Op de R-markt te Houten kocht ik een Bulle-Clock. De ophanging van de slinger was kapot, en er waren sporen van liefdeloze behandeling, maar verder was er geen zichtbare schade. Zelfs het spiraalveertje en het isochroonveertje leefden nog.
De ophanging heb ik gerepareerd met behulp van een 15 mm breed viscoselint afkomstig uit een fournituren- en passementenwinkel, de originele plaatjes, 2-componenten metaallijm, geen messing schroefjes, veel geduld, en naar achteraf bleek nog veel meer beginnersgeluk. De slinger slingert, en hangt op de juiste hoogte. Op de foto is het zalmkleurige bh-lintje helaas niet goed te zien, maar dat komt de discretie ten goede.
Eigenlijk horen er twee 6 mm brede linten te worden gebruikt als ik mag geloven wat op het internet wordt voorgeschreven, maar zo ging het ook.
Na montage en controle op eventuele kortsluitingen of gebreken aan contact van de onderbreker, en na voorzichtig aanbrengen van olie (ja, ik weet dat het officieel niet mag) heb ik een 1,5 Volt D-cel aangesloten. Resultaat: de slinger bleef moeiteloos erg lang slingeren, als het moest uren lang, maar de uitslag van de slinger was niet groot genoeg om indruk te maken op het gezaagtande wieltje dat door de slinger op ingenieuze wijze in beweging wordt gebracht.
Misschien dat er dus nog enige moleculen in de magneetstaaf de goede kant op stonden, maar zeker niet genoeg om de spoel voldoende te activeren.
Het serienummer van de klok verwijst naar 1938/39, dat is toevallig ook mijn vintage. De klok bevindt zich dus in de kracht van zijn leven. Genoeg reden om hem weer aan de praat te krijgen.
Nu zijn er twee methodes om de staaf te hermagnetiseren. Misschien zijn er meer, maar die heb ik niet kunnen vinden na krachtig Googlen.
De eerste gebruikt twee tegengestelde wikkelingen van 1 mm goed geĂŻsoleerd koperdraad, een auto-accu en enige heldenmoed. Die methode is op diverse sites goed beschreven en gaat immer vergezeld van de woorden donât try this at home, of woorden van gelijke strekking. Er bestaan ook professionele apparaten die deze actie veiliger aan kunnen, maar daar gaat het hier niet om.
Voor de minder heldhaftigen is er de methode die neerkomt op het met een krachtige moderne magneet herhaaldelijk strijken over de Bulle-staaf, van het middelpunt van de staaf naar de uiteinden.
Erg belangrijk is met welke pool van die moderne magneet je langs de staaf strijkt. In de beschrijving van deze methode die ik op het internet heb gevonden, maar helaas niet meer kan terugvinden, wordt hier erg warrig over gedaan. In plaats van gewoon te vermelden dat je met de noord-pool moet strijken wordt de jonge onderzoeker het bos in gestuurd met allerlei voorwaardelijke bijzinnen en dubbele ontkenningen, waarna hij hopelijk moet uitkomen bij de juiste pool.
De schrijver ging er waarschijnlijk van uit dat de lezer niet in het bezit is van een eenvoudig zakkompas zoals in elke speelgoedwinkel te koop is.
Gebruik dus de noord-pool, en die kun je eenvoudig vinden door op enige afstand met je kompasje zoân pool te benaderen. Als het kompasje de zuidrichting aangeeft zit je goed. Zuid trekt immers noord aan. Zo eenvoudig is het. Zie foto.
Wie van de geachte forumleden de magneet herkent kan zo al drie punten in zijn of haar zak steken en mee naar huis nemen.
Strijk met die noordkant langs de Bulle-staaf van het midden naar de uiteinden, en je zult na enige tijd zien dat de uiteinden de noordpijl van het hulpkompasje aantrekken, met andere woorden: de uiteinden zijn zuid-pool geworden, en dat was de bedoeling van Mr. Bulle Favre.
Wat er in het midden gebeurt met de noord-polen, en of dat twee noord-polen zijn of slechts Ă©Ă©n is een onderwerp van discussie voor de geleerden. Ons gaat het er om dat de klok weer naar behoren gaat lopen.
De kans bestaat dat ik oud nieuws vertel, dat het gehele forum over mij heen valt, en dat er op het internet een goede handleiding is te vinden betreffende de âwrijftechniekâ, maar ik heb hem niet kunnen vinden. Het internet doet zich soms voor als een groot doolhof.
Ik wens iedereen die wat heeft aan deze raadgeving succes met het wrijven. En mocht na verloop van tijd de magnetisatie minder worden dan ga je opnieuw aan de slag.
Je bent nou Ă©Ă©nmaal de gelukkige bezitter van een Bulle-clock, en dan moet je er ook wat voor doen.
Waarschuwing!
Forumleden of belangstellenden die niet graag in de war worden gebracht moeten nu niet verder lezen.
Ik schreef: zo eenvoudig is het. Maar zo eenvoudig is het niet, omdat er wat betreft de noord-pool in de natuurkunde een andere definitie wordt gehanteerd dan in de geografie.
Volgens J. Veldkamp (1909-1994), die alles wist over aardmagnetisme, heet de punt van de (kompas)naald die naar de noordpool wijst de noord-pool. Dat is de officiële definitie. De aardse noord-pool is dus eigenlijk een zuid-pool voor natuurkundigen en voor elektronici die de kurkentrekkerregel hanteren. Immers de noord-pool trekt de zuid-pool aan, en omgekeerd. Tot zo ver gaat alles goed.
Maar deskundologen die met alle geweld de noord-pool in zijn of haar waarde willen laten zeggen dat de kompasnaald, waar met een likje rode verf op wordt aangegeven dat hij naar het noorden wijst, of waar noord op staat bij een roterende kompasroos (zie fotoâs), eigenlijk een zuid-pool is. Met die wijsheid gewapend zal de verkeerde pool van de strijkmagneet worden gekozen. De moleculen in de staaf zullen nu heftig protesteren, en het gevolg is een volledig gedemagnetiseerde Bulle-staaf.
En aan mensen die plannen hebben om zelf eens te gaan kijken op noord- of zuid-pool raad ik aan om te wachten op een georganiseerde reis, want het is daar bar en boos.
