omdat beide stenen van het centrumrad stuk zijn. De eindsteen in de raderbrug heeft 1 klein barstje. En die in de platine heeft een mooi sterpatroon. 
Ja dat probleem ken ik. Als ik niet zeker ben bestel ik vaak gelijk maar twee verschillende maten, heb ik twee kansen. Degene die ik overhoud gaan in de voorraad, kan altijd weer van pas komen. 
1 like
Een lagersteen voor een centrumrad in de platine is behoorlijk ongebruikelijk.
Kan je daar een foto van laten zien.
Om het horloge in goede functionerende werking te houden, is het wel noodzakelijk om zo snel mogelijk die lagers te vernieuwen, immers als het uurwerk is voorzien van een losse as die door het centrumrad heen gaat, dan is de schacht van de as van het centrumrad heel dun.
De kans is heel groot dat, door het beiteleffect van het lager, het centrumrad beschadigd wordt en de schacht mantel wordt weggeslepen.
Mijn advies, snel repareren.
Nu de vraag of het vervangen kan worden door metalen busjes, welnu, metaal zou ik niet aanbevelen, maar het zou wel mogelijk zijn om een bouchon als vervanging te gebruiken.
Alleen bij het gebruik van een bouchon zal je de uitstekende stukken eraf moeten vijlen zodat het gelijk aansluit met het oppervlak van de platine en/of brug, dat is niet direct simpel, met een vlak-freesje is het zeker wel te doen.
Om een bouchon goed in de platine resp. brug te plaatsen heb je wel een Seitz stenen pers nodig, freesjes om de gaten uit te frezen en de pers om de bouchon erin te persen. Alleen zal je wel goed moeten uitkijken naar de juiste bouchon, de buiten diameter van de bouchon mag maar 1/100 mm groter zijn dat het freesgat, dat zal niet gemakkelijk zijn omdat die bouchons in dozen met standaard maten worden aangeboden.
Ook het loch zal de juist pasmaat moeten hebben om het centrum rad te ondersteunen.
Om de buitendiameter van een bouchon op maat te krijgen zal je met een draaibank de bouchon moeten bewerken zodanig dat er 1/100 mm. verschil is met het uitgefreesde gat.
Het mooiste is natuurlijk om de juiste lagersteen erbij te vinden en in te persen.
Kijk eens op de volgende topic waar ik een bouchon gebruik om een wijzer aan te passen om op een as te plaatsen van een zakhorloge.
Dit is een strikvraag… of ik wel het advies van Harry gevolgd heb.
Het zweet brak me uit, want ik heb niet overal een foto van.
Dit is een totaalplaatje van het uurwerk met 17 jewels (ebauche van Lavina).
En het steentje in de chaton heeft dus 1 barstje.
Maar dan nu hetgeen zo weinig voorkomt. De steen in de platine.
Geen idee of alle Gruen uurwerken van 17 jewels daar een steen hebben. Zou zomaar kunnen… Dit is het eerste uurwerk wat ik (bewust) gedemonteerd heb. Er bestaan ook 15 en 16 jewels varianten van dit uurwerk en denk dat ik wel weet waar de stenen dan niet zitten…
Een mogelijke reden dat die steen is gebroken zou kunnen zijn dat er behoorlijk hard is geperst bij het opzetten van de wijzers. Als je dan de centrum as aan de andere kant niet ondersteund, dan kan de steen dus breken. Vermoedelijk is dat hier gebeurd.
Een nieuwe steen inzetten is hier wat gecompliceerder omdat deze steen in een chaton zit.
Normaal gesproken is dat juist geen probleem, want een dergelijke steen in een chaton wisselen is een fluitje van een cent.
Maar, deze shatons met de juiste maat steen zal niet meer zo snel gevonden worden, immers het betreft hier een vintage zakhorloge. Probeer maar eens onderdelen te vinden voor dit soort uurwerken.
Dus moet er het een en ander worden gedaan, maar wat dan zal je zeggen.
Welnu je zal de juiste steen erbij moeten vinden en zelf inpersen in de chaton, als die nog te gebruiken is. D.w.z. kan het nog worden uitgefreesd om een nieuwe steen erin te zetten en heb je dan nog voldoende materiaal over om de chaton weer vast te zetten. Als dat niet kan, dan zal je zelf een chaton erbij moeten vinden die wel geschikt is m.b.t. de diameter van de steen.
Wel, om een lagersteen in de platine zo te beschadigen, dat gaat helemaal boven mijn pet uit, nu draag ik zelden een pet, maar evenzo goed vind ik het onbegrijpelijk dat deze steen naar de kl… is geholpen.
Maar als die stuk is, dan is de lagersteen in de platine in principe gemakkelijker te vervangen, ik wil hierbij echter wel opmerken dat stenen met een grotere lochmaat moeilijk te vinden zijn.
Als er geen steen is te vinden, dan zou een bouchon een optie kunnen zijn.
Als er geen bouchon voorradig is, dan een bouchon zelf maken op de draaibank.
Conclusie;
Een stenen pers is dan wel erg handig, uiteraard aangevuld met passende stenen.
Om zelf bepaalde onderdelen te maken is een draaibank ook zeker een nuttig stuk gereedschap.
Jenneke, er is nog veel meer te leren dan slopen en in elkaar zetten.
dixi
Ik ga een poging doen. Wie weet heeft een andere Gruen verzamelaar nog iets achter in een laatje. En anders op zoek naar het juiste reserve uurwerk.
Een stenenpers heb ik niet.
