Het eerste massa geproduceerde polshorloge ter wereld

Een uurtje of twee geleden reageerde ik op het topic “NOS – Ruhla Autoklokje".


Daarin diende zich een aardig onderwerp m.b.t. de Ruhla geschiedenis aan waarbij ik besloot daar toch even een apart topic voor te openen.
In het eerder genoemde topic verwees ik naar een leuk artikeltje op het Web van Grigory Zabelin uit 2016. Hier nog maar even de URL, dat scheelt weer een hoop heen en weer geschakel.
https://medium.com/@Grigory/history-of-the-ruhla-brand-the-first-watch-to-be-mass-produced-and-the-first-german-watch-in-space-f5d2ba2aba09

Bij het nog eens zorgvuldig doorlezen van het artikel en het bekijken van de mooie, informatieve foto’s kreeg ik ineens een soort “Aha Erlebnis” bij een afbeelding waaronder stond “The world’s first mass-produced wrist watch”


(foto Zabelin)

Wat bleek: een of twee jaar geleden had ik bij de Rikketik een keer een onooglijk damesklokje uit een rommelbak gevist en gekocht voor 2 euro of zo. Gewoon omdat het er zo leuk oud uitzag. Onbeschadigd echt glas, geen plastic of vergeeld celluloid en een nikkelen kastje dat zich netjes liet oppoetsen, ook hier weinig tot geen gebruiksschade.
Best echt oud, want nog met een apart knopje naast de kroon om het horloge gelijk te zetten, zoals met veel zakhorloges uit het begin van de vorige eeuw. De mogelijk van celluloid vervaardigde wijzerplaat was vergeeld, maar verder ook nog gaaf. Voorts, niet onbelangrijk, na een paar windingen aan het kroontje begon het klokje spontaan zijn arbeid! Iets te enthousiast, bleek al snel, want het loopt ongeveer 6 kwartier in een uur.
Als je nu kijkt naar mijn eigen foto’s en vergelijkt, ook met de hier afgebeelde foto uit het artikel van Zabelin, zie je de opmerkelijke overeenkomst.


(foto Zabelin)


eigen foto: de voorkant


eigen foto: de binnenkant

Voorzichtige conclusie: mogelijk ben ik min of meer per ongeluk in het bezit gekomen van een exemplaar van wat Grigory Zabelin in zijn artikeltje beschrijft als het oudste massa geproduceerde polshorloge ter wereld. Gemaakt ca. 1908 ( nou ja, vanaf 1908, geen idee hoe lang en hoe veel) in het plaatsje Ruhla in (het latere Oost-)Duitsland door de firma Gebrüder Thiel GmbH, een van de voorgangers van wat later, in de DDR tijd, de VEB Ruhla zou worden.

Toen ik me dit realiseerde heb ik het klokje maar uit de rommeldoos gehaald, nog eens voorzichtig opgepoetst en bij wat andere leuke vintage horloges in de vitrine gezet.
Gezien de kennelijke ouderdom besloot ik verder niet aan het uurwerkje te gaan of liever gezegd te laten sleutelen. Echt gedragen zal het niet meer worden, misschien maak ik om het te completeren er nog wel eens een riempje voor, naar het voorbeeld van het orgineel op de eerste afbeelding. Het dames polshorloge met een doorsnede van 32mm (klein voor die tijd) zal bij mij in de vitrine blijven wonen als een misschien geen kostbaar, maar wel bijzonder en mogelijk museaal stukje horloge historie.

Toch ook een manier om van horloges te genieten!

Dank voor het kijken en lezen,
Lex

28 likes

Leuk dat van het één weer wat anders naar boven komt :sunglasses:

Ik weet niet of je deze link kent over Ruhla??

Hier staat werkelijk alles wat zij gemaakt hebben, dus alle soorten

klokken - horloges - wekkers - autoklokjes etc etc etc.

Als je hem wel kent is het nog maar een keer :wink:

2 likes

Nee, @Ratlook, die kende ik nog niet. Wat een leuke site met super veel informatie. Je zou er bijna door verleid worden om Ruhla’s te gaan verzamelen. Dank voor het delen!

Zo zie je maar weer dat je dameshorloges - maar is het wel een dameshorloge of toch een herenhorloge? Ik weet niet hoe groot toen groot of klein was - maar goed, zo zie je maar weer dat je dameshorloges goed moet bekijken voor je ze weer terugdoet in de grabbeldoos.
Leuke vondst!

2 likes

In die tijd waren de meeste polshorloges voor dames. Polshorloges voor heren kwamen pas echt in gebruik toen men er achter kwam, tijdens de eerste Wereldoorlog, dat het wat makkelijker was om op te kijken als een zakhorloge. Even je pols wat kantelen is kennelijk makkelijker als frommelen in je zak als de kogels om je oren vliegen. Zo zie je maar weer, oorlog is ergens goed voor. Kennelijk worden er dan ineens innovaties gedaan waar je achteraf best blij mee bent.

Leuk leesvoer dit, erg leuk.
Ook grappig hoe het ebe topic tot nieuwe inzichten en een nieuw topic kunnne leiden.
Dank.

1 like

Ik ben er toch nog even verder ingedoken en vond deze URL, bij het zoeken op Google naar “Thiele”

http://uhrentradition-ruhla.de/dokumente.html

met daar in vervolgens:

http://uhrentradition-ruhla.de/pdf/Taschen-%20und%20Armbanduhren,%20Taschenwecker%20und%20Schrittzaehler%201915.pdf


De catalogus uit 1915


Op pagina 12

Nog even uitvergroten en daar is ze dan:


De Thiel Darling no. 3020A

Waarmee het klokje volledig is geidentificeerd en gedocumenteerd.

Sorry, Ik ben nou eenmaal (oud) media archivaris en kan het uitpluizen dus niet laten. Maar gelukkig kan ik nu vannacht weer lekker slapen.

Groeten, Lex :slight_smile:

5 likes

@Lexaf

Jij kan vannacht lekker slapen met " Darling " :joy:

1 like

Super leuk dit verhaal !!!
Horlogerie pur sang :slightly_smiling_face:

2 likes

Nu nog de prijslijst vinden…

Precies en die horloges waren gewoon klein net als mijn Waltham trench watch van 1914. 32/33 mm voor een herenhorloge. Google anders op trench watch en je komt er honderden tegen.

4 likes

@Lexaf Een darling om te koesteren en erg leuk dat je alle informatie hebt achterhaald.

1 like