Beste mensen,
Vorige week kwam hier een Citizen 63-5537 handopwinder van december 1970 binnen. Volgens de handelaar van wie ik hem kocht was het horloge “stuk”, kwam het uit een “woningopruiming” en moest hij heel lang in een kastje hebben gelegen.
Het horloge liep inderdaad niet toen het hier aan kwam. Dus, dit weekend is de Citizen onder het mes gegaan. Voorop gesteld: ik ben geen expert. Ik ben slechts een enthousiaste horloge (en met name Citizen) man. Ik volg een horlogemakersopleiding in het Engels en gebruik daarom Engelse terminologie. Dat is handig als je met meisjes en jongens in andere delen van de wereld praat, bijvoorbeeld via http://www.watchrepairtalk.com.
Ik wil graag een kort verslag met jullie delen. Hoe ik dingen aanpak, hoe ik geleerd heb wat ik tot nu toe weet. Wellicht hebben (sommigen van) jullie er iets aan! Ik sta open voor vakinhoudelijke feedback. Ik ben hier om van anderen te leren.
Echter, ben jij een taalnazi? Met een belerend vingertje op interpunctie, taal- en stijlfouten wijzen maar vakinhoudelijk niets toevoegen? Klik dan snel weg en ga een ander artikel lezen want ik zit er echt niet op te wachten.
Tot tover de huishoudelijke mededelingen. Daar gaan we dan…
Stap 1. Welk horloge krijg je onder handen? Vaak is onder de balans het movement number te vinden. In mijn geval is het een 0200/0201 Citizen handopwinder, ook wel bekend als de “Humble Homer” in Citizen kringen…
Stap 2. Ga naar http://www.ranfft.de/cgi-bin/bidfun-db.cgi?10&ranfft&0&2uswk&Citizen_0200 bijvoorbeeld. Er zijn gegevens over talloze uurwerken te vinden! Wat kun je achterhalen over jouw uurwerk? (Dank je @Inca). Doe onderzoek voor je start!
OK, voor de 0201 heb ik een servicebeurt in gedachten, inclusief het vervangen van de mainspring. Horloge uit 1970, dat mag vast wel een keer… Op Rannfft leren we dat er een veer van 1,25 x 0,12 x 10 in moet… Even de voorraad checken… Yep, die is beschikbaar!
Zijn jullie er nog? Gaan we verder. Movement uit de kast, wijzers op 12 uur om het verwijderen van de wijzers te vergemakkelijken. Bescherm je dial! Je loopt onherroepelijk krassen op, gebruik een stukje plastic of deze speciale bescherming. Ik gebruik Horotec hand levers, die zijn ultra zacht gepolijst en verminderen de kans op schade.
Dan gaat het uurwerk uit elkaar. Stap voor stap, groep voor groep. Ik zal jullie hier niet met de details lastig vallen (dit is GEEN cursus)… Als je echt geinteresseerd bent moet je er echt iets mee gaan doen…
Maak van elke stap die je zet een foto. Maak aantekeningen (Dank je @vinwat). Uiteindelijk zet je alles in omgekeerde volgorde terug. Je mobieltje zal je beste maat worden (of was hij dat al 
) Je kunt ook een loupe voor de lens van je mobiel houden voor echte “dichtbij” opnamen! Vooral de eerste tijd zijn de opnamen onmisbaar, later zit het in je hoofd en zie je de overeenkomsten tussen de verschillende merken en types…
De dial side… Eerste stap is het verwijderen van de cannon pinion (de minuutpijp) omdat anders later het center wheel (centrale rad) niet te verwijderen is. Ja sorry hoor, ik bedoel het echt niet slecht 
…
En we gaan dooooooorrrrrrrr, totdat de hele mainplate leeg is…
!
Even over die mainspring… Als je de deksel van de barrel af haalt… Let dan goed op of de veer LINKS of RECHTS draaiend (nee, niet dragend, draaiend) is… Je snapt dat de nieuwe veer er op dezelfde manier weer in moet! Zwitserse uurwerken hebben vaak een rechtsdraaiende veer, Japanse een linksdraaiende veer! Hoe cool! Wist je dat? Hier de bijna 50 jaar oude veer uit de Citizen…
En hij is??? Juist, linksdraaiend… Dus de nieuwe veer gaat ook weer linksdraaiend in de drum.
Vervolgens worden alle onderdelen zeer zorgvuldig gereinigd (ik gebruik wasbezine). Ik HEB geen watch cleaning machine, ik BEN de watch cleaning machine. Je kunt bij onze vrienden in Engeland “benzine jars” kopen voor 30 euro per stuk, ik gebruik jampotjes van de Appie! Werkt perfect! (en kwastjes van de A****n voor het hardnekkige vuil). Blaas alle onderdelen droog met een blaaskwast, nooit met je adem.
Nu wordt alles in omgekeerde volgorde weer in elkaar gezet! Waar zijn je aantekeningen? Is je telefoon goed opgeladen? Alles wordt gedurende dit proces gesmeerd (zoveel mogelijk volgens opgave van de fabrikant). Zet een grote pot koffie want de komende uren zijn voor jou!
Te beginnen met de brandschone mainplate…
Bloed, zweet, tranen en go-pro momenten… Hij loopt weer als een zonnetje… 
Nu nog even op zoek naar een vintage bandje van 19mm en deze kleine Prins kan met trots gedragen worden…
Dan, voor wat het waard is, enkele algemene tips.
- Start voor je eerste klus nooit met een Patek van 25.000 euro
- Bedenk dat je ALTIJD leergeld zult betalen, in het begin gaan er ALTIJD dingen mis, mijn maten van de @vinwat clinics kunnen er over meepraten. We noemen dat een “go-pro moment” als volwassen kerels met de kont naar de hemel over de vloer kruipen op zoek naar dat ene weg gesprongen veertje…
- Oefenen, oefenen, oefenen… Eerst de handopwinder, dan de handopwinder met datum, dan de handopwinder met dag en datum, dan de automaat… Je begrijpt waar ik heen wil…
- Begin met een eenvoudig uurwerk waarvan voldoende donoren beschikbaar zijn (FHF ST96 bijvoorbeeld)… (De baai, 1 euro uit India)
- Omarm de etiquette: raak nooit schoongemaakte onderdelen met de hand aan, draag latex handschoenen of finger cots bij de assemblage
- Zorg voor een rustige en schone werkomgeving waar je geconcentreerd aan de slag kunt…
Nou, dat was het weer voor nu! Bedankt voor het lezen/kijken en ik hoop dat je er iets aan hebt…
Groetjes,
Bert
.
