Jullie weten vast wel hoe dit zit.
Bijna al mijn vintage mechanische horloges (of misschien wel allemaal) hebben een secondewijzer die met schokjes beweegt. Zowel die in aparte dials als de centrale wijzers. En zowel Quartz als handopwinder als automaat. Soms zijn de schokjes heel klein, dan zie je bijna niet dat de wijzer niet traploos beweegt. En soms maakt de wijzer sprongen van een minuut.
Is er een reden voor al dat geschok? Heeft het te maken met het mechaniek of zit er een diepere gedachte achter?
En zijn er ook secondewijzers die traploos rondgaan?
Schoken voor quartz komen van de stap motor; voor anderen horloge komt het van de âescapementâ systeem : de wielen kunnen alleen maar bewegen als de anker de anker wiel los laat.
Bij acutron zijn de stappen een drie honderden van een cirkel.
In de basis komt dit door het verschil in techniek. Mechanische/automatische horloges werken met een balans die meerdere malen per seconde heen-en-weer beweegt (vergelijk met een slinger van een mechanische klok). Elke keer dat de balans heen of weer beweegt, maakt de secondewijzer een stapje. Ergens tussen de 5 en 10 keer per seconde.
Kwartshorloges daarentegen, worden door een elektrisch stappenmotortje aangedreven dat zijn energie uit een batterij krijgt. Om te zorgen dat je batterijtje niet na een paar maanden leeg is, heeft men ervoor gekozen om slechts 1 stap per seconde te maken.
Edit: en ik vergeet inderdaad de Bulova Accutron nog, die @anon50762135EV en @brunod al aanhaalden. Weer andere techniek, met een soort stemvorkje. Ook mooi glijdende secondenwijzer.
Vorige week stelde ik een vraag hoe een horloge eigenlijk werkt. In antwoord kwam jonathan met een mooi filmpje aanzetten, zie Hoe werkt een .....? . De uitleg van brunod hierboven wordt daar mooi meer geĂŻllustreerd.
Eigenlijk gaat het met alle uurwerken om hetzelfde. Een energiebron hebben (gewicht/veer/accu/batterij) en die op een zo nauwkeurig mogelijke manier gecontroleerd vrij laten komen. En bij eigenlijk alle uurwerken gaat dat in kleine stukjes per keer.
Om volledig te zijn is er ook een zeldzaam komplicatie die heet âseconde morteâ of âdead secondâ : het is op een mekanieke horloge en de seconde springt een keer per second.
Ik pik te laat in op dit draadje, maar Jeroen heeft gelijk: je hebt ALTIJD schokjes, maar bij sommige werkjes zijn deze zo klein dat de wijzer lijkt te âglijdenâ.
En tsjonge wat zijn vintage dead seconds uurwerken lastig te vinden, ik heb er sinds kort eentje maar die mist uiteraard precies die onderdelen die het zo bijzonder maaktâŠ