Tissot, eta 2824-2, tap van derde rad gebroken

Techniek & Reviews
#1

Ik heb een Tissot le locle uit 2004 die soms pardoes stopte met lopen. Hij was ooit eens nat geworden van binnen bij fietsen door zware regen, en dat had ik wel schoongemaakt.

Vandaag verzamelde ik mijn oude moed weer eens, en wilde ik hem voorzichtig uit elkaar nemen en helemaal goed schoon maken van binnen. Ik haalde de automaat met rotor er voorzichtig af en daarna haalde ik de kracht eraf, door de kroon rustig terug te laten draaien terwijl ik het palletje bij het kroonrad weg hield.

Toen wilde ik de wijzers zo draaien dat ze allemaal op dezelfde plek stonden, om ze er af te kunnen halen. Daarbij viel mij al op dat er veel speling op de wijzers zat; de minuutwijzer bewoog meer dan een minuut vrij heen en weer. (Normaal, met de veerkracht erop zie je vrijwel geen speling).

Ik haalde de wijzerplaat eraf en toen zag ik dat bij het draaien aan de knop om de wijzers te verdraaien, het rondsel van het derde rad gewoon heen en weer ging, de tap was daar afgebroken! Eigenlijk een wonder dat het horloge vaak wekenlang liep, om dan weer even plotseling te stoppen…

Hier wat fotos van het asje:

20231021_175325
20231021_175325933×933 175 KB

20231021_175204
20231021_1752041137×1137 516 KB

Nu denk ik dat de beste oplossing is om ergens een nieuw derde rad vandaan te halen. Het is een ETA 2824-2 caliber. Wie weet een handig adres om zo’n onderdeel te bemachtigen? Ik zag op eBay een leverancier, maar dat komt uit China, past dat dan wel? Dank voor elke goede tip! :slight_smile:

4 likes
#2

Ik heb even gekeken en heb er nog een paar liggen. Praktisch nieuw, origineel ETA. Stuur maar een PB en we komen er wel uit, ik hoef er niet rijk van te worden. :slightly_smiling_face:

12 likes
#3

20231029_191046
20231029_1910462175×1708 943 KB

Met dank aan Peter, het nieuwe derde rad zit erin! Loopt nu al ruim 24 uur netjes door.
20231029_191235
20231029_1912351874×1874 771 KB

14 likes
#4

Wat me nog opvalt is dat het verzetten van de wijzers best zwaar loopt. Onder de wijzerplaat ligt een minutenrad met een draaibaar pijpje erin geklemd. Bij het verzetten van de tijd oefent dat rad best een grote kracht uit op het rondsel van het derde rad; op die plek was de tap ook afgebroken.

Wat zou ik kunnen doen om die slipkoppeling iets lichter te laten lopen? Smeren met wat vet?

1 like
#5

Ja, het is belangrijk om die te smeren met iets dikkere olie.
Ik gebruik daar HP1300 voor.
Moebius 9020 kan denk ik ook wel.

1 like
#6

Bedankt voor de tip. Best een nadeel van zo’n los minutenrad zoals in deze eta, waarbij al die kracht op het rondsel van het derde rad komt. Ik vind het wel heel fijn als het seconderad in het midden zit (bij een centrale secondewijzer), want dan heb je geen speling op de secondewijzer zoals bij sommige oude horloges, maar de wrijving bij gelijkzetten zou eigenlijk op het minutenrad moeten worden afgewenteld. Heb ook wel eens gezien dat het wisselrad aan de veerton geklemd was en dat daar de slip dan op zit. Best een slim systeem dat de kleinere tapjes niet nodeloos belast.

1 like
#7

De grote kracht komt niet op het derde rad zijn rondsel. Bij de wijzerverzetting draaien met de kroon de glijrondsel ( pignon coulant) met het kleine rondsel de renvoi, het minuterierad en dan de minuutrad waar de minuutwijzer op komt, ook genaamd chaussée met wiel in officiële horlogerietaal. Wanneer de minuutpijp teveel wrijving heeft in het wiel is dat de smering onvoldoende is, dus smeren met lopend vet D5, ook de centrale bus smeren met D5. Wanneer de wrijving te groot is kunnen de tanden tussen renvoi klein rondsel en minuteriewiel beschadigen of zelfs afbreken, niet de as van het derde rad of petite moyenne… hopelijk kan u volgen.

5 likes
#8

D5 is wellicht een beetje achterhaald, HP1300 is top. Maar D5 kan gewoon ook hoor.

Wel goed om te zien dat je er weer een beetje meer bij zit, Freddy! Top-verslag over die JLC. Ik zou me daar zelf niet aan wagen.

#9

Ik begrijp het, maar als de wrijving erg groot is, dan oefent het minutenrad toch een flinke kracht uit op het rondsel van het derde rad (omdat het graag mee wil draaien met het wijzerwerk). Dat komt dan bij de druk die het tweede rad al op hetzelfde rondsel zet. Ik zal hem gaan smeren, en ook de centrale bus; dank voor de tip!

#10

De kracht komt op de minuutpijp maar de kracht wordt met moeite door gegeven aan het derde rad.
Komt dikwijls voor bij uurwerken die geen onderhoud hebben gehad dat de tanden beschadigen van het minuteriewiel.

D5 wordt nog altijd aangeprezen door ETA of HP1300. hebben zelfde viscositeit. In alle grote ateliers in Swiss zie je D5. Geeft goede resultaten. PML is ook zeer goed, kom je weinig tegen .

2 likes
#11

Bedankt, zo leer ik weer een heleboel bij!

#12

Vandaag de slipkoppeling en de bus van de minuutpijp gesmeerd met HP1300, ook het asje van het wisselrad en het tandwieltje dat de kroon aangedreven wordt. Gelijkzetten loopt nu veel lichter😀

#13

Misschien een domme vraag, maar als deze dingen niet goed meer geolied waren, is het dan geen tijd voor algeheel onderhoud? :sunglasses:

1 like
#14

Zeker geen domme vraag! Hij is 20 jaar oud en had/heeft zeker onderhoud nodig. Ik heb heb bij het inzetten van het nieuwe rad goed schoongemaakt van binnen en geolied, maar heb vandaag pas het wijzerwerk gesmeerd. Het was allemaal verder nog best schoon, maar een full service is nu eigenlijk wel nodig. De balanslagers heb ik niks aan gedaan, die durfde ik nog niet te demonteren, en ook de veerton heb ik niet open gehad.

#15

Vandaar mijn vraag… kon het niet opmaken uit je topic, maar vermoede dus dat er maar deels een herstelling was uitgevoerd, zonder de nodige full service die wel nodig lijkt.

Nieuwe veerton, wisselraderen vervangen en alles grondig schoonmaken en smeren zijn dus wel minimaal aan de orde.

Dit was mijn vermoeden nadat je vond dat wijzerverzet niet goed functioneerde.

Hopelijk zijn andere tappen of center tube niet te fel ingesleten na 20 jaar.:pray:

Je hebt dus nog wat werk.:sunglasses:

2 likes
#16

Ook op vakantie nog aan het werk? :scream:

2 likes
#17

Ander ding: waar is de afgebroken tap beland?

Het uurwerk moet geheel gedemonteerd worden en versleten delen vervangen. Denk dat de tanden van het wisselrad ook wel opgedrukt zijn door de droog gelopen wijzerklemming.

2 likes
#18

Geen idee waar de tap gebleven is, heb ernaar gezocht maar niet gevonden. Mogelijk is die er eens uitgevallen toen ik het uurwerkje eruit nam om water te verwijderen (er zat condens achter het glas na een fietstocht door een regenbui op de ligfiets met bovenstuur (de kroon “keek” dus omhoog…)). Maar ik weet ook helemaal niet of die tap toen ook al gebroken was…

De laatste 10 jaar heeft het horloge weinig gelopen door de komst van de smartphone, waardoor ik inschat dat de slijtage nog mee zal vallen.

Ik ga nu eerst een oude Seiko uit '73 helemaal demonteren en dan ook proberen de balanslagers schoon te maken etc. Als dat allemaal lukt zal ik de moed proberen op te brengen om ook deze Tissot nog eens helemaal onder handen te nemen. Het is mijn hobby, maar ik wil mijn best doen om het onderhoud op een goede manier uit te voeren.

Een nieuwe veerton is nodig vanwege de waarschijnlijke slijtage aan de binnenkant? Of ook de vertanding?

2 likes
#19

Ik denk dat hier de opwindveer bedoeld wordt.
De veerton zelf is niet erg slijtagegevoelig volgens mij.

#20

Bij A-merk gecertificeerden wordt de hele veerton met veer en arber vervangen. Die is dan al fabrieks-af gesmeerd. Heel erg nodig voor een reguliere service is het in principe niet, wel als je het horloge weer factory-spec wilt maken.

1 like