gruen cartouche Wellesley COA

Afgelopen weken uurtjes besteed aan een van een andere verzamelaar gekregen Gruen cartouche horloge (thanx Gary). Eentje die wel wat liefde kan gebruiken.

Maar ook met veel liefde is gedragen, want heeft wel 12!!! onderhoudskrabbeltjes in de kast.

Binnenin een uurwerk caliber 835B, gemaakt door Aegler.

Black polish, geblauwde schroeven, sunburst op het palrad, een geblauwde balansveer met bimetal balanswiel. :heart_eyes:

Op het eerste gezicht best schoon, maar wel kurkdroog. De schroeven zitten flink vast.

De palveer laat ik zitten, nog nooit deze variant gezien. Vreemde pukkel, en de veerton gaat mee omhoog als ik de brug optil. Geen hammertime dus.


Unadjusted op het uurwerk om tax bij importeren te voorkomen.


Op verschillende plekken putjes onder de bruggen in de platine. Gemaakt om de hoogtelucht aan te passen omdat rub-in jewels niet te verplaatsen zijn.

Aan de achterkant van het uurwerk zit wat roest, dit hadden we al gezien aan de opwindstift. Roest poets ik weg met een glasvezel borsteltje. Ik leg het onderdeel “vast” op pithwood en borstelen maar. De wijzertjes heb ik ook zo gedaan.

Van de tiretteveer zit 1 schroef onder een verbogen randje. Buigen we maar aan de kant. En jullie hadden het vast al gezien… de tiretteveer is gebroken.

Ook hier laat ik de veer zitten. De kroon heeft een dustproof constructie. Er zit een los stukje wat je om de kast kunt schuiven.

Ik open de veerton en maak voor de zekerheid een krabbeltje hoe de opwindveer zit. Ik zie een blauwe veer in de veerton en een productiefoutje (gat :flushed:)


De veer is opvallend schoon en lijkt nog niet alle kracht verloren te hebben dus ga ik niet vervangen.

Duidelijk vieze onderdelen worden eerst uitgepend/gekrabbeld. Vervolgens eerst in de wasbenzine en even poetsen met een kwastje.

Zelf gooi ik het uurwerk met balans op de platine in de Elma. Ik verwijder net zoals Mark Lovick hierbij de dekstenen niet. Later zal ik de balans toch uiteen schroeven en de echte schoonmaak doen.

Maar eens zoeken of ik nog het benodigde onderdeel heb.



Helaas, nee. Dan maar kijken of ik een reserve uurwerk heb. Eerst de uitwisselbaarheid checken, want ik heb alleen de 835 en niet de 835B. De uitwisselbaarheid lijkt goed. Toch?

Uiteraard in de reserve uurwerken ook roest, kapotte of ontbrekende tiretteveren, maar 1 had een goeie.


Na 5-3-5-3-5-3 afwisselend schoonmaken en uitslingeren door de potten, even de onderdelen drogen met de fohn. Ik vertrouw mijn Elma droogpot niet.

De kast kon ook wel wat aandacht gebruiken. Eerst oude lijm wegkrabben en dan een rondje ultrasoon. De wijzerplaat had ik al onderhanden genomen, zie hier: Wijzerplaat schoonmaken
nog een acryllak spray erover ter bescherming.

Het glas ontbreekt, maar gelukkig heb ik een passend NOS snap-fit glaasje. Gruem heeft daar een bepaalde codering voor. Het caliber en style nummer uit de kast leveren een nummer op. Deze staat op het glaasje.

Helaas toch beetje bij moeten vijlen met een diamantplaat want leek me toch een verkeerde “snap” op te leveren anders.

Beetje UV lijm in een batterij verpakking, met oude oliegever op de rand onderin de bezel smeren. Glaasje erin, uv lamp erop. Dan een tweede ronde door een beetje lijm tussen glas en kast te laten zakken. Geeft iets meer stofdichtheid.

De balans na de rond in de Elma nu handmatig poetsen. Een bijzondere piton constructie met een soort dekplaatje wat hem vastklemt.

Even uitpennen en dan door de BDip. Fixodrop op de dekstenen, ankerrad en anker niet vergeten.

Met automatische oliegever 9010 voor de balans. Vervolgens even checken of de balans ok draait, yes! De veer is niet supermooi rond en impulssteen zit niet in het midden (teveel naar links). Dit laat ik voor nu maar even. :roll_eyes:

De oude opwindveer steek ik terug met paar streepjes d5 in de veerton en op de veer.

Voordat je de veertonbrug terugzet, niet vergeten de setting lever screw (tiretteschroef) terug te zetten. Ik geef ook hier een beetje d5. Ik ga nu eerst de radertrein terug zetten. Ik zet hierbij wel altijd de veerton op de platine voor stabiliteit.

Ik hou de brug altijd vast met pennehout en manipuleer de tapjes in de gaten. Fijn onder een microscoop. Ik blijf de brug met pennehout vasthouden als ik schroef. Tussendoor paar keer testen of de raderen goed draaien voordat ik echt vastschroef.

