Deze avond was het nog eens zover: aangespoord door de vele opbeurende schoonmaak- en hersteltopics en terug tot leven gewekte oudjes die hier passeren (met dank aan @Climholland, @BMWtje1, @Lexaf en nog een pak anderen - mijn dank is groot, anders was ik er misschien nooit meer aan herbegonnen) kon ik de lokroep van de vermaledijde Elgin niet blijven negeren.
Nuja, lokroep. Semi-coherent gekrijs in oud-Sumerisch. Maar desalniettemin, ik zette mijn Exorcist hoedje op en opende het onderdelenbakje met de Elgin. Diep inademen. Traag uitademen.
Er waren een paar herstelpistes die open lagen, de een al wat lastiger dan de ander; maar dat mijn semi-succesvol maar desalniettemin geknoei met shellac om het losse impulsjuweel vast te zetten - en de knoert aan overtollige shellac rondom - geen al te goeie invloed kon hebben op de verdeling van gewicht op de balans was wel al duidelijk.
Goed, eens kijken of dat beter kan. Balans eruit en onder de microscoop. Nog even geprobeerd de shellac koud en hard aan te vallen, maar dat was zoals verwacht geen optie. Dus dan maar de korte pijn - een microdruppel alcohol erop, de smurrie wegschuren, en proberen het - uiteraard terug losgekomen - impulsjuweel opnieuw vast te zetten, deze keer zonder een Rocco Siffredi sized kwak achter te laten op de smoel van de balans. Draadje shellac trekken, lachwekkend klein stukje naast het juweel foefelen, beetje verwarmen.
Potdikkie, dat ging gewoon meteen goed 
netjes! Terug in het horloge, vastzetten, kijken wat het doet.
En toen een opeenvolging van lichtjes die beginnen branden. Eén: toen ik de deksteen van de balans wat wou properder maken met rodico… stopte de balans. Stokstijfstil. Van de druk van een op een punt gedraaide halve centimeter play-doh die met het slappe handje wat wordt rondgedraaid. Had de balans ZO weinig speling en schuurden de tappen van het minste geforceerd tegen die dekstenen? Blijkbaar. En een eerdere interventie was zichtbaar onder de balansbrug, er waren al eerder tikken in gegeven om die wat omhoog te duwen - maar daarna terug afgeschuurd? Vreemd.
Goed, dan geef ik zelf maar eens een extra tik, ja toch? Wel hard onderschat hoe zacht zo’n platine is. Twee kleine tikjes met het triebniet waren meteen een koppel stevige kraters. Woeps. 
Maar goed, terug afplatten is niet moeilijk, dus eerst gewoon eens kijken wat dit geeft.
Lichtje twee: die amplitude was merkbaar beter. HEEL merkbaar beter. Of het nu aan een betere plaatsing van het impulsjuweel was, of het verwijderen van een karrevracht shellac, of die hoogtespeling - wellicht een combinatie. De hoogtespeling was zelfs na mijn lompe actie niet overdreven dus voorlopig niet de moeite genomen om de kraters af te vlakken. De veer goed opgewonden en eens kijken wat de timegrapher zegt.
Say what? Amplitude honderd zeven en zestig? Ammenooitnie. En het bewijs was snel gevonden.
Lichtje drie: Elgin, meet Samsung “super slow motion” camera.
Wat met het blote oog te vermoeden was, werd heel erg duidelijk. Die balans draait goffedomme ver door. Hoe ver? Wel, in die slo-mo video nam ik een screen capture aan het begin en einde van één beweging, daarna samen fotosoep in, en een lijntje getrokken.
167 graden amplitude? Mijn harige kont.
Met wat foutmarge om te compenseren voor het perspectief van de foto’s draait die balans ruwweg 20 graden minder dan volledig rond. 340°. Eerder risico op prellen dan iets anders. Ik snap niet hoe die Weishi aan die cijfers komt - of klopt de lift angle niet?
Wel, geen flauw idee. Ik kan nergens de lift angle vinden. Alle lijsten hebben óf géén Elgin, óf de lift angle is blanco gelaten. Ik heb wat zitten prutsen met de instellingen, maar zelfs als ik van de standaard 52° keihard omhoog of omlaag ga, kom ik nooit aan een getal dat overeenkomt met wat te zien is op de video.
En weet je - het kan mij niet eens meer schelen. De beat error zit op 1.1ms, wat niet perfect is maar gezien de omstandigheden dik in orde. Niet honderd procent stabiel qua afwijking, maar het schommelt tussen de +10 en -30 seconden al afhankelijk van de stand op de timegrapher en mensenlief, dat is stukken beter dan ik had durven hopen op dit punt. 
Dus… back to Chernobyl. De luchtfilter op turbo gezet. Gezichtsmasker met luchtfilters op. Handschoenen aan. Ontsmettingsmiddelen in aanslag. Elgin, baby, you’re going home.
Eerst de kast, pasring en deksels schoonmaken. Het oude glas eruit, rondje in de ultrasoon met een scheut Mr. Bright van op Rikketik, in een aparte bokaal, en dan kijken wat het verdict is qua straling.
Netjes. Daar kan ik mee leven. Sidenote: toen ik de geigerteller weg zette van de Elgin onderdelen, begon die te knetteren als een gek. Bleek dit heerschap te zijn die ik onlangs uit CZ had meegenomen en nog op het eind van de werkbank lag.
Blij dat die niet de hele reis naast mijn jongeheer en zijn twee onderdanen zat, zullen we maar zeggen.
En eentje extra voor @fdpg1963: het effect van 80 jaar radium op een plexiglasje… links een nieuw glasje recht uit de doos, rechts het originele (in een luchtdicht plastic zakje), samen onder een UV zaklamp.
Goed, onwards. Even de wijzerplaat erg kort afgedept met een keutel rodico die daarna meteen ingepakt de vuilnisemmer in ging.
Dan de wijzers erop - en ja, ik heb de originele behouden. Mét radium. Onder de microscoop was zichtbaar dat er ooit een transparante laklaag over gelegd was (nagellak? wie weet) die verbrokkelen heeft voorkomen, en naar de toekomst ook iet of wat zal beschermen. En of ik de wijzers nu zou de-lumen of niet - die wijzerplaat is zo radioactief als de pest. Dus dan houd ik 'm liever origineel.
Drumroll, please:
Dames en heren, appelen en peren - de military issued Elgin 580. Eén van de minder dan 7000 ooit gemaakt, in dat ene kutjaar 1944. Zeven juweeltjes, zwarte topraderen en kompas. Verweerde chroom. Een klootzak die mij bijna genekt had maar nu weet ik niet of ik die ooit nog ga kunnen wegdoen.
Met 16mm tussen de lugs, dus het letterlijk énige bandje dat ik liggen had, was een “echt hai” die ik per abuis op Rikketik meenam ondat die in de verkeerde bak lag.
Maar het staat hem.
En voor wie het had opgemerkt: het was echt net tien voor twee vannacht toen ik de foto nam. Stom toeval of goddelijke interventie, wie zal het zeggen. 
Nog even ter herinnering, zo kwam die binnen.
Zelfs van dichtbij mag hij er wezen…
En ik ben zo opgelucht.
Zo.
Ongelofelijk.
Opgelucht.
Bedankt HF.
Je Weishi lijkt wat, uh, stof opgevangen te hebben. 
Al je vaardigheden zijn beproefd ,uitgedaagd en verrijkt uit deze strijd gekomen … een vette dikke proficiat 
