50 Year anniversary van Maanlanding
Wil hier nog even een filmpje van schieten, maar gezien veel forumleden mijn “Tone of voice” niet waarderen in beeld; onderstaand alvast in schrift 
Juli 1969 betrad de mens voor het eerst de maan onder leiding van Neil Armstrong. NASA vertrouwde op Omega als official timekeeper, en ondanks dat Armstrong zijn Speedmaster niet droeg maar in de cockpit liet liggen als back-up, is door Buzz Aldrin het toch “the first watch on the moon” geworden. Zeker niet de eerste in space, de Russen waren eerder met een of ander Soviet merk, en ook Scott Carpenter maakte een rondje om de aarde met een Breitling Cosmonaute 809 in 1962. Tevens droeg het minder bekende 3e teamlid van de Apollo 11 missie; Michael Collins, het liefst Rolex. Zo bezitte hij een Day-Date 1803, Turn-O-Graph 6202 en later een Sea-Dweller 1665.
Waarom koos NASA voor de Omega Speedmaster? Ondanks dat de Speedmaster initieel geproduceerd werd voor de racesport (als de meeste chronografen) werd het al snel geliefd bij de ruimtevaart. Begin 60er jaren droeg Wally Schirra al zijn Oemga tijdens de missies. Pas in 1965 werd de samenwerking officieel en was Ed White de eerste die zijn Speedy droeg over zijn ruimtepak tijdens de “Spacewalk”.
De keuze viel op de Speedmaster na een series van testen uitgevoerd door NASA op chrono’s van verschillende merken. De Speedy kon het beste enorme temperatuur en druk verschillen weerstaan, werkte het beste zon der zwaartekracht en was schokbestendig. Wie had gedacht dat deze overwinning 50 jaar later nog relevant zou zijn en het hele imago van een merk heeft vormgegeven… Maar we duiken eerst in de periode “Pre-Moon”.
Pre-Moon
Met “Pre-Moon” Speedmasters worden de modellen aangeduid voor 1969. Logischerwijs stond er toen nog niet op de caseback “First watch worn on the moon”. Echter kan je tot 71 Speedies vinden met louter het Zeepaardje als inscriptie.
Het begon in 1957 met de eerste Speedmaster: referentie 2915. Dit horloge lijkt sterk geinspireerd (to say the least) op de Rodania Geometer. Vergelijkbare dial lay-out, kastvorm, en bijvoorbeeld de kenmerkende uurmarkering; kijk eens naar de 12 uurs index. De positionering van de sub-dials verschilt wel vanwege het uurwerk, Rodania koos voor Valjoux en Omega voor het geroemde cal. 321. Ook de wijzerset is anders, Omega maakte gebruik van “de Broad Arrow”. Logischerwijs zijn deze eerste Speedies erg verzamelwaardig en kostbaar. Het wordt onderverdeeld in 3 generaties met elk net afwijkende details, maar minimaal een ton mag je er wel voor uittrekken.
De volgende generatie kende een opmerkelijke verandering in de bezel. De tachymeter inlay werd van aluminium bij de 2998. De daaropvolgende referentie wordt de “Ed White” genoemd, inderdaad naar de legendarische drager van de 105.003.
Belangrijke veranderingen kwamen in de mid-60s met de 105.012. De kast veranderde en vertoonde voor het eerst de twisted/ curved lugs ipv straight lugs. In de voorgaande jaren en daaropvolgende jaren zijn er veel verschillende kleine aanpassinkjes gewwest in the dial lay-out, maar echt opmerkelijk is de toevoeging van het woord “Professional”. De reden hiervan heeft niets te maken met de certificering van NASA maar is onduidelijk.
De laatste Speedmaster referentie met een cal. 321 is de 145.012. die in 1967 gelanceerd werd. Opgevolgt door de 145.022 met de introductie van cal. 861. Op uitzondering van de hele vroege 145.022s verandert er ook iets op de wijzerplaat. De “Applied logo” verdwijnt en wordt vervangen door painted logo. Zoals eerder aangegeven is de “Pre-Moon” caseback niet alleen te vinden op horloges voor 69, maar rond de wisseling kan je nog een transitional caseback vinden: “Straight writing”. In plaats van rondom de caseback staat er horizontaal “first watch worn on the moon”.
Logischerwijs werden er na de maanlanding een stuk meer Speedmasters geproduceerd, dit was geweldige marketing voor Omega; NASA genoot enorm veel aanzien en koos voor de Speedmasters. Verzamelaars prefereren uiteraard de “Pre-Moons” en het liefst cal. 321. Dit zie je ook terug in de prijs, hoe vroeger hoe kostbaarder. Meespelende factoren zijn uiteraard de conditie en originaliteit. Verschillende jaren; verschillende wijzerplaten, bezels, banden. Uiteraard het waardevolst als het horloge zo gebleven is als die ooit uit de fabriek is gekomen, zonder dat er onderdelen vervangen zijn voor latere service replacement parts. Dus heeft het nog de “Flat-Link bracelet”, “Step-Dial”, “Dot over Ninety” bezel?
Post Moon
Destijds is de Speedmaster het paradepaardje van Omega. Naast de reguliere uitvoering, die overtijd optisch aangepast is maar altijd sterk zijn design roots behoudt kan je tal van special editions en limited gelul vinden. Allemaal variaties op dat ene model, dan weer in het goud, dan met een witte wijzerplaat of een Snoopy erop. De laatste jaren loopt dit onzes inziens iets uit de hand en wordt een icoon compleet droog gemolken. Ons advies is dan ook om lekker bij de normale Speedy te blijven, of die nou vintage of modern is.
Kijk daarbij wel naar de Specs. Ook Omega gebruikte tot 1998 tritium, wat de neiging heeft te verkleuren overtijd. Is dit iets wat je waardeert of heb je juist liever luminova? De band heeft ook verschillende veranderingen meegemaakt, eigenlijk geldt hoe ouder hoe mooier, maar de vroege banden zijn een stuk fragieler. Dus weer een praktische overweging die gemaakt moet worden. Tot slot is het uurwerk van belang. Voor de Speedmaster is het handopwind uurwerk uitgangspunt geweest, of het nou cal 321, 861, 1861 of 1863 is. Nu zijn er best wat mensen die de “Reduced” versie mooier vinden gezien de kleinere kastmaat van 38mm tov 41mm. Nu kan ik me daar wel in vinden alleen is het automatisch uurwerk een stuk kwetsbaarder en nog vele malen kostbaarder te repareren. Tevens zijn de automaten op de markt minder waardevol waardoor je relatief al helemaal veel kwijt bent om van je horloge te kunnen blijven genieten.
Conclusie:
De Speedmaster is een geweldig horloge met misschien wel het meest aansprekende verhaal aller tijden. Ik voel alleen de historische waarde bij de “echte moonwatch” en hoop dat Omega in de toekomst hun relevantie niet alleen van de Speedy laten afhangen. Dat gezegd hebbende, is het esthetisch gezien een perfect horloge, die met recht tijdloos genoemd mag worden. Zodoende hoefde ze nooit erg af te wijken van het initiële design. Speedmaster leent zich ook uitstekend voor variatie in banden: lekker op leer, staal of nato. Om lekker te eindigen: Onderstaand wat uit ons archief:
Jasper Lijfering van Amsterdam Vintage Watches
lekker toch dat plat Amsterdams 
