Geschiedenisles over zakhorloge gevraagd

Ik kreeg vandaag van een vriendin van ons een oud zakhorloge in mn handen gedrukt.
Haar moeder gaat verhuizen naar een appartement en ze zijn het huis leeg aan het maken. Aangezien ik bekend sta als “horlogegek” wilde ze hem liever aan mij geven dan op MP zetten of naar de kringloop doen (sorry mensen in het kringloopvondst topic!).

Het vermoeden was dat het horloge van haar moeders opa is geweest, maar ze had er zelf eigenlijk geen herinnering aan.

Dit is het horloge in kwestie:


Het eerste wat opvalt is dat er iemand heel enthousiast aan het schilderen is geweest :joy:
Vooral streepjes zetten lijkt de trend, Vs en Xen niet zo.

Hij het openen van het achterdeksel lijkt het te gaan om een cilinderganguurwerk met 6 steentjes erin, niet bijster spannend dus.

Wat wel leuk is, is dat op de binnenkant van het deksel en op het tweede deksel de naam “Aben” gekrast is, dit is de familienaam van haar vaders kant en zal dus ook verklaren waarom haar moeder dit horloge niet herkende. Helaas is haar vader al heel wat jaar gelden overleden dus kunnen we het niet navragen.

Op het tweede deksel staat een aanduiding “Metal” een serienummer en een markering van een hert (denk ik):

!

afbeelding|666x500

Het uurwerkje tikt nog wel, maar het mag geen naam hebben, de stand van het kompas doet al vermoeden dat de service al eventjes is uitgesteld.

Verder zijn er op het uurwerk geen markeringen te vinden die wat prijsgeven over de origine, maar misschien dat ik die nog tegenkom bij de demontage.

Het enige wat nog rest zijn de stempels op het binnendeksel, ik lijkt te herkennen een halve maan en kroon, een auerhoen J0,800J en nog iets:

Om haar toch een beetje een indicatie te geven vanuit welke generatie in haar familie dit horloge komt had ik gehoopt dat deze keurmerken me iets zouden vertellen over de herkomst en het tijdsvenster.

Na wat speurwerk op internet kom ik tot de volgende conclusie:

  • De halve maan en kroon zou duits zijn, maar niets zeggen over het zilvergehalte
  • De Auerhoen zou het zwitserse keurmerk voor 0800 zilver zijn
  • J0,800J zou natuurlijk 0,800 zilver zijn, maar ook kunnen verwijzen naar de jaarstempeling 1919 volgens het nederlandse systeem?

Zou iemand mij wat geschiedenisles kunnen geven, want ik weet niet of ik de juiste conclusie trek…

Nu ga ik proberen dit uurwerk weer mooi lopend te krijgen, zijn er nog specifieke zaken waar ik op moet letten bij demontage van dit uurwerk?
Het viel me in iedere geval al op dat het palrad van onderaf op de veerton geschroefd zit?

En kan ik de overgeschilderde wijzers het best met aceton oid proberen te reinigen?

Alvast bedankt voor jullie hulp!

13 likes


Dit is een grote moet die het palrad vasthoud, zit geschroefd

2 likes

Thanks, goede tip!

De spiraalveer van de balans zit in ieder geval aan elkaar geplakt. Hetzij door magnetisme, hetzij door vuil en vettigheid maar kan ook nog verbogen zijn.
Als dat gefikst is en het horloge heeft een beurt gehad dan zal ie ook wel weer lopen.
Ik schat het horloge zo rond de vorige eeuwwisseling

2 likes

Scherp! Daar zal ik even extra op letten als hij uit elkaar ligt :+1:

Zonder enig verstand van zakhorloges wil ik een compliment geven over de opbouw van uw verhaal en de duidelijke foto’s! Daar kunnen veel andere topic starters een voorbeeld aan nemen, hulde!

4 likes

Bedankt voor het compliment Sven! Ik heb geprobeerd er een leuk en leesbaar verhaal van te maken :wink:

Ik zal hopelijk later deze week ook het serviceverslag hier in het topic posten.

1 like

Misschien had ik het eerst moeten vragen, maar wat gebruiken jullie om dit moertje los te maken?

Ik heb net even uit een M8 boutje een tooltje gemaakt, maar er zal vast iets makkelijkers zijn :joy:

@Scudo, de balansveer zat inderdaad vastgeplakt, heb hem eerst gedemagnetiseerd maar dit hielp niet, toen even met de dunste oliegever even losgepeuterd en het timegrapherbeeld ging direct van een stofwolk van puntjes naar iets leesbaars:

Later deze week maar eens helemaal uit elkaar halen, wordt vervolgd!

8 likes

Je hebt een leuk stukje gereedschap gemaakt,hij lijkt veel op de originele. :+1:

7 likes

Hahah oh fantastisch, zat ik er toch niet zo ver vanaf :rofl:

Leuk dit soort info!

2 likes

ik ben heel benieuwd naar het vervolg. ik ben zelf een grote fan van zakhorloges vooral door de mooie uurwerken die er in zitten.
deze heb ik zelf :

heb ik van mijn opa geerfd, de man op de foto met horloge ketting.

12 likes

Dat is ook een mooie zeg! En wat leuk dat het een erfstuk is. Stiekem hoop ik eigenlijk dat als deze dadelijk klaar is ze hem toch graag terug wil, ik zou het zelf zonde vinden om dit uit hun familie te laten verdwijnen…

1 like

ik zou het ook jammer vinden als mijn horloge uit de familie zou gaan. tot nog toe heb ik geen horloge liefhebber in de familie gevonden die na mij het horloge in ere houdt. het goud is wel belangstelling voor …

1 like

Een goedkoop chinees pincet uit mijn eerste horlogemakersetje. Was het niet helemaal weg gegooid geld. :rofl:

3 likes

Zo doe ik het inderdaad ook; heb ergens een rvs pincet uit China die zo lomp geslepen is dat hij verder bijna overal te grof voor is, maar daardoor wel lekker stevig om zulke moeren los te draaien :grin:

1 like

Foto komt mij bekend voor. Van een foto challenge. :wink:

klopt helemaal !

1 like

Vandaag begonnen met de demontage, krijg alleen de minutenpijp niet los, dus daar moet ik nog even op broeden…

Op de onderkant van de wijzerplaat stond nog een stempel J. Witmer, zegt dat iemand iets?

3 likes

Grr zie dat mn foto’s gehusseld zijn, nou ja het idee was goed :expressionless:
Oh en het is J. Widmer.

1 like

Zulke oude horloges hebben een andere constructie bij de minuutpijp. Er loopt een pen door het centrumrad die vastgeklemd zit in de minuutpijp. De frictie zit ook niet tussen de minuutpijp en het centrumrad maar tussen de pen en het centrumrad.
Meestal steekt de pen iets boven de minuutpijp uit. Als je geluk hebt kun je die pen eruit slaan door op dat uitstekende deel van die pen te tikken met een klein hamertje.
Beste wel altijd eerst een etmaal kruipolie erin laten trekken; die pennen kunnen naar vast zitten :grimacing:

2 likes