Ik ook, want waarom is de rest dan nog wel heel… Zou een verticale stuiter zoiets kunnen veroorzaken?
Ben een schattige kleine Lorch aan het schoonmaken… 
Een groter probleem is dat de yoke niet goed blijft zitten. En dat ligt niet aan mij… Waar dan wel aan? Geen idee. Ik draag ook geen pet maar dit gaat wel boven mijn pet. Er zit aan de onderkant wel wat slijtage. En de winding/sliding wheels zijn ook niet meer als nieuw. De leeftijd komt met gebreken. 
1 like
Nee, dat denk ik niet, ik denk eerder dat iemand met het opzetten van de minutenwijzer zodanig hard heeft gedrukt dat de borst van de as van het centrum rad de steen stuk heeft gemaakt.
Daarom is het altijd verstandig om bij het opzetten van de wijzers die as te ondersteunen.
Wel, de yoke of bascule moet in de gleuf blijven zitten van de opwindstift, meestal wordt daarover nog een borg geplaatst, de zg. yoke spring.
Je zou kunnen kijken of de ruimte tussen die borg en de bascule te ruim is.
Je kan ook kijken of er wel de juiste opwind as in zit, de gleuf waar de yoke in moet kan wel eens uit de as wegschieten als de as niet de juist diameter heeft om de yoke veilig in op te sluiten.
Dat kan je controleren door te kijken of de opwind as te veel speling heeft in de tube van de kast.
Een juiste opwind as zal met name exact moeten passen in de kast aansluiting, zit daar teveel speling in, dan is de kans groot dat de opwind as mogelijk ooit is vervangen voor een onjuiste as.
Wat kan je doen, de juiste as erbij zoeken.
Een as die de juiste lengtematen heeft maar een te grote diameter op de as en te grote zijvlakken heeft die niet in het clutch wiel past, zelf vermaken tot de juiste passende as.
Qua ruimte wordt de yoke netjes naar beneden gehouden. Dus dat lijkt er ok uit ziet.
Voor een leek ziet dit er ook ok uit.
Tja, de opwindstift kan wel wiebelen in het uurwerk zelf. En gaat er zowiezo niet lekker in wat veelal tot gevolg heeft dat de yoke er dan af schiet. Plus dat je bij wijzer verzetten soms ook gelijk kunt opwinden… alarmbel? Niet meer getest in de kast (want na 4x het setting bit spul in en uit elkaar schroeven wel even klaar mee).
1 like
De yoke zit verkeerd om in de gleuf. Nu zit het scheef en dat hoort niet. Als je de yoke omdraait zit het goed. Gaat dat ook niet, dan zit er een verkeerde yoke in.
Hier laat ik voor de duidelijkheid nog even zien op jouw bijgewerkte foto waar het probleem zit.
Als je de bascule omdraait en weer monteert, dan zal je zien dat het gedeelte, het smalle eindstuk, wat in de gleuf moet van de opwindstift er recht in komt te zitten.
Dan zal het ook gemakkelijker zijn om de opwind stift er in terug te plaatsen.
De yoke zal er dan ook zeker niet uitschieten.
Probeer het maar eens, succes.
dixi
Laten we dit dan maar eens testen.
Zo zit het nu:
@vinwat na net omdraaien van de yoke/bascule ziet het er zo uit.
En dat vind ik er zelf toch niet goed uit zien. De tijd goed zetten gaat zo niet werken. En de yoke komt nu met een puntje tegen de platine aan (roze pijl). Zo zal Gruen het m.i. nooit ontworpen hebben. Dit horloge heeft 40 dollar in 1924 gekost (het weekloon van de gewone man). Ter vergelijking, een Ingersoll was slechts 7 dollar.
Zou het dan een verkeerde yoke zijn? Het handigst is dan om het te vergelijken met een ander uurwerk. Heb je deze niet, dan is het handig om op zoek te gaan met het kaliber in de hand. In google kun je zoeken naar vergelijkbare plaatjes en Rannft uhren heeft een archief van uurwerken waar beide zijden getoond worden. Met een geavanceerde zoekmogelijkheid waar je op bepaalde vorm kenmerken kunt zoeken (toch @Lexaf ?).
http://www.ranfft.de/cgi-bin/bidfun-db.cgi?00&ranfft&&2uswk
Vaak zet de maker ook ergens een logo en nummer neer. Ik heb geluk, want Gruen zette het caliber altijd zichtbaar op het uurwerk. Caliber 756. Rannft heft deze helaas niet.
Als je dus eenmaal weet wat voor uurwerk het is, kun je in de technische documentatie gaan zoeken. Eta heeft bijvoorbeeld veel technische documentatie beschikbaar (met bijv waar welke olie moet en explosie plaatjes). In mijn geval is het uurwerk een ebauche, want er staat Gruen Guild en niet Gruen Watch co of Gruen Precision op. De maker is vermoedelijk Lavina in Villeret en die bestaat niet meer…
Gelukkig is er toch wat documentatie van Gruen beschikbaar gebleven.
http://www.illotempore.it/Catalogue.html
In de 1926 een mooie uitstalling van alle onderdelen, maar onderstaande uit de material catalogue van 1939 is wat handiger. Het setting mechanisme is een belangijke identificatie methode.
Dat lijkt er toch verdacht veel op….
Even op schaal passen want wie weet is het de verkeerde verhouding.
Wat mij betreft een correcte yoke dus voor dit uurwerk.
Problem not solved. Horloge in een todo bakje. Zou dan het transmissie met renurerad(heet dat zo?) aka kasteeltoren de boosdoeners kunnen zijn?
1 like