Zoals we allemaal weten is een horlogehobby verslavend en kan het ook aardig in de papieren lopen. Aangezien ik ook nog een gezin heb (vier dochters) en andere interesses heb ik er een sport van gemaakt om alles zo goedkoop mogelijk te doen. Als je een horloge koopt moet dat voor mij niet alleen leuk zijn maar ook altijd een goede deal, en voor gereedschap is dat natuurlijk niet anders.
Aangezien ik ook graag mijn eigen onderhoud wil kunnen doen ben ik al een tijdje aan het kijken naar oplossingen voor het afregelen van je horloges, daar heb je ruwweg drie opties voor:
-Handmatig afregelen (afwijking na 24 uur bepalen, bijstellen en dan weer 24 uur wachten)
-Professionele Timing machine (bijv. Witschi €1000+)
-Timing machine kloon uit China (diverse merken €150-300)
Het handmatig afregelen werkt maar is natuurlijk niet echt handig, een Witschi is echt top maar voor mij buiten budget, een Chinese timing machine is dan nog het meest aantrekkelijk. Ik ben het type mens dat zich afvraagt of het niet toch nog goedkoper kan, ik kwam onder andere de volgende beschrijving tegen (
) en omdat ik electrotechnisch niet echt onderlegd ben heb ik iets bedacht wat prima resultaten oplevert, wat voor een leek te doen is en wat je kunt realiseren voor ongeveer een tientje (mits je al in het bezit bent van een computer, maar dat lijkt me niet zo’n issue).
Even om de verwachtingen te managen, dit is al met al een wat omslachtige oplossing maar ik denk voor veel mensen wel een laagdrempelige ingang in het afregelen van horloges. Een werkwijze die voor incidenteel gebruik prima bruikbaar is.
Om de leesbaarheid te vergroten en onnodig scrollen tot een minimum te beperken heb ik dit topic ongedeeld in vier stukken: deze introductie, “Hoe werkt het”, “Benodigdheden” en als laatste “Gebruik”. Deze informatie vind je als een reactie op dit bericht.
Ik ben al een poosje bezig met dit project en deze beschrijving dus ik hoop dat je er iets aan hebt. Of op zijn minst kunt zien als een leuk stukje achtergrondinformatie.
Ik ben absoluut geen autoriteit op het gebied van uurwerken, akoestiek of electro maar ik ga toch een poging doen om uit te leggen hoe dit werkt.
Het timen van een horloge gebeurt op basis van het geluid dat een horloge produceert. Het uurwerk heeft een vast tikgetal: bijvoorbeeld 18.000 beats per uur (5 p/s) of 28.800 (8 p/s). Door het aantal tikken binnen een vast tijdbestek te meten weet je of deze meer of minder tikken in een uur maakt dan het vaste tikgetal, hoger maakt dat deze voorloopt, en lager zorgt dat deze achterloopt. Op de balans in het uurwerk zitten normaliter twee schuifjes: eentje voor het vertragen of versnellen en de ander om de de directionele afwijking te corrigeren (de lengte tussen tik en tok, moet gelijk zijn). Door deze schuifjes te verplaatsen kun je dus de nauwkeurigheid van het horloge verbeteren.
A: verandert de beat rate
B: corrigeeert de beat error
Een derde eigenschap is de amplitude, dit is simpel gezegd de kracht van het uurwerk die de uitslag van het balanswiel bepaalt en wordt uitgedrukt in de hoeveelheid graden die de balans ronddraait(hoe hoger hoe beter), een lage amplitude (
Selecteer rechtsbovenaan het tikgetal, in dit geval heeft dit horloge een tikgetal van 28.800 BPH. Als je niet weet welk tikgetal jouw horloge heeft dan begin je gewoon op 18.000 en werk je de opties omhoog af.
Tijd voor actie! Klik nu op de knop Run. Linksboven staan nu drie waardes, de afwijking op de beat rate, de beat error en amplitude.
Mijn horloge loopt zoals ik dat ook heb gemerkt iets achter over 24 uur, dit horloge heeft onlangs op een Timegrapher gelegen waarin hij -1 seconde per dag liet zien. Ik heb diverse andere horloges uit mijn collectie getest met goede resultaten en ik heb de hele opstelling twee keer opnieuw opgezet om te verifiëren dat deze ook echt werkt en de resultaten reproduceerbaar zijn.
We kunnen nu dus succesvol vaststellen hoe goed een horloge loopt, je kunt hierop bepalen of deze eventueel onderhoud nodig heeft of simpelweg kan worden bijgesteld door de balans in het uurwerk af te stellen. Als je deze aanpassing hebt gedaan kun je bovenstaand proces gewoon nog een keer uitvoeren om te bepalen of deze vervolgens wel gelijk loopt.
Is het gebruiksvriendelijk: Nee
…
Is het een vervanging voor een dedicated timing aparaat: Nee
…
Kun je met de investering van een tientje horloges afregelen: Hell yeah!
Heel erg creatief gevonden. Knap werk!
Toch wil ik de tip geven om, als je dalijk zelf wilt gaan restaureren/servicen, niet te beknibbelen op gereedschap, schoonmaakmiddelen en/of bijvoorbeeld olie. Vooral oudere uurwerken uit vintage horloges servicen luistert heel nauw en je krijgt simpelweg geen goede resultaten met “inferieure” producten. Ik zet het tussen haakjes, omdat ik het niet slecht bedoel. Goedkoop is in deze duurkoop.
