Jewels in horloge

Wat zegt het aantal jewels of stenen in het horloge
Is dat een uiting van kwaliteit. Of een specifiek uurwerk? Wat meer jewels nodig heeft?

Wat is de functie van de jewels?

Misschien moet deze vraag wel in het domme vragen topic😢

1 like

Gestolen van het www;

Met jewels (ook wel aangeduid met robijnen, stenen of lagerstenen) wordt de behuizing aangeven, waar de assen van het raderwerk en de ankerstenen van een horloge in draaien. Heel vroeger waren dit echte robijnen en saffieren. Tegenwoordig gebruikt men hiervoor synthetische rode robijnen.
Om de wrijving te verminderen worden de geharde stalen punten van de draaiende tandwielen van een uurwerk in een synthetische robijn gestoken en gesmeerd met een dun laagje speciale olie, want door hun hardheid (alleen diamant is harder) verminderen deze lagers de wrijving en slijtage.
Een steen is te herkennen als een klein rood rondje in het uurwerk en is feitelijk een gepolijste roodkleurige steen met een gat erin die is gemaakt van Corundum (Aluminiumoxide). Bij sommige uurwerken is op de achterzijde van de kast aangegeven hoeveel jewels zich in het uurwerk bevinden.

2 likes

Jewels zijn lagerstenen, de draaiende onderdelen rusten hierop, met als doel dat er zo min mogelijk wrijving ontstaat en dus zo min mogelijk slijtage.

1 like

Hoe meer bewegende onderdelen, hoe meer jewels ‘te verantwoorden’ zijn. Voorbeeld waar ik zo aan moet denken zijn ETA 2892’s met een Dubois Dépraz chrono, een Speedmaster reduced heeft op deze manier 46 jewels.

1 like

Het alternatief voor een lagersteen is lageren in een messing bus of gewoon in een gat in de kloof of platine. Omdat deze veel minder hard zijn dan een lagersteen zal er veel eerder slijtage optreden en kan daardoor speling ontstaan op de tappen waardoor het uurwerk slechter gaat lopen.

Bij moderne uurwerken is eigenlijk de hele radertrein in stenen gelagerd; en samen met de stenen in het anker en de balans heb je er daarvoor 17 nodig. Bij luxere uurwerken is soms bijvoorbeeld ook de as van de veerton in stenen gelagerd; hiervoor heb je er dan weer twee extra nodig.

3 likes

Goede vraag!

1 like

Ik wist het zelf ook niet, en vroeg het me laatst ook al af, dus bedankt! @Riddler

1 like

Kan ik hieruit opmaken dat hoe hoger het aantal jewels is hoe gecompliceerder het uurwerk is en zegt dit ook iets over de kwaliteit c.q. stabiliteit van het uurwerk?

1 like

Over het algemeen wel, maar er is een periode geweest met een “jewel-race” waarin zoveel mogelijk jewels een verkoopargument was. Daar sprongen fabrikanten op in door hele uurwerken te decoreren met ladingen jewels zonder functie. Dat waren natuurlijk geen hoogwaardige uurwerken, maar ze hadden wel veel jewels. :joy:

4 likes

Dank voor alle waardevolle antwoorden

Zeer gewaardeerd. :ok_hand::ok_hand:

2 likes

Weer wat geleerd vandaag :ok_hand:t3:

Durfde vraag eigenlijk niet te stellen ivm domheid :cry:

Nogmaals dank forumleden

2 likes

Dan kom je uit of 19. Vaak zie je echter 23, 24 of 25 jewels bij horloges (en bij automaten vaak nog meer voor het automaat gedeelte). Een sub bijvoorbeeld heeft er 31 zelfs waarbij 5 voor het automaat gedeelte en 1 voor het kalender werk. Waar gaan die extra steentjes dan in zitten? Het lijkt me niet dat Rolex “nutteloze” steentjes in het horloge doet.

Er zijn nog wel een aantal plaatsen waar je dat (met enig nut) zou kunnen doen. Bijvoorbeeld in het opwind- en wijzerverzetsysteem, daar komt best veel kracht op dus stenen hebben daar zeker nut.

1 like

Grappig dat Seiko het kan redden met 17 stenen in een automatisch opgewonden chronograaf met verticale chronograaf koppeling en dag/datum snel verzet.
Aantal stenen is niet altijd maatgevend voor kwaliteit :wink:

Dat hebben ze denk ik alleen maar gedaan omdat dat goedkoper is, niet omdat het beter is; een Grand Seiko is veel royaler gesteend. :wink:

1 like

Toch heb ik liever een JDM versie met 2 of 4 jewels meer :wink: Natuurlijk zijn er ook prachtige 17 jewel uurwerken. Maar over het algemeen is iets meer toch beter.

1 like

Klopt hoor, meer vind ik ook leuker, maar toch knap dat veel 6139 uurwerken na 40 jaar pas hun eerste onderhouds beurt zien. En dan niet reddeloos verloren zijn.
Ik moet ff zoeken, maar ik heb nog een 64 steens orient automaat.

1 like

6139s zijn zeker goeie en duurzame uurwerk. Maar in de Spencer Klein video’s hoor je toch ook wel over wat speling op de veerton door slijtage. Zo’n issue zou met meer jewels toch kleiner zijn denk ik.

Klopt, een reparatie methode is om een lagersteen in de hoofd platine te persen. (Zoiets)
Maar dan is het nóg knap om zo’n uurwerk zo lang mee te laten gaan.

1 like