Review Platax

Eindelijk moed verzameld om dit gekregen tooltje te testen. Een Bergeon Platax/Platex. Van @straoven wat handleidingen toegestuurd gekregen. Dan kan er niks fout gaan toch?

Met deze tool kun je rollers verwijderen en de balansstaf veilig uit het wiel meppen. Volgens de handleiding “It is not necessary to use a graver to cut away the burr before removing the balance-staff.“ Mooi, dat scheelt weer.

Gelukkig heb ik een bakje met overleden balanswielen.

Stap 1 - remove the roller
Gebruik het brede gat en draai de schijf totdat je een mooi passende sleuf gevonden hebt. Schuif de roller er op. Het balanswiel “hangt” nu aan de roller.

Maak de bovenkant van de tool smaller met het koperen buisje (reducing sleeve), draai de dop er op en zet een punch op de balansstaf.

Althans. Dat is het idee. :rage: De punch kan er niet bij. Ok, dan maar zonder beschermdop. Hamertje tik en het wieltje rolt. Succes!

Stap 2 - remove the staff
Draai nu de bovenkant een kwart naar links naar de smalle opening. Leg de balans nu met het plateau naar onder (=smalste deel van de balansstaf dus boven) op de juiste plek. Vervang het koperen buisje door de “heeled bush”. En die wou niet door het gat. Dan maar van onder door de tool te ontleden… Afrader, er zit een veertje met kogeltje in dit ding Bijna goed:

Maar dan verbuigen de spaken van het wiel. :woman_facepalming: Moet uiteraard zo’n smal gat zijn. Poging 2

Top. Behalve dat ook hier de klem knop er niet op kan… want de punch kan er niet bij. De bush heeft een gaatje voor de as en kijkvenster om te zien of het goed gaat.

Het werkt! Ik geef dat ding :star: :star: :star:

De aftermovie. Gelijk ook maar de triebniet getest.
Men neme een vreemde balans en een passende vreemde balansstaf. Dat kan vast slimmer, maar in mijn geval gewoon wat passen uit mijn oude stafjes doosje.
afbeelding afbeelding

Eerst met een bol ponsje de “rivet” maken.

Dan plat walsen. Vergeet niet het wiel steeds wat bij te draaien.

Hij zit vast. Dat viel me mee voor de eerste keer!
afbeelding

Triebniet geef ik :star: :star: :star: :star: :star:

16 likes

:+1:
zal er ook eens aan moeten beginnen

1 like

Netjes gedaan en werkt id goed, echter blijft bij deze methode de kans bestaan dat je het balanswiel vervormd. Ik geef zelf de voorkeur aan het uitdraaien van de balans as op de draaibank.
Maar goed, heb je die niet of lukt je dat niet is dit een prima alternatief (mits met heel veel beleid gebruikt uiteraard maar dat zit hier wel goed).

2 likes

Ik ga hier ook aan beginnen alleen heb ik geen platax tool voor het verwijderen van de balans staf ga dit voorzichtig proberen te doen met m’n horia tool alleen die heeft dus “pump” pushers maar geen gaatje in de pushers dus denk niet dat dat gaat werken. Anders gebruik ik de triebniet er voor denk ik enig advies verder er voor?

1 like

Voor in de triebniet hebben ze lang geleden simpele hulpstukjes uitgevonden waarmee je de as uit het balanswiel kan verwijderen, je gebruikt de triebniet dan net als met een Platax.

Als je zoekt op K&D 50 balance staff remover dan vind je ze vast nog wel (let op, er zijn verschillende maten), maar je zou er, met een beetje handigheid en een draaibankje, ook wel zelf eentje kunnen maken.

Het ziet er dan zo uit (sorry voor de wazige fotootjes…)
Het is dus net als de Platax een “klem” die je langer kan schroeven om het balanswiel vast te klemmen plus een speciale pons:

Je klemt de spaken van het wiel op het aambeeld, om te voorkomen dat het wiel vervormd als je de balansas eruit tikt:

Op het internet zijn vast wel duidelijkere beschrijvingen of demo’s met betere fotootjes te vinden… :thinking:
In Duitsland hadden ze trouwens voor hetzelfde doel een “Unruhmax”, gebruik je ook in de triebniet, maar is een “veerbelaste” pons; ik heb die nooit gehad/gebruikt maar ik denk eerlijk gezegd dat dat de minder geslaagde gereedschapjes zijn…

1 like

Ja de verschillende maten en de stevige prijs op ebay zijn wel even een dingetje zou liever alle maten er van hebben maar voor 70 dollar per stuk ex verzenden zijn ze lastig te verkrijgen.

Hier wordt de methode met een horia ook als optie aangegeven:

En heb laatst gezien dat de triebniet gewoon gebruikt werd zonder tooltje. Maar weet niet meer waar.

Wellicht dat risico nog uitmaakt tussen friction fit of riveted balance staffs. En hoe stevig je balans is…

1 like

Kalle gebruikt triebniet gewoon. De horia in dit filmpje gebruikt andere pushers en ik probeer er achter te komen welke dat zijn want ik zie alleen de pump pushers dus online.

1 like

Ah, dan heb ik het daar gezien onlangs bij een oud zakhorloge.

1 like

Ja denk het maar zou graag de horia ook gebruiken maar weet dus niet welke pushers het zijn.

Tsja, zeg het maar, geen horia maar mijn jeweling tool heeft varianten:
afbeelding

Hahaha gevalletje doe mij die maar xD

Die in het blauwe doosje weetje welk merk ze zijn?

Mijn tool is chatons sa. Maar die is maat 4 terwijl horia 3 is (ofzoiets, weet kalle beter want die heeft dingen om lopen bouwen).

Mijne is ook 4mm zonder conversie je kan tegenwoordig die ook kopen rechtstreeks en anders idd ombouwen.

1 like

Zie een seitz pusher set nieuw bij cousins voor 100 pond jikes

Valt me nog mee. Losse pushers zijn tweedehands ook niet goedkoop. Beter op zoek naar complete tweedehands set? En dan van 2 een mooie maken en de rest weer verkopen?

Succes! :sweat_smile:

1 like

Even een reactie een jaar later…
Platax tools zijn zeldzaam en peperduur. Zou dit een goed alternatief zijn?

Ik denk het niet. De originele Platax heeft de vorm van een Triebniet. Dat is niet voor niets. Je zal de pons echt rechtstandig moeten gebruiken, om schade te voorkomen. Dat lijkt me niet echt mogelijk met de afgebeelde Chinese tool.

(Platax)

Een Platax is heel handige tool, maar met de Triebniet kan je hetzelfde resultaat bereiken.

3 likes

Hoi Harry,

Dat zou wellicht een keertje een idee zijn om een avondje aan te spenderen voor ons, de hobbyisten op het forum?
Als ik er uit m’n hoofd een paar weet:
@tkh @basvg @VmaxNL @petrao. Jenneke

Als ze een triebniet hebben… ik zou daar wel ns een goede instructie in willen kringen, met name om een balansas te vervangen.

Groet!
Serge

4 likes

Jazeker heb ik een triebniet (2 zelfs :see_no_evil:) maar de beste/mooiste die ik heb is deze:

Ik heb al wel veel uit het boek “moderne uuwerkreparatie” uit 1953 kunnen leren oa over de triebniet.

1 like