Beetje d5 bij de veerton, pal en kroonrad. De schroefkop bij de pal is kleiner dan ik zou verwachten, maar is hetzelfde als bij de reserve uurwerken.


Klaar om om te draaien. Voordat ik het uurwerk terugzet in de houder, zet ik nog even de setting lever terug.

Beetje d5 op de centrale as tbv de cannon pinion. Voor het staand en liggend opwindrad gebruik ik wat molykote dx als vet. Idem op de opwindstift.

Let op dat de schuinige kant van het tussenrondels aan de onderkant moet.

Kak, foutje gemaakt. Hadden jullie het wel hiervoor gezien? Wat ik ken als tiretteveer/setting lever spring… noemt Gruen dus de intermediate bridge. En die was dus niet uitwisselbaar.

Gelukkig… blijk ik wel intermediate bridges in mijn Gruen onderdelen kastje te hebben. :joy: Nu de check of het opwindmechanisme werkt.

Het anker geef ik 9415 met een accupunctuur naald. Check of hij heen en weer springt. Balans terug en ze klopt weer!


Niet gelijk blij met de amplitude die ik zie, eerst maar eens een poosje inlopen.
Dial up


Dial down

Crown up

Ok… ik kom niet te laat. :sweat_smile: De balansveer moet ik dus nog corrigeren en dan komt dit wel goed. De collet/virool zit waarschijnlijk niet in het midden. Eerst maar eens oefenen op een wat groter uurwerk. #welzoverstandigtoch @Vintagewatchstuff :smile:

Opletten dat je het antistof gedeelte van de kroon netjes om de kast schuift.


Het eind (tussen) resultaat! Naast haar zilverkleurige zusje.

De oorspronkelijke antieke finish (beetje zwarte acrylverf) moet ik nog op de kast zetten.

39 likes

Wow jenneke, petje af hoor!

2 likes

Merci @Yoeri40 . Had ik al gezegd dat ze klein is? Ik werk onder een microscoop dus dat scheelt wel. Maar het blijft ingespannen en geconcentreerd werk.

2 likes

Mooi werk en klasse prestatie :ok_hand:

1 like

Petje af…:+1:

1 like

Dankjewel Jenneke voor het uitgebreide verslag! Heel leerzaam! Ook ik heb grote bewondering voor je kunde en precisie!
:+1:

2 likes

Dat is wel een ding. Ik ben daardoor (nog) wel traag. Toch @TKH :face_with_open_eyes_and_hand_over_mouth:

2 likes

Hahaha je doet jezelf tekort!!

2 likes

Mooi gedetailleerd verslag en een knap resultaat :ok_hand:t3:

1 like

Mooi mooi mooi :slight_smile:

Decentrale spiraal kan ook aan de positionering van de regelsleutel pinnetjes liggen. Met een beetje geluk is het dat en niet de spiraal zelf.

In elk geval, knap werk :+1::+1::+1: en een heel erg leuk horlogetje

1 like

Dat is wel het leuke van zo’n topic als dit, alles ziet er gigantisch uit, maar het is een uurwerkje ter grootte van een vingernagel :rofl:
Mooi werk!!

2 likes

Dat hoop ik! Die breguet overcoil kan goed in de weg zitten. Ik heb wel ergens een Philips boekje met spiraalvormen… maar of dat gaat helpen? :joy:

Goeie, volgende keer iets ter vergelijk bij doen.

2 likes

Wat maakt dat uit? Ik wou juist dat ik jouw geduld had! :sweat_smile:

1 like

Niet zoveel. Behalve dat ik helemaal geen geduld heb. En nog heel veel uurwerken op de wachtlijst. :face_with_hand_over_mouth: Ik heb wel een hekel aan dingen stuk maken en schroefjes zoeken en daarom doe ik alles heel voorzichtig.

Hopelijk krijg ik wat snelheid als ik hetzelfde caliber nog eens doe.

2 likes

Oeh, en misschien dat @Lexaf dat patent brevet 97101 nog voor mij kan vinden? Geen idee waar dat voor is.

2 likes

Ik heb ergens iets waar ik in patenten kan zoeken, maar (nog) niet veel ervaring mee. Ik ga het proberen…

1 like

Mooi projectje, dank voor het delen :+1:
En een spiraal richten bij zo’n klein uurwerkje is een nachtmerrie, zeker zo’n Breguet spiraal. Snap dat je dat nog even uitstelt :sweat_smile:

1 like

Met intresse gelezen en wat een mooi resultaat

1 like

@Jenneke Ik heb wat speurwerk voor je gedaan. Zoals je wellicht al wist, hebben vroege Rolexen Aegler -uurwerkjes. En Gruen heeft ook een tijdje Aegler-uurwerkjes gebruikt. En Aegler heeft het patent 97101.

Kun je mooi nalezen op dit interessante stuk (gaat wel over Rolex, maar Gruen komt er ook (even) in voor.

Het staat in het stuk “Patenten”.

3 likes

Bron: www.vintagewatchstraps.com

4 likes