Beste forumleden,
Het is alweer een hele poos is geleden dat ik een update over de Helbros Luna-Lectric, de enige echte moon-watch, heb gegeven.
Voor de volledigheid staan hier de links naar de eerste twee topics:
Eindelijk, na een speurtocht van 4 jaar: de Enige ECHTE Moon Watch… http://www.horlogeforum.nl/read.php?2,300057,300057#msg-300057
Deel twee van: Eindelijk, na een speurtocht van 4 jaar: de Enige ECHTE Moon Watch… http://www.horlogeforum.nl/read.php?2,310072,310072#msg-310072
Even een recap: Vier jaar geleden kreeg Hans Mennink (Nivelacuso) een mailtje van een mevrouw uit de USA, Christine Redding, die op zoek was naar informatie over een horloge dat door haar vader, Kenneth L. Franklin, rond de jaren '70 was uitgedacht voor gebruik op de maan.
Kenneth L. Franklin was een bekend astronoom, die ondermeer (mede)ontdekte dat Jupiter radiosignalen uitzond. Dat was voorheen nooit eerder bij planeten waargenomen. Hij was ook een bekende TV persoonlijkheid in die tijd in de USA en gaf b.v. commentaar op de televisie bij de eerste bemande maanlanding van Apollo 11.
Het horloge gaf de tijd aan in Lunours ipv uren en Lunes ipv dagen en had een electro-mechanisch uurwerk.
Dit resulteerde in een zoektocht op eBay waardoor ik vorig jaar twee van dit soort horloges in de USA op de kop kon tikken. Ze waren ge-recased en voorzien van glaasjes die het uitzicht op de wijzerplaten geen recht deden. Dit was de status van de horloges aan het eind van ‘deel twee’.
Nadat ik eerst bij een horlogemaker was geweest voor een ander glas voor één van de horloges, wat hem helaas niet lukte, ben ik een poosje later, toen ik ook het tweede exemplaar binnen gekregen had, op advies van een forumlid naar Horlogeglas.nl geweest. Daar kon men mij gelukkig wel helpen en kreeg beide horloges terug met glaasjes die een vrij zicht op de wijzerplaat bood. Hier foto’s van voor en na:
Hier kwam een klein lijkje uit de kast wat het vermoeden versterkt dat de horloges van een andere kast zijn voorzien. De wijzerplaat van één van de horloges bleek n.l. nogal beschadigd te zijn: waarschijnlijk gebeurd tijdens het (de)monteren van de uurwerken. Dat is natuurlijk wel jammer, maar het maakte een bepaalde beslissing die genomen moest worden wel erg makkelijk. Het was n.l. de bedoeling dat áls we al een Luna-Lectric vonden, deze naar mevrouw Redding zou gaan. Nu had ik het ‘luxe-probleem’ dat ik er niet één, maar wel twéé gevonden had en welke zou ik nu opsturen? Dat was nu wel duidelijk. Het horloge met de beste wijzerplaat zou weer weer teruggaan naar de USA.
Op de vorige Rikketik had ik de beide Luna-Lectrics meegenomen om aan de aanwezige forumleden te tonen en afgelopen maand heb ik één van de horloges namens het Horlogeforum naar Christine Redding gestuurd. Deze werd op Oudejaarsdag bij Christine Redding afgeleverd en natuurlijk was zij en de familie erg blij en verheugd om (weer) een Luna-Lectric in de familie te hebben. Hier een paar gedeelten van het mailtje dat ik kreeg na het bezorgen van het horloge:
"Dear Tom and Hans,
A Happy New Year to you both!
I have written in my blog about the ‘moon watch’ and how this one has come into my keeping, and told friends and family who I know will appreciate the whole story. I’m hearing back that most are interested in the ‘moon watch’ but they are deeply moved and impressed by your part of the story.
…
I don’t suppose you and Hans M imagined that doing this would have made such an impression, or would have been such a healing thing to so many, in this way.
…
Thanks again, so much, for adding such a wonderful human chapter to the story of the Moon Watch!
