Zes jaar geleden is mijn horlogeverslaving begonnen. Het begon toen ik van een collega een zakhorloge kreeg met de opmerking, zie maar wat je ermee doet.
Dit is hem:
Ik wilde hiermee leren hoe een horloge gedemonteerd en gemonteerd moet worden en hoe zoiets eigenlijk werkt. Het horloge mankeerde nogal wat en was erg vervuild.
Een korte opsomming.
Het glas en de secondewijzer ontbraken. De balanstapjes waren gebroken. De balansveer was gecorrodeerd. Er ontbrak een tand in het derde wiel. Eén van de lagertjes van het escape wiel inclusief de vatting in de platine was kapot.
Hier een paar foto’s:
Nadat ik alle onderdelen had gereinigd heb ik eerst een pasgaatje in de platine geboord, een busje gedraaid en daar een lagertje in geperst en het geheel in de platine gelijmd.
Vijf jaar geleden vond ik dat wel een goeie oplossing. Met de kennis van nu had ik waarschijnlijk geprobeerd om de originele vatting te repareren.
Hierna kwam de moeilijkste klus. Het draaien, monteren en pas maken van twee nieuwe balanstapjes.
Hier zijn de tapjes:
En de montage. Een zenuwenklusje.
Na montage in de cilinder de tapjes gepolijst tot de juiste diameter.
Vervolgens gemonteerd in het uurwerk en de hoogte van het tapje boven het bruglagertje gemeten.
Met deze meting heb ik het tapje ingekort tot de juiste hoogtespeling.
Hierna gebalanceerd in mijn “diy” balanswaag.
En het geheel gemonteerd. Omdat ik geen alternatieve balansveer had, heb ik de oude maar weer gemonteerd. Het horloge liep toen weer maar liep wel ruim twee uur per dag te snel. Hierna heeft hij een aantal jaar in de la gelegen en ben ik op zoek gegaan naar een balansveer. Uiteindelijk heb ik van @Lexaf twee veertjes gekregen.
Recent heb ik er één gemonteerd. Het horloge liep toen twee uur per dag te langzaam. Vervolgens heb ik de veer ingekort om de slingerfrequentie te verhogen. De inkorting had ik berekend mbv een programmaatje waarmee je de veerstijfheid van een spiraalveer kan berekenen.
Ik heb nog wel wat lengte overgehouden zodat ik nog wat kon experimenteren met verschillende lengtes. De tweede poging was al een stuk beter. Het horloge loopt nu ongeveer 15 minuten per dag te langzaam. Ik ga eerst proberen of ik dat met het kompas kan bijregelen. Anders nogmaals de veer inkorten.
Er blijven nog de volgende aanvullende problemen over. Er ontbreekt nog steeds een tand. Het naafje van de balansveer is iets te hoog en de piton verstellen of inkorten gaat niet. De balansveer heeft hierdoor een beetje een parapluvorm. Er zit nog veel speling op de verschillende lagers. De amplitude is tamelijk laag de snelheidsregeling niet heel goed werkt.
Voorlopig hou ik het even hierbij maar misschien doe ik in de toekomst nog een ronde.
Hier het geheel zoals het nu is:
