Ik had op ebay weer eens een simpel oud horloge gekocht.
Deze komt uit Engeland en weer waren er problemen met PostNL.
De postcode zou niet leesbaar zijn en het pakket zou weer retour afzender zijn gestuurd.
Dit lijkt ondertussen een standaard bericht te zijn, want het is mij al vaker overkomen.
En ineens is daar dan toch het pakketje met duidelijk leesbare postcode.
Enfin, …het vieze oude horloge maar eens op de werktafel gelegd en kijken wat de schade is, want ik wist al dat ie niet liep. Ik had hem eigenlijk gekocht omdat ik nog uurwerk onderdelen van zo’n kaliber heb liggen, dus ik was er wel van verzekerd dat ik hem zou kunnen reanimeren.
Verwacht geen haute horlogerie want we hebben het hier over een Basis Watch met een Baumgartner 670. Een penankertje derhalve met een stopfunctie oftewel een zgn. schijnchronograaf.
Een vluchtige check leerde mij dat er gelukkig geen asjes gebroken waren. Wel was de balans spiraalveer een beetje vervormd waarbij de windingen aan één kant tegen elkaar lagen. Ik ben niet goed in het manipuleren van spiraalveren, maar deze was toch goed te krijgen. Of althans…goed genoeg.
Het uurwerk bleek vooral erg vies te zijn en zwaar te lopen. Dus dan gaan we hem maar eens demonteren. Veel mensen vinden het eng om een penanker uit elkaar te halen en nog veel vervelender om het weer in elkaar te zetten, maar eigenlijk zijn ze vrij simpel.
Nadat alle onderdelen netjes gewassen waren in de schoonmaakmachine kon ik alles monteren. Daarbij moest ik nog wel de wijzerwrijving verbeteren want de wijzers kon je zo ongeveer rondgooien als een rad van fortuin. Normaal doe je dit door de minuutpijp wat in te knijpen, maar bij dit soort uurwerkjes zit de wrijving meestal op de veerton. Het zgn Roskopf systeem.
Van de montage heb ik verder geen foto’s.
Terwijl de onderdelen in de schoonmaakmachine zaten, heb ik de kast wat schoongemaakt en de plexi gepolijst. Ook heb ik nog een originele secondewijzer gevonden want die ontbrak.
Ik heb het datummechanisme wel 5 x opnieuw moeten monteren, voordat ie goed zat, maar nu werkt alles. En dan ziet het geheel er weer toonbaar uit en wat leuker is…hij loopt erg mooi op tijd.
Vind de minute track op de wijzerplaat apart, die is duidelijk met de hand geschilderd, terwijl de telemeter schaal bijvoorbeeld wel strak is. Werd dat destijds zo afgeleverd of heeft hier iemand achteraf wat toegevoegd?
Is allemaal origineel. Het is een wat mindere drukkwaliteit. Zo’n wijzerplaat wordt in meerdere stappen bedrukt. Misschien bij deze stap de verf te dun ?
Dit is echt handgeschilderd hoor, kijk maar eens hoe onregelmatig dit is, elk streepje heeft een andere tussenafstand, en de omtrek is ook niet netjes cirkelvormig maar golft helemaal:
Ik bedoel daar niet mee dat het een redial moet zijn. Voor zo’n wijzerplaat heb je een hoop clichés nodig en die waren ongetwijfeld erg duur. Wellicht was het goedkoper om bepaalde delen met de hand te schilderen.
Precies. Bij de grote grote merken werd het wellicht wat eerder gemechaniseerd, maar bij de oudere Tissot zakhorloges die ik heb zijn de emaille wijzerplaten ook nog handgeschilderd
Knap werk @Scudo!
Jij bent zo langzamerhand de penanker goeroe hier op het Forum. Leuk dat je steeds weer laat zien dat dit type horloge en uurwerk ‘voor de gewone man’ ook een essentieel deel uitmaakt van de geschiedenis van de horlogerie. Deze ‘schijnchrono’ is in de categorie oude penanker horloges wel een hele fraaie, en naar mijn idee voor de liefhebbers beslist verzamelwaardig. Mooi dat je er weer eentje hebt weten te redden van de ondergang.
Over de streepjes op de wijzerplaat: ik ben het met je eens dat bij horloges uit die tijd, met name die uit de sector: ‘moet zo goedkoop mogelijk geproduceerd worden’ de fabrikant er geen probleem mee had om ze met de hand te laten beschilderen. Kennelijk was arbeidsloon -zelfs in Zwitserland- in die tijd nog zó goedkoop dat de kosten van dit precisiehandwerk opwogen tegen het installeren van waarschijnlijk peperdure stempelmachines voor zulke ingewikkelde wijzerplaten. De onregelmatigheden, die overigens pas echt opvallen bij flinke vergroting, dragen naar mijn mening bij aan de vintage ervaring en de charme van het horloge.
Met de hand vervaardigen van wijzerplaatindexen is overigens nog lange ijd geen uitzondering geweest. Niet alleen bij horloges maar ook bij andere meetinstrumenten. Hierbij uit mijn collectie curiosa en rariteiten uit de oude elektronica wereld een metertje dat ook een met de hand vervaardigde wijzerplaat heeft. Simpel, maar wel effectief en historisch gezien, juist door die wijzerplaat een interessant en charmant voorwerpje. De behuizng is van bakeliet. Technisch gezien gaat het hier om een Voltmeter, die de juiste gloeidraadspanning voor de veel gebruikte radiobuizen uit de zgn E-serie aangeeft: 6,3 Volt.
@Lexaf. Van deze ALFRA weegmachines werd de wijzerplaat ook bij ons in de fabriek met de hand beschilderd. Wij hadden een collega die daar zeer secuur in was.
De weegmachines die we tegenwoordig bij ALFRA maken zijn een stuk groter en complexer.
Dit is een bulkweger die voornamelijk wordt gebruikt in veevoeder fabrieken over de hele wereld. Dat betekent razendsnel 6 ton voer afwegen op 100 gram nauwkeurig.
Knap werk . Dat je de klus geklaard hebt.
Fraaie vintage klokje ook. Mooie aanwinst.
Alleen van de wijzerplaat, begrijp ik geen bal van. Maar dat ligt aan mij.
altijd lastig die penanker klokjes maar leuk om te doen.
. Dat je de klus geklaard hebt.