Most sincerely,
Christine Redding"
Ik laat niet het hele mailtje zien, want anders ga ik nog naast m’n schoenen lopen:D:D
Vóór ik het horloge opstuurde heb ik nog een 24uurs ‘run test’ gedaan en om te kijken of en in hoeverre de uurwerken waren afgesteld op een Lune van ongeveer 23,5 aardse uren. In 24 uur moesten de horloges 24,3815 Lunours ‘doen’. Het ene horloge deed 24,3696 Lunours (dus 1,19 Centilunours te langzaam) en de andere 24,2743 (dus 0,72 Centilunours te langzaam). Voor het idee: één Centilunour is ongeveer 35 seconden. Het bleek dat beide horloges dus echt op een andere tijdschaal zijn afgeregeld.
Een Lunour duurt ongeveer één uur (100 x 35 seconden = 3.500 seconden = 58 minuten en 20 seconden0 en omdat één Lunour in 100 Centilunour is verdeeld, moet de Millilunour wijzer 100 maal een rondje maken in één Lunour (bijna één uur dus). Dit in tegenstelling tot onze seconden wijzer, die slechts 60 maal rond moet voor één uur. Op de volgende foto’s is goed te zien dat de Millilunour wijzer flink sneller loopt dan de seconden wijzer bij een interval van 15 seconden.
Ook dit wijst er op dat het uurwerk echt speciaal voor dit horloge met deze speciale tijdrekening gemaakt is.
Er is nog iets anders wat aandacht vraagt: de verdeling van één Lunours in 100 Centilunours en van één Centilunour in 100 Millilunours, zie deze foto:
Het probleem zit hem in de naamgeving Millilunours: dat wil zeggen één-duizendste Lunour (‘milli’ wil zeggen: één-duizendste). Eén Millilunour wil zeggen dan één Lunour in 1000 gelijke delen verdeeld is, maar de streepjes op de wijzerplaar laten zien dat de Centilunour (één-honderdste van een Lunour) óók in 100 gelijke delen verdeeld is. En dan is de Millilunour op deze plaat dus één-tienduizendste Lunour. Officiëel moet zou de Millilunour dus eigenlijk een Myriolunour moeten heten (‘myrio’ wil n.l. zeggen: één-tienduizendste)! Dit is vreemd, want Kenneth Franklin was een wetenschapper en die zou deze fout nooit maken. Ook is het zo dat op de wijzerplaat van het horloge in de Neiman Marcus catalogus de aanduidingen Centilunour en Millilunour NIET staan. Het is dus een raadsel waar deze foutiefe indeling vandaan komt.
Het geval wil dat ik een poos geleden ook een foto van de Luna-Lectric gezien heb op een website over 24-uurs horloges van André Stikkers, iemand die bekend is van een boek over Glycine horloges. Hierop staat ook de wijzerplaat met Centilunour en Millilunour.
Ik zal hem mailtje sturen over de foto en of hij meer over de herkomst weet.
Hieronder linkjes naar de foto’s:
http://andres55.home.xs4all.nl/24gal!helbrosdate.htm
http://andres55.home.xs4all.nl/24gal!helbrosdateBiG.htm
Afsluitend:
De missie is voltooid: de Luna-Lectric is gevonden en herenigd met de familie echter er zijn nog wel wat vragen, b.v.:
Wat voor uitvoeringen zijn er geweest? We hebben nu meerder kasten gezien en twee type wijzerplaten.
Heeft Helbros (nog) info over dit horloge? Zoals b.v. hoeveel er van gemaakt zijn.
Hetzelfde geldt voor PUW die het uurwerk gemaakt heeft.
Wie weet, ga ik daar nog wel eens achteraan.
Zo is de Helbros Luna-Lectric naar mevr. Christine Redding gegaan.
Ook heb ik nog een bijbehorende brochure gemaakt voor haar.
Die zal ik binnenkort in een beetje aangepaste vorm beschikbaar maken.