Inderdaad een creatieve oplossing… wel wat omslagtig, maar als’t werkt… dan werkt het…
een andere optie is, een App op je smartphone… en die is gratis… (Free as in beer and speech )
voordat ik mijn Timegrapher kocht (tweedehands voor 120,-) heb ik het met mijn smartphone gedaan… 't is niet heel zuiver… maar beter dan 24 uur moeten wachten. tussen 2 keer instellen…
Ik vraag me even af… stel… je koopt een microcontrollertje… een Raspberry Pi of Arduino… als de kloksnelheid van die dingetjes voldoende hoog is… dan moet je daar toch ook wel zelf een timegrapher mee kunnen maken?..
die kloksnelheid is wel belangrijk… de inspuitcomputer van mijn motorfiets heeft een dermate laffe kloksnelheid dat ie bij 3500 toeren een dip in het vermogen heeft om dat de signalen van de sensoren tussen de klokpulsen van de computer verloren gaan…
dat moet je met een timegrapher natuurlijk niet hebben…
Ik onderschrijf je punt helemaal. Waar het denk ik om gaat is prijs-prestatie verhouding. Ik heb als basis gereedschap zo’n kant en klare watchmaker toolkit uit China, die kost je 15 euro, Bergeon heeft ook zo’n set en die kost 800 euro. Is dat kwalitatief beter, ongetwijfeld maar niet in verhouding tot het prijsverschil. Voor het openen van kasten voldoet zo’n knaken setje echt prima. Ik heb in aanvulling op mijn Chinese schroevendraaiersetje één Bergeon 0,5mm schroevendraaier omdat dit gewoon de beste optie was voor microschroefjes (ik mis nu alleen zo’n cool molentje). Een aardappelschilmesje is prima te gebruiken als case-opener knife en zelfs als springbar tool mits je weet wat je aan het doen bent.
In sommige gevallen is het ook niet de vraag of het slim is maar gewoon of het kan of gewoon wat je voorhanden hebt. Als je geen case-opener tool bij de hand hebt kun je vaak met een gewoon gum ook prima aan de slag.
Olie is voor mij nog onbekend terrein, maar ik ga er wel vanuit dat er ook goede alternatieven zijn voor Moebius, en als dat niet zo is dan moet ik dat maar gewoon kopen.
Los daarvan, ik kan mijn geld maar één keer uitgeven en dat doe ik graag bewust, en ik kan er gewoon van genieten als ik met simpele middelen iets kan bereiken. Is dat altijd handig of verstandig, nee, maar dat hoort gewoon een beetje bij me.
Het is alleen aan mij niet besteed. Ik ben niet van plan om uren te gaan besteden aan het afregelen van een horloge dat om de haverklap al stilstaat vanwege niet dragen en dus sowieso steeds opnieuw op tijd gezet dient te worden. En al zou ik het wel vaak dragen, zet ik hem om de paar dagen wel een minuutje plus of min. Dat is mijn efficiency dan
En nog gratis ook!
Op Android heb je de gratis app Wild Spectrum Analyser, die werkt vrij aardig, maar de uitdaging zit hem niet in de software. Je hebt een piezo element nodig met een voorversterker om het signaal zo zuiver mogelijk te kunnen registreren, het mooie is dat dit afluisterapparaatje dit in één combineert.
Als je een contactmicrofoon kunt maken met eigen voorversterking met als output een driepolige 3,5mm (headet) stekker zodat je hem op je telefoon zou kunnen aansluiten dan heb je zelfs een mobiele oplossing.
Ik verwacht trouwens dat een Raspberry Pi ook een prima platform zou kunnen zijn, ik ga dat eens uitzoeken.
Ik snap wat je bedoelt en ik ga ook gedeeltelijk met je mee. Een aardappelschilmesje werkt inderdaad prima en anders een sticky ball. Ook gereedschap wat je maar sporadisch gebruikt, kan je best wat minder duur kopen.
Pincetten en schroevendraaiers zijn echter essentieel, dus als ik iets koop, dan koop ik het meteen goed (inclusief een cool molentje :D). Hetzelfde geldt wat mij betreft voor olie. Natuurlijk zijn er alternatieven te vinden. Maar op elke serieuze site en door horlogemakers wordt Moebius geadviseerd en een uurwerk valt of staat met hoe schoon het is en hoe de smering is. Stel dat je andere olie koopt en het blijkt toch niet naar de zin? Dan moet je alsnog overstag en valt het duurder uit.
Wellicht denken we er anders over en dat is je goed recht. Als het werkt, werkt het…maar ik ben er bang voor
nette, gedetailleerde beschrijving Geert, was leuk geweest voor een demo tijdens de meeting. Het gaat idd om het idee en prijs/kwaliteitverhouding.(als je de geinvesteerde tijd niet meerekent). Mooie oplossing, en voordelig. Ik heb het geluk een Witschii redelijk voordelig te hebben kunnen scoren en veel Bergeonspul maar als je het nieuw moet kopen(opleiding Schoonhoven) is het erg prijzig. Btw, deze Breitling lag toch op de afregelmachie bij de meeting?
