Een tijdje geleden kreeg ik een PB van een forumlid met het verzoek te kijken naar een Palerma Coaster, deze kwam van de kringloop maar liep niet. Eenmaal geopend bleek de balans verkeerd gemonteerd waardoor deze ook niet zou kunnen lopen, maar daarnaast was de amplitude ook extreem laag en op de Timegrapher draaide het uurwerk als een achtbaan. Ik heb toen aangeboden om het uurwerk te servicen.
(Ik heb een nieuwe lamp gekocht met zwenkarm maar ik heb met mijn stomme kop een LED-lamp gekocht met een gelige tint terwijl ik een echt witte had moeten hebben, de foto’s zijn allemaal dus wat gelig.)
Ik heb helaas geen vóór foto aangezien ik initieel alleen even zou bekijken wat er mee aan de hand was.
Om de wijzerplaat niet te beschadigen leg ik wat plastic folie over de wijzerplaat en gebruik een presto puller om de wijzers er vanaf te halen
De wijzerplaat losmaken doe je met twee schroefjes in de zijkant
De FHF 96-4 is een redelijk recht toe recht aan handwinder datum uurwerk zonder snelverzet, de manier waarop het datum mechanisme werkt is relatief eenvoudig.
Om het geweldadig uit elkaar springen van het uurwerk te voorkomen is het dringend aan te raden om altijd de veer te ontspannen, als je het horloge opwindt springt de klik opzij om het veertonrad te laten draaien, met een pincet kun je die blokkering aan de kant schuiven, als je dan langzaam de kroon laat vieren kan de veerton zich ontspannen.
Met de Presto puller verwijder je de minuutpijp die geklemd op het uiteinde van het centrumrad zit
Als je de dekplaatjes van de datumschijf hebt verwijderd dan kun je bij de vijf van de datumschijf de pal zien die de datum op dezelfde positie houdt, dit zorgt ervoor dat het getal altijd netjes in het midden van het datumvenstertje te zien is.
Door het verwijderen van de pal kan nu de datumschijf worden verwijderd
Verwijder nu de onderdelen van het stel- en opwindmechanisme.
De stift steekt door twee onderdelen, een tandwiel dat in verbinding staat met de veerton voor het opwinden(boven), en een rondsel wat het instelmechanisme aandrijft (onder)
Verwijder het plaatje met de deksteen voor het ankerrad
De wijzerplaatkant is nu leeg
Je verwacht het niet maar nu gaan we naar de andere kant
Als je de schroef uit een brug haalt dan zul je merken dat deze vaak stevig vastzitten, daarom zitten er aan de zijkant Ă©Ă©n of meerdere uitsparingen waar je een schroevendraaier tussen kunt steken, als je dan wiebelt dan komt de brug los, bij de balansbrug wil ik je aanraden om er ook je vinger op te houden omdat je niet wilt dat de brug de spiraalveer vervormd als hij van het uurwerk af valt (en ja, dat is me wel eens gebeurd)
Als je de balans los hebt, dan moet je deze op zijn rug leggen en daarna weg leggen, anders loop je kans een balansas te beschadigen
Verwijder daarna de ankerbrug en uiteraard het anker zelf
Draai de schroef los van het veertonrad
Verwijder het klikveertje onder het veertonrad
Bij deze schroef moet je even rekening houden dat deze omgekeerd schroefdraad heeft, die je dus de andere kant op losdraait
Dit rad heeft nog een inwendig rondsel, die je ook moet verwijderen
Nu kan ook de veertonbrug worden verwijdert
Dit uurwerk heeft een tiretteschroef die je dus moet verwijderen, bij veel andere uurwerken is deze schroef vervangen door een uitstekend deel waar je op kunt drukken om de stift te verwijderen
Verwijder nu de veerton
De veer moet ook worden gereinigd maar daarvoor moet de ton open, klem hiervoor een pincet op de tandwiel rand en druk deze omlaag op een hard oppervlak
Het dekseltje komt dan los, onthoud nu welke kant de veerton op draait, in dit geval tegen de klok in
Verwijder nu de veertonas uit de veer
Lift een klein stukje veer uit de ton en hou de veer en de ton stevig in je handen en probeer de veer er met beleid uit te draaien
In dit geval was de veer zeer vies en in dat soort gevallen gebruik ik wat papier om het grootste vuil alvast eraf te poetsen
Alleen de gangtrein is nu nog aanwezig
Verwijder met beleid de brug
Het centrumrad heeft een eigen brug die apart moet worden verwijdert
Het uurwerk is nu helemaal leeg
Monteer nu de balans weer terug om deze veilig in de reinigingsmachine te kunnen doen. Ik gebruik vaak even een pompje om te zien of de balans goed is. Door er tegenaan te blazen gaat de balans flink heen en weer, een slechte balans stopt na een paar keer, een goede gaat een hele tijd op en neer
Dan gaan alle onderdeeltjes in een paar maandjes voor in de reinigingsmachine
Ik heb een hele eenvoudige maar ik heb ook maar beperkte ruimte dus dat is prima.
Spoelgang 1 is L&R 533 die olie oplost (6 min)
Daarna haal je de slinger omhoog en laat je hem nog eens draaien zodat alle vloeistof er uit vliegt
Spoelgang 2 is L&R 3 spoelvloeistof, dit lijkt een beetje op was benzine en is vooral bedoelt om de vorige spoeling te verwijderen (6 min)
Spoelgang 3 is nog een keer L&R 3, dit om zeker te weten dat er geen residu meer is achtergebleven (6 min) helaas geen foto
Na de spoelgangen gaat de zwenkarm in de heater zodat alle odnerdelen zometeen helemaal droog zijn en klaar om weer te monteren (6 min)
Tijdens het wachten poets is vaak het glaasje of doe ik andere kleine klusjes zoals het schoonmaken van de kast
Als de onderdelen uit de reinigingsmachine zijn gekomen doe ik direct wat voorbereidende handelingen, zoals het smeren van gecompliceerde onderdelen zoals automaatraderen maar in dit geval alleen Bergeon One-dip voor de balans, dit garandeert dat de balans niet kan plakken door vervuiling en het epilameren van het anker (dit zorgt er voor dat later aangebracht olie niet uitloopt)
Een andere voorbereidende handeling is het gebruiksklaar maken van de veerton, als eerste zoek ik een veertonwinder die past bij de juiste maat ton
Leg de veer dan met de klok mee op de werkmat, steek het hendel er doorheen en draai de veer dan op in de houden, zet dan de veerton er op en druk de veer er in
De veer zit nu in de juiste richting weer in de ton
Omdat de veerton as uitsteekt is het moeilijk om deze op een vlak oppervlak terug te plaatsen, ik gebruik hier een gaten aambeeld voor
Zet drie streepjes Moebius 1300 overdwars op de veer om deze te smeren
Leg dan het deksel er weer op en druk deze rondom met het midden van een pincet weer dicht
Nu zijn we klaar om het monteren te beginnen
thnks!!
