toepasselijk in dit draadje een paar plaatjes van de “effe tussendoor” reparatie van zo’n ouwetje.
Het horloge was gekocht door een niet met name te noemen enthousiast die meestal voor de “koopjes” gaat, vaak erg gelukkig in de aankoop, maar soms zit er ook een gevalletje “vette pech” tussen.
Dit oude zakhorloge met centrale secondenwijzer en stop-funktie leek eigenlijk in de tweede kategorie te vallen, maar het zag er te goed uit om niet wat tijd aan te besteden.
Helaas ben ik pas begonnen met fotootjes te maken toen ik al begonnen was met de sloop:
Een lagersteentje van het derde rad was uit de brug verdwenen (A), en ook hadden we gezien dat een ankersteentje kompleet niet meer aanwezig was (B).
Bij © zie je trouwens het pennetje dat zorgt voor de “hacking” funktie, door het bedienen van een schuif op de kast blokkeert dit pennetje de balans via deze hevel onder de wijzerplaat en stopt het uurwerk:
Het is dus niet zoals een moderne chronograaf dat je kunt starten, stoppen en nulstellen, terwijl het uurwerk gewoon doorloopt.
Na het verwijderen van de brug bleek dat zelfs alletwee de ankersteentjes ontbraken:
Nou ja, eerst maar eens een passend lagersteentje voor het derde rad zoeken:
Deze is met een vatting in de brug geplaatst, de kleur wijkt wel af van de bestaande lagertjes, maar dat was geen bezwaar, uiteindelijk was de opdracht enkel om het uurwerk aan het lopen te krijgen:
Daarna twee ankersteentjes in de voorraad opgeduikeld die in het anker pasten, let op de vreemde rechte uitvoering van dit onderdeeltje dat “normaal” de bekende “T-vorm” heeft:
Het vastzetten van deze steentjes doen we met schellak wat we door warmte smelten, dat spul kun je niet direkt verhitten, dan verbrand het, voor indirekte verhitting hebben we deze speciale gereedschapjes:
De onderste heeft mooie hevels om de ankersteentjes nauwkeurig te verstellen, helaas paste dit anker niet hierin door de rare vorm, en moesten we pielen met een pincet en de bovenste uitvoering.
Ankersteentjes moeten nauwkeurig geplaatst worden, anders funktioneert het uurwerk niet het steentje kun je een beetje heen en weer stellen om de juiste positie te vinden, illustratie wat er fout gaat als je het steentje te ver laat uitsteken (linksonder, zaak blokkeert op punt A) of te diep in het anker drukt (rechtsboven, de tand van het ankerrad wordt niet geblokkeerd door het ankersteentje):
Rechtsonder de ideale situatie.
Dus na het plaatsen van de steentjes is het een kwestie van passen en meten
goed kijken wat er gebeurt en de steentjes zonodig verstellen (ankertje eruit, schellak verwarmen en steentje verschuiven)
Als je alles een beetje OK in elkaar hebt, volgt montage, smeren en… tikken:
In dit geval mag de eigenaar zelf de rest schoonmaken en opknappen, dus het uurwerk in de kast en klaar:
Het loopt behoorlijk op tijd, en de stop-funktie werkt perfekt; OK, waar was ik eigenlijk ook weer mee bezig…
Groet,
Paul