“Lume” - geschiedenis van Rolex. Tritium, radium, luminova etc

De “lume” op een horloge kan een interessante indicatie zijn van de geschiedenis, samenstelling en originaliteit van een horloge. Er is weinig over gedocumenteerd en, alhoewel het nog een ongoing process is, handig om wat bevindingen onder elkaar te zetten. Zoals we gewend zijn van Rolex zijn er eigenlijk geen feiten (de wereld van vintage Rolex bestaat louter uit meningen en ervaringen :wink: ) en tal van uitzonderingen. Er zijn wel duidelijke misvattingen omtrent de lume. Bijv. dat de zorgvuldigheid van het aanbrengen uitsluitsel geeft over de originaliteit. Het is een meespelende factor maar ik heb re-lumes gezien die strakker waren dan het origineel ooit geweest is en originele lumes die wat slordig waren. Handige tools zijn geigertellers (meten van Radioactiviteit, Radex is goed), UV lamp (waarnemen van fosforescentie en oplichten) en uiteraard loupe (zorgvuldigheid maar ook zeker de structuur. Lees: is het sponzig, wafelig, Puffy, korrelig of glad “toothpaste”)

Hou in acht dat Rolex ook werkte met verschillende wijzerplaatmakers (singer, beyeler, stern, zj, lemrich) En het kan verschillen per model.

Aangaande meeste sportmodellen (Daytona uitgezonderd) is mijn ervaring als volgt.

Tot 56/ 57 - Radium (gesigneerd “swiss” only) hoge aflezing op geiger en fosforiserend. De sterkte daarvan is afhankelijk van de staat. Als het “vervuilt” is of in aanraking met vocht is gekomen kan t afnemen.

Tot 60 radium of strontium 90 (afhankelijk van wijzerplaat maker). Beiden tasten vaak oppervlak van de wijzerplaat aan. Radium wordt vaak geler over de jaren en verliest iets in kracht. Strontium 90 verkleurd vaak lelijker, grijs/ groen en wordt juist potenter met de jaren.

Vanwege radioactiviteits gerichte wetgeving overgang op Promethium 147. Zodoende aangemerkt met “exclamation point” en later, rond 62, met “underline”. Nog steeds swiss only gesigneerd.

Toen kwam pas overgang op tritium. Aangegeven op plaat met swiss t < 25. met lagere radioactiviteit dan 0.25 Millicurie. -Eenheid van radioactiviteit, op meeste geigercounters wordt in microseivert weergeven.-

Tot 68 (naar mijn bevinding ong 1.9m serial) bestaat de compound naast tritium uit Zincsulfide. Die wel nog fosforiserend is. Daarna wordt Zincsilikaat gebruikt wat niet of nauwelijks meer oplicht of nagloeit onder uv.

In 98 (Vanaf Late U serie) stappen ze over op Luminova. Geen radioactiviteit en licht blauw op ipv groen. Deze platen zijn vaak, net als service replacement dials en oude radium platen, aangeduid met “swiss” only. Vanaf 2000 superluminova… zowel luminova als superluminova hebben niet de neiging om te verkleuren door blootstelling aan normale factoren en krijgen dus geen “patina” en neemt niet of nauwelijks af in het oplichten.

Als jullie het interessant vinden zal ik dit updaten mocht ik meer informatie of ervaring opdoen. Ook jullie bevindingen kunnen interessant zijn en hier gedeeld worden. Dank voor degene die dat al hebben gedaan.

Cheers, Jasper Lijfering

94 likes

Zeer interessant! Bedankt voor het delen :v:

1 like

Zeker interessant :+1:

1 like

Bedankt voor het delen van jouw kennis @AmsterdamVintageWatches :+1:
Altijd fijn om lezen en super leerrijk :ok_hand:

1 like

Thanks jasper!

Maar kun je hier nog even op ingaan? Hoe zit het dan met de markers van de daytona?

:beers:

1 like

He amigo! Lang niet gezien, kom weer eens langs als je in amsterdam bent voor een drankje :slight_smile:

Anyhow, alle Valjoux Daytona’s hebben net als Day-Date & Datejust van die periode Zincsulfide als lume. Zodoende lichten die uit de jaren 70 en 80 nog wel op onder UV maar een Sub, GMT etc niet meer.

Op Zenith Daytona’s is tritiumzincsilikaat gebruikt. Aangeduid met “T Swiss made T”. Overgang Luminova eind jaren 90 waarbij de dials niet swiss only zijn maar “Swiss Made”.

3 likes

Dank je wel voor het delen, interessant om te lezen, vooral omdat ik een paar oude horloges in m’n verzameling heb. Deze oude horloges draag ik niet vaak, maar ik vraag me dan wel eens af of er nog straling aanwezig is. Bijvoorbeeld PM Swiss Made (Promethium) of T (Strontium). Het horloge met “PM” heeft nog een hele gave wijzerplaat. Die met “T” is erg verkleurd.

1 like

Dank voor deze informatie. Heel erg interessant!

1 like

Even Radexje kopen kan je het zelf meten (of even langs komen bij ons) :slight_smile:
Prometheum 147 heeft een hele korte halveringstijd en de radioactieve straling zal beperkt zijn. Die van strontium 90 is 10x zo lang. Afhankelijk van hoeveel er gebruikt is op de wijzerplaat en wijzerset

1 like

Aha. Ik vroeg mij gisteren nog af waar dat <25 op mijn incoming voor staat.
:+1:

1 like

Ik ben ontroerd.
Eerste serieuze Rolex-topic sinds ik hier rondstruin !
Super interessant om dit te lezen.
Vintage Rolex: my cup of tea . Dank !

8 likes

Volgens mij is je account gehackt. :wink:

1 like

Al een tijdje hoor…

1 like

Haha, @SybrenAnne verzet zich volgens mij alleen tegen het torenhoge sektarische gehalte van het Rolex-gebeuren, niet tegen het merk en de modellen zelf. En dat de vintage modellen tien keer mooier zijn dan die patserige, glimmende, hoekige moderne sportdingen ziet iedereen natuurlijk. :upside_down_face:

Mooie uiteenzetting Jasper! Klasse.

Hij zei ‘stront’. :face_with_hand_over_mouth:

17 likes

:joy::joy::joy::joy:

4 likes

Ik zat voor mezelf te bedenken waarom ik dit zo graag las, maar je hebt het perfect weten te verwoorden.

Dit is nou eens een Rolex topic wat niet vervuild wordt, gewoon over een interessant aspect van de horlogerie, to the point, informatief en relevant.

Tranen van blijdschap drijven me toch op de koffie zeg. Het kan! Mooi, @AmsterdamVintageWatches. Chapeau! :+1:

4 likes

Fixed that for you. :sunglasses:

Op die slappe filterkoffie? Kom, opa. Vertel nog eens over de slag om Zierikzee. :wink:

3 likes

Wilt u zich verwijderen? Het was net zo mooi serieus en to the point, en ik ben bang dat als jij hier rond blijft spoken er vroeg of laat een foto van een tot ferrari omgebouwde FIAT opduikt.

2 likes

Leuk om te lezen! :blush:

1 like

Dat is slechts een anticipatie van Rolex. Om te voorkomen dat de vintage modellen van de toekomst niet meer van die afgepolijste lugs hebben, hebben ze daar als service gewoon wat extra vet op de botten meegegeven en die na een polijstbeurt of drie pas op hun mooist zijn.

6 